به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، امروزه پیوند اعضاء و پیشرفت‌های پزشکی پیرامون آن به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای بشری در نجات جان بسیاری از انسان‌ها به شمار می آید، پیوند به مفهوم انتقال سلول بافت یا عضو زنده از یک فرد به فرد دیگر به نحوی که عملکرد آن محفوظ بماند به عنوان درمان قطعی برخی از بیماری‌های تهدیده کننده حیات شناخته می‌شود.

در کشورهای مختلف با تصویب قوانین مربوط به مرگ مغزی و با تبلیغات گسترده‌ای که در خصوص اهدای عضو پس از مرگ انجام می‌گیرد اعضای بیماران دچار مرگ مغزی به عنوان مهمترین منبع تعیین کننده عضو به بیماران نیازمند اهدای عضو پیوند زده می‌شود. پیوند اعضاء در اکثر مناطق دنیا از جمله کشورهای آسیایی قابل انجام بوده و از جنبه‌های مختلف پیشرفت‌های زیادی پیدا کرده است. در کشور ما نیز نخستین پیوند در سال 1314 با پیوند قرنیه شروع شد و پس از آن پیوند کلیه در 1347 انجام گرفت و به همین منوال پیوندهای دیگری در سال‌های مختلف انجام شد. نخستین لایحه‌‌ پیوند اعضای افراد فوت شده در 1372 به مجلس شورای اسلامی تقدیم و چهار سال پس از آن نیز آیین‌نامه‎ مرکز دیالیز و پیوند اعضا تدوین شد. پس از تغییر و تحول های بسیار و در 1381 خورشیدی شبکه‎ فراهم آوری اعضای پیوندی ایران شکل گرفت که وظیفه‎ شناسایی بیماران مرگ مغزی شده در بیمارستان‎ها، ویزیت و گفت وگو با خانواده‎های این بیماران را بر عهده دارد.

برپایه آمارها، در حال حاضر ۲۵ هزار نفر در فهرست انتظار دریافت عضو هستند.۹۳ درصد خانواده‌های بیماران مرگ مغزی دارای کارت اهدای عضو به این کار رضایت می‌دهند که نشان دهنده اهمیت چنین وصیتی است.

به گفته «علیرضا زالی» رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در سال ۱۴۰۱ رشد رو به تزایدی را در روند پیوند اعضاء در کشور داشتیم. به طوری که عدد pmp که یک شاخص بین المللی برای اهدای اعضاء است، در دوران کرونا به عدد ۷ به ازای هر میلیون جمعیت افت کرده بود اما مجدد رو به افزایش رفت و در سال ۱۴۰۱ این عدد در سطح ملی به عدد ۱۲.۲ رقم افزایش یافت.

زالی با بیان اینکه استاندارد اهدای اعضاء در کشورهای مختلف با توجه به فرهنگ آنها متفاوت می‌گوید: از سال ۸۳ تا کنون ۱۰ درصد مردم یعنی هشت میلیون نفر کارت پیوند اعضاء را دریافت کرده‌اند.

همچنین «سعید کریمی» معاون درمان وزارت بهداشت در ارتباط با پیوند اعضا می‌گوید: «با همیاری و تلاش شبانه روزی پرسنل توانمند و زحمتکش واحدهای شناسایی، فراهم آوری و پیوند اعضای دانشگاه های علوم پزشکی کشور در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۳۵ هزار و ۱۰ بیمار نیازمند پیوند عضو در کشور تحت عمل پیوند اعضا قرار گرفتند» .

به گفته وی، از این تعداد بیشترین پیوند مربوط به پیوند کلیه با ۲۴۳۰ نفر و پس از آن کبد با ۸۹۳ پیوند بوده که این تعداد بی‌سابقه‌ترین رقم از ابتدای تاریخ پیوند در کشور به طور سالیانه بوده است. در سال ۱۴۰۱ شاهد افزایش ۱۶ درصدی بیماران پیوند کلیه به نسبت سال ۱۳۹۸(قبل از شیوع بیماری کرونا) در کشور بوده ایم.

