، محمدجعفر قائم‌پناه روز دوشنبه در اجلاس گرامیداشت روز ملی جمعیت با اشاره به اهمیت حیاتی جمعیت برای توسعه کشور، افزود: جمعیت سرمایه‌ای برای تعالی و اقتدار ملی و زیربنای اصلی توسعه پایدار هر کشور است. کشوری که جمعیت کافی، پویا و بالنده نداشته باشد نه تنها در عرصه‌های اقتصادی و صنعتی بلکه در حوزه‌های فرهنگی، آموزشی و حتی نظامی نیز دچار چالش خواهد شد.

معاون اجرایی رئیس جمهور با اشاره به سیاست‌های جمعیتی کشورهای پیشرفته افزود: کشورهای پیشرفته درصد قابل توجهی از اعتبارات خود را به رشد جمعیت و جذب جمعیت جوان اختصاص می‌دهند، زیرا رابطه مستقیمی بین جمعیت و توسعه وجود دارد و این کشورها به خوبی از اهمیت این موضوع آگاه هستند.

وی با یادآوری اهتمام رهبر معظم انقلاب به موضوع جمعیت افزود: خطر کاهش جمعیت برای نخستین بار توسط مقام معظم رهبری وارد گفتمان عمومی کشور شد و ایشان در سال ۱۳۹۳ سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ فرمودند که در آن بر لزوم محور قرار گرفتن خانواده در سیاست‌گذاری‌ها و قوانین تاکید شده است.

معاون اجرایی رئیس جمهور با مرور برخی آمارهای نگران‌کننده جمعیتی، تصریح کرد: متأسفانه نرخ باروری کل به ۱.۴۴ کاهش یافته است؛ نرخی که برای حفظ تعادل جمعیت باید حداقل ۲.۱ باشد همچنین تعداد تولدها به زیر یک میلیون کاهش یافته و به ۹۷۹ هزار نفر رسیده که نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۷.۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد؛ آماری که برای نخستین بار در تاریخ معاصر کشور رقم خورده و زنگ خطر جدی محسوب می‌شود.

قائم پناه با هشدار نسبت به پیامدهای سالخوردگی جمعیت گفت: اکنون ۱۰.۴ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند که در ۲۵ سال آینده میزان سالمندی به ۲۶.۵ درصد خواهد رسید و در آن زمان به سالمندترین کشور منطقه تبدیل خواهیم شد.

وی در ادامه به نقش امید اجتماعی در افزایش فرزندآوری پرداخت و اظهار کرد: مطالعات نشان می‌دهد که مهم‌ترین عامل در تصمیم‌گیری خانواده‌ها برای فرزندآوری، امید به آینده است. وقتی خانواده‌ای به آینده امیدوار باشد، با عشق و شوق بیشتری برای گسترش خانواده تلاش می‌کند.

سرپرست نهاد ریاست جمهوری تأکید کرد: ایجاد امید در جامعه فقط با شعار محقق نمی‌شود، بلکه نیازمند اقدامات عملی در حوزه‌های مختلف از جمله، ثبات اقتصادی و بهبود معیشت خانواده‌ها، افزایش امنیت شغلی و کاهش نگرانی‌های آینده، توسعه خدمات سلامت مادر و کودک، تقویت نظام حمایتی از خانواده‌های جوان و توسعه زیرساخت‌های آموزشی برای نسل آینده است.

قائم پناه با تأکید بر ضرورت پرهیز از رویکردهای غیرعلمی و اجباری در سیاست‌های جمعیتی گفت: در گذشته به نام افزایش جمعیت، گاهاً راهکارهایی آزموده یا پیشنهاد شد که نه تنها کمکی به بهبود وضعیت جمعیتی نکرد، بلکه می‌توانست آسیب‌های جدی به سلامت مادر و کودک وارد سازد.

وی با انتقاد از این رویکردهای معیوب و غیرواقع‌بینانه، افزود: برخی در سال‌های اخیر با هدف افزایش فرزندآوری، به دنبال سیاست‌هایی مانند محدودیت یا ممنوعیت غربالگری جنین بودند؛ رویکردی که کاملاً مغایر با اصول علمی پزشکی و حقوق بنیادین خانواده‌هاست. تأکید بر محدودیت دسترسی به خدمات تنظیم خانواده، بدون توجه به شرایط اقتصادی، اجتماعی و سلامت خانواده‌ها، از دیگر نمونه‌های این نگاه غیرعلمی است.

معاون اجرایی رئیس جمهور در ادامه رویکرد دولت وفاق ملی را در زمینه جمعیت، اینگونه تشریح کرد: رویکرد دولت در این زمینه، تأکید بر خدمات جامع سلامت باروری، غربالگری‌های استاندارد، مشاوره‌های ژنتیک و همزمان حمایت‌های اقتصادی و اجتماعی از خانواده‌هایی است که تمایل به فرزندآوری دارند. چنین رویکردی هم سلامت خانواده را تضمین می‌کند و هم مشوق فرزندآوری است.

قائم پناه بر ضرورت مشارکت عمومی در حل مسئله جمعیت تأکید کرد و گفت: شاید بتوان برخی موانع جمعیتی را با اقدامات دولتی حل کرد، اما برای ایجاد فرهنگ فرزندآوری، تقویت بنیان خانواده و ایجاد امیدواری به آینده، بیش از هر چیز به همراهی، همدلی و مشارکت مردمی نیاز است.

وی افزود: مردم باید این مسئله را دغدغه‌ مشترک ملی بدانند و برای تحقق آن تلاش کنند. نخبگان، اهالی فرهنگ، رسانه‌ها و اندیشمندان وظیفه دارند تا ضمن اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی، اهمیت موضوع جمعیت را به گوش جامعه برسانند.

معاون اجرایی رئیس جمهور خاطرنشان کرد: کاهش جمعیت با کمرنگ شدن نقش خانواده آغاز می‌شود. مهم‌ترین عامل پیری جمعیت، آسیب دیدن نهاد خانواده است. خانواده‌ها با حمایت‌های لازم باید احساس امنیت اقتصادی، اجتماعی و روانی داشته باشند تا در مسیر فرزندآوری و تربیت نسل آینده گام بردارند.

اجلاس گرامیداشت روز ملی جمعیت به همت دبیرخانه ستاد ملی جمعیت و با حضور محمدجعفر قائم‌پناه معاون اجرایی رئیس جمهور، زهرا بهروز آذر معاون زنان و خانواده رئیس جمهور، وحیددستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت و جمع دیگری از مسئولان، کارشناسان و فعالان حوزه جمعیت در محل دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.