، تاکنون چهار دور مذاکرات غیرمستقیم با موضوع هسته ای بین ایران و آمریکا برگزار شده است. علی رغم اینکه بعد از هر بار نشست مقامات دو طرف بر سازنده بودن گفتگوها تأکید داشتند اما چند روز بعد تحریم های جدید نفتی و پتروشیمی علیه ایران از سوی آمریکا اعمال شده است. در همین راستا چند روز پیش تحریم های جدیدی علیه شبکه کشتیرانی فعال در حوزه نفت اعمال شد که طرف معامله آنها چین است.

بنا به ادعای مقامات آمریکایی هدف از این اقدام، اختلال در روند فروش نفت و تأمین منابع مالی نظامی گیری جمهوری اسلامی است اما قطعاً بخشی از این تحرکات در راستای جلوگیری از دسترسی چین به نفت ارزان است. زیرا ایران به دلیل تحریم ها امکان فروش نفت را ندارد و لذا با ارائه تخفیف حدود ۲.۴ دلاری در هر بشکه نسبت به برنت، چین را تبدیل به بزرگترین خریدار نفت کشور کرده است. ترامپ تلاش دارد از مسیرهای مختلف در حوزه اقتصادی با چین در تقابل قرار بگیرد که این تحریم ها بخشی از این روند است.

اما در بعد دیگر، اقدامات مذکور می تواند تحریم‌ها مذاکرات را پیچیده‌تر کرده‌اند. واقعیت این است که این اقدامات می‌تواند اعتماد متقابل را تضعیف کند. با این حال، به باور ناظران حوزه انرژی بعید است تحریم ها صادرات نفت کشور را به صفر برساند. زیرا دهه هاست جمهوری اسلامی تحت تحریم است و روش دور زدن آنها را به خوبی می داند.

نکته دیگر اینکه در حوزه هسته‌ای، حفظ غنی‌سازی بومی و رفع تحریم‌ها اولویت‌های غیرقابل‌تغییر ایران هستند. تجربه مذاکرات گذشته نشان می‌دهد فشار حداکثری بدون انعطاف دیپلماتیک به بن‌بست می‌رسد. در صورت تداوم رویکرد تقابلی آمریکا، خطر تشدید تنش‌های منطقه‌ای و تضعیف دیپلماسی افزایش خواهد یافت. تهران، با تکیه بر تاب‌آوری اقتصادی و دیپلماسی فعال، می‌تواند از این چالش به‌عنوان فرصتی برای تقویت جایگاه خود در منطقه استفاده کند.

از سویی این سناریو به ضرر آمریکاست. زیرا مشخص است که سیاستمداران آمریکایی حاضر به عملیاتی کردن تهدید نظامی علیه ایران نیستند. این کار می تواند تمام سرمایه گذاری های اخیر دولت ترامپ در منطقه را از بین ببرد. بنابراین ایجاد مانع در مسیر دیپلماسی، صرفاً آخرین راه ارتباط با جمهوری اسلامی را نابود میکند. اما این تحولات تأثیری بر شکل مراودات تهران با تروئیکای اروپا ندارد که گفته می شود قرار است به زودی با رهبران آنها ملاقاتی صورت بگیرد.

اروپا نشان داده در مسیری که ترامپ در پیش گرفته، دخالتی نمی کند. زیرا بنا به گفته اسماعیل بقائی، عدم حضور فرانسه، آلمان و انگلیس در این مذاکرات بنا به خواست خودشان بوده است. از این رو کماکان پنجره تعامل با اروپا باز است هرچند که گاهی مسئله احتمال اجرای مکانیسم ماشه مطرح می شود ولی عراقچی نیز بارها هشدار داده است، این کار می تواند موجب اقدام ایران و خروجش از معاهده ان.پی.تی شود.

در نهایت اینکه تحریم ها جدید آمریکا فقط تلاشی اشتباه برای مجبور کردن جمهوری اسلامی به پذیرش شروط کاخ سفید است. برچیده شدن تأسیسات غنی سازی و غیرهسته ای شدن ایران خطوط قرمز تهران است. تحت هیچ شرایطی این اقدامات دردستور کار گفتگوها قرار نمی گیرد.

اقدامات وزارت خارجه در گفتگوها با کشورهای همسایه و در جریان قرار دادن آنها در مسئله هسته ای، راهبرد درستی از سوی عراقچی است که می تواند برنامه رادیکال آمریکا را خنثی سازد. حمایت روسیه از مواضع ایران هم نقش مهمی در جلوگیری از سیاست های تهاجمی ترامپ خواهد شد. ضمن اینکه کشورهای عربی منطقه هم از مذاکرات حمایت کرده اند و مایل هستند توافق اتفاق بیفتد. این اخبار وزن سیاسی تیم مذاکره کننده کشورمان را افزایش می دهد، امید اینکه در نهایت شرایط به نفع ملت ایران و آینده کشورمان رقم بخورد.