اهمیت موضوع پیوند اعضاء سبب شد تا 31 اردیبهشت همزمان با سالروز صدور فتوای تاریخی امام راحل(ره) مبنی بر جایز بودن اهدای عضو به عنوان «روز ملی اهدای عضو» نامگذاری شود.

فراورده‌های پیوندی بهترین انتخاب در درمان بسیاری بیماری‌ها

دکتر بهروز حصارکی فلوشیپ پیوند کبد، در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج با تأکید بر اینکه در حال حاضر فراورده‌های پیوندی در درمان بسیاری از بیماری‌ها به عنوان بهترین و تنها راه ممکن انتخاب است، گفت: این اعضاء از افرادی برداشته می‌شود که مرگ مغزی آنها از طرف پزشکان تأیید شده باشد و برداشت با اجازه قانونی از خانواده‌ها است. در حال حاضر در بیشتر کشورهای دنیا بخش بزرگی عضو پیوندی از جسد تأمین می‌شود و در میان آنها شایع‌ترین روش تأمین عضو از اجسادی است که در حالت مرگ مغزی قرار دارند.

وی در ادامه بیان داشت: ایران نخستین کشور در منطقه است که تمامی پیوندها را انجام می‌دهد.  پیوند تمامی اعضای حیاتی بدن شامل قلب، کلیه، کبد، ریه،‌ روده کوچک و لوزالعمده در کشور ما انجام می‌شود.

اهدای یک یا هشت عضو توسط فرد مرگ مغزی

این جراح پیوند اعضاء، با بیان اینکه هر فرد مرگ مغزی می‌تواند یک یا هشت عضو از بدن خود را اهدا کند، تصریح کرد: برای اهدای تک تک عضوها، خانواده فرد مرگ مغزی باید رضایت تام خود را اعلام کند. متأسفانه در کشور ما آمار فوت با مرگ مغزی سالیانه بسیار بالا است و به دلیل نداشتن رضایت خانواده‌ها اعضای سالم آنها به خاک سپرده می‌شوند. بهتر است برای آگاه‌سازی مردم در اهدای عضو فرد مرگ مغزی شده اطلاع‌رسانی‌های لازم صورت بگیرد که این مهم نیازمند هم‌افزایی میان سازمان‌ها و ارگان‌های فرهنگساز‌ با نظام سلامت است.

بیشتر بخوانید: 

مرگ روزانه 9 نفر به علت نرسیدن عضو اهدایی

آمار اهدای عضو در کشور روند افزایشی داشته است

هرمزگان در رتبه پانزدهم اهدای عضو کشور

موضوع پیوند عضو متأثر از حوزه‌های مختلف

وی با اشاره به اینکه اهدای عضو متأثر از حوزه‌های مختلف فرهنگ، اقتصاد، نگرش و... است، گفت: تعامل متقابل این حوزه‌ها سبب شده تا متخصصان به مطالعات بین‌رشته ایی در این زمینه علاقه‌مند شوند. همچنین در بعد علمی شناخت موانع اهدای عضو به ویژه موانع فکری، فرهنگی و اجتماعی امری بسیار ضروری است. نتایج اینگونه تحقیقات می‌تواند برای تسهیل روند پدیده اهدای عضو در جامعه و رفع موانع اجتماعی آن مورد استفاده قرار گیرد.

دریافت کارت اهدای عضو

این پزشک فوق تخصص، در ادامه بیان داشت: طبق آمارها در کشور ما تنها حدود 10 درصد از افراد جامعه کارت اهدای عضو دارند که این درصد آماری در مقایسه با دیگر کشورها پایین است. بهتر است موضوع اهدای عضو در جامعه فرهنگسازی شود و مردم برای دریافت کارت اهدای عضو اقدام کنند. در واقع اهدای عضو به نوعی حیات بخشیدن به فرد نیازمند است و رسانه‌ها در اطلاع رسانی این فرهنگ در جامعه نقش بسزایی دارند.