خبرگزاری موج گزارش می دهد؛
واکنش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایان همکاری‌های هسته‌ای ایران چه خواهد بود؟
عراقچی اعلام کرد با اجرای اسنپ بک، توافق ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی که در قاهره به امضا رسیده بود به پایان رسید و دیگر ملاک عمل تهران نیست.
، عباس عراقچی روز یکشنبه (۱۳ مهر) درباره نقش تروئیکای اروپا در پرونده هسته‌ای ایران پس از اجرای اسنپ‌بک تأکید کرد سه کشور اروپایی با این کار نقش‌شان را در مذاکرات هسته‌ای کمرنگ کردند و در هر راه‌حلی مذاکراتی آینده نقش کمرنگ‌تری خواهند داشت. وی افزود: اجرای اسنپ‌بک راه را برای رسیدن به توافق سخت‌تر می‌کند. اما وزارت خارجه به کارش ادامه خواهد داد. هرچند که مذاکره مانند قبل نخواهد بود.
وزیر امورخارجه کشورمان در همین راستا خاطر نشان کرد اجرای اسنپ بک باعث تا توافقی که ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی در قاهره به امضا رساند، دیگر معتبر نباشد و در آینده شکل همکاری تهران با آژانس به گونه‌ای دیگر خواهد بود.
در همین راستا ساعاتی بعد رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد: «ایران به دنبال سلاح اتمی نیست.» وی افزود: گزارش اخیر آژانس به صراحت اعلام کرده ایران برنامه‌ای برای ساخت تسلیحات هسته‌ای ندارد و حملات نظامی اخیر علیه ایران ناشی از این گزارش نبوده است.
گروسی در ادامه این نکته را هم اضافه کرد که حملات نظامی «تأثیرات کوتاه‌مدتی» دارند و «واقعیت این است که توانایی‌های فنی و تکنولوژیکی وجود دارند، آنچه تغییر می‌کند، چیزی نیست که با رویدادهای میدانی بازسازی شود.» وی بر اولویت دیپلماسی تأکید کرد و گفت: «هیچ راه‌حل پایداری در میدان جنگ به دست نمی‌آید؛ دیپلماسی باید در اولویت قرار گیرد.»
سخنان عراقچی و گروسی در حالی روز یکشنبه رسانه‌ای شدند که ایران هنوز به طور رسمی از تعلیق همکاری‌هایش با آژانس مطابق توافق قاهره، خبر نداده است. از این رو اظهارات عراقچی می‌تواند موجی از نگرانی را در بین مقامات آژانس و همچنین کشورهای غربی به وجود آورد که آینده چه خواهد شد؟
در چنین شرایطی تهران چند سناریو پیش رو دارد:
الف)شفافیت حداقلی و پافشاری بر غنی‌سازی: ایران همکاری با آژانس را به سطح حداقلی محدود کند، اما غنی‌سازی را ادامه دهد و همزمان دیپلماسی با غرب را تداوم بخشد.
ب)پایان دیپلماسی با غرب و افزایش فشار متقابل: ایران مذاکرات را به طور کامل متوقف کند، غنی‌سازی را تسریع بخشد و بر روابط با شرق (روسیه و چین) تمرکز کند.
ج) توافقات کوچک و مرحله‌ای: تهران بر سر مسائل جزئی (مانند دسترسی محدود آژانس) مذاکره کند، در حالی که بر حقوق هسته‌ای خود اصرار ورزد.
در مقابل غرب هم دست به اقدامی خواهد زد. این در حالی است که غرب، به ویژه تروئیکای اروپا، پس از اجرای اسنپ‌بک در دوراهی قرار گرفته است. دیپلمات‌های اروپایی قدرتمندترین اهرم خود را به کار گرفته‌اند، اما نتیجه‌ای نگرفته‌اند و اکنون ممکن است به سمت «بازی روانی» یا افزایش فشار حداکثری (مانند تحریم‌های یکجانبه آمریکا) بروند. واقعیت این است که اجرای اسنپ بک بدون اجماع شورای امنیت صورت گرفت، لذا اجرای کامل تحریم‌ها با چالش روبرو خواهد شد. این مسئله بر قدرت اثرگذاری این اهرم تأثیر منفی دارد. بنابراین احتمالاً اروپا به دنبال توافقات کوچک یا میان‌برهای دیپلماتیک باشد، در حالی که آمریکا بر شرط‌های جدید (مانند محدودیت غنی‌سازی) اصرار کند.
در این میان آژانس اگر با تعلیق همکاری روبرو شود ممکن است گزارش جدیدی صادر کند یا به شورای امنیت شکایت ببرد، اما تمرکز گروسی بر «راه‌حل‌های دیپلماتیک» است تا از تشدید بحران جلوگیری شود. در هر صورت این تحولات، فصل جدیدی در پرونده هسته‌ای ایران باز کرده است؛ جایی که دیپلماسی، هرچند سخت‌تر، همچنان تنها راه‌حل پایدار به نظر می‌رسد.
ارسال نظر