به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، گاز طبیعی مایع یا ال‌ان‌جی گاز طبیعی است که بصورت موقت و برای ذخیره‌سازی یا ترابری در حجم بسیار به حالت مایع تبدیل شده‌است و حجم آن حدود ۶۰۰ بار کم تر از حالت گازی آن است.

اما حال این روزها خبر از افزایش واردات جهانی آن منتشر شده است و براساس گزارش رویترز واردات گاز طبیعی مایع (LNG) توسط مصرف کنندگان جهانی در سال ۲۰۲۲ با ثبت رکورد جدید و به دلیل افزایش تقاضا در ارتباط با تحریم‌های نفتی روسیه، در مجموع به ۴۰۹ میلیون تن در مقایسه با ۳۷۹.۶ میلیون تن در سال گذشته، رسیده است.

این گاز چه خصوصیاتی دارد؟!

نگاهی کوتاه به ال ان‌ جی

گاز طبیعی مایع یا ال‌ان‌جی (Liquefied natural gas) در واقع به گاز طبیعی‌ای گفته می‌شود که بصورت موقت برای ذخیره‌سازی یا ترابری در حجم بسیار به حالت مایع تبدیل شده‌است.

این نوع گاز، بیشتر شامل متان (بیش از ۹۰ درصد) و مقادیر کمی اتان، پروپان، بوتان و برخی از آلکان‌های سنگین دیگر است و فرآیند آن  می‌تواند به نحوی طراحی شود، که محصول پایانی تولیدشده شامل ۱۰۰ درصد متان باشد.

در واقع ال‌ان‌جی حجمی معادل ۱/۶۰۰ حجم گاز طبیعی در حالت گازی را داراست و آن را بعنوان گاز مایع، بی‌بو، بی‌رنگ، غیرسمی و غیرخورنده می‌شناسند.

 شعله‌ورشدن، انجماد و خفگی از جمله خطراتی است که این گاز می‌تواند در پی داشته باشد و چگالی انرژی آن ۶۰ درصد سوخت دیزل است.

مقدار گرمایش ال‌ان‌جی در بالاترین سطح، در دمای ۱۶۴- درجه سلسیوس به ۲۴ مگاژول بر لیتر می‌رسد. کمترین میزان گرمایش ال‌ان‌جی ۲۱ مگاژول‌برلیتر است.

مزایای LNG

ال ان جی بمنظور انتقال و ذخیره بهتر با روش خنک کنندگی به شکل مایع درآمده و حجم آن حدود ۶۰۰ بار کم تر از حالت گازی آن است که این روش کمک می کند گاز طبیعی مایع شده به راحتی در مناطقی که امکان انتقال خطوط لوله وجود ندارد، ارسال شود.

براین اساس، ال ان‌جی روش مناسبی است که بتوان در مسیرهای طولانی که حمل و نقل و انتقال خطوط لوله برای گاز طبیعی وجود ندارد، آن را به شکل مایع انتقال دهند و بدین ترتیب برای کشورهایی که از منطقه های تولید فاصله داشته و لوله کشی به صورت مستقیم برای آن ها وجود ندارد، می توانند با LNG به گاز طبیعی دسترسی داشته باشند.

تجارت ال ان جی

درباره روش های انتقال LNG، می توان اینطور تشریح کرد که، وقتی قرار است گاز طبیعی مایع در حجمی بالا و از طریق اقیانوس ها انتقال یابد، از کشتی هایی که مخازن دو جداره دارند، استفاده می شود تا هم عایق مناسبی برای این ماده ارزشمند باشد و هم ایمنی های لازم صورت بگیرد.

اما به این نکته توجه داشته باشید که هنگامی که کشتی ها به بنادر تحویل LNG می رسند، گاز طبیعی مایع به مخازن ذخیره سازی که آن ها نیز عایق بسیار مناسبی دارند، انتقال یافته و در آن ها بارگیری صورت می گیرد.

از این رو گاز طبیعی برای ورود به شبکه های توزیع آماده بوده و به صورت گاز انتقال خواهد یافت و از سوی دیگر در زمانی که قرار باشد حمل LNG در حجم و فواصل کم تری صورت گیرد، از کانتینرهایی استفاده می شود که در کامیون ها قرار گرفته و گاز طبیعی مایع در مقیاس های کم تر انتقال و ارسال می شود.

توجه داشته باشید که، این نوع تجارت LNG امروزه بسیار در حال رشد است و این کانتینر ها لازم است که به مخازن برودتی مجهز بوده و

بتوانند گاز طبیعی را به شکل مایع ذخیره نمایند تا در بازارهای مخصوص تحویل داده شود.

ال ان‌جی در ایران و عدم تراز تولید و مصرف گاز در کشور

خارج از هر بحثی و با توجه به موضوع انرژی‌های فسیلی و تجدیدناپذیر مصرف بی‌رویه گاز و به‌طور کلی انرژی در کشور شرایطی بسیار دشوار و بحرانی برایمان ایجاد خواهد کرد.

باید این موضوع را مدنظر قرار دهیم که، سهم بالای مصرف گاز در بخش‌های غیرمولد اقتصادی و دور بودن قیمت آن از بهای تمام‌شده در اکثر بخش‌های مصرف، شرایطی غیراقتصادی را به‌وجود آورده که پیامد آن تحمیل مبالغ هنگفتی یارانه بر دوش دولت است و در چنین شرایطی تخصیص مقادیری قابل توجه از گاز طبیعی به تأسیسات بزرگ ال‌ان‌جی در عمل امکان‌پذیر نیست.

اما از سوی دیگر به نظر می‌رسد تخصیص خوراک تأسیسات متعدد پتروشیمیایی آماده به‌کار به‌مراتب در اولویت بالاتری در مقایسه با واحدهای بزرگ ال‌ان‌جی قرار داشته باشد، هرچند این تخصیص خوراک برای واحد ایران ال‌ان‌جی (Iran LNG) در صورت تکمیل شدن آن باشد.

افزایش حجم واردات جهانی گاز طبیعی مایع یا ال‌ان‌جی

براساس اخباری که طی این روزها منتشر می‌شود، واردات جهانی گاز طبیعی مایع در سال میلادی گذشته که اروپا تلاش داشت تا به جای استفاده از گاز روسیه که از طریق خط لوله وارد می شود، منابع دیگری را پیدا کند و همچنین تقاضای بالای آسیا برای خرید، به رکورد ۴۰۹ میلیون تن رسید.

رفینیتیو آیکان نیز آماری را منتشر کرده است که براساس آن، واردات جهانی ۴۰۹ میلیون تن ال‌ان‌جی در سال ۲۰۲۲ بالاتر از آمار واردات ۳۸۶.۵ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ بود.

شرکت تحلیل اطلاعات کالای کپلر نیز از سوی دیگز میزان واردات جهانی ال‌ان‌جی در سال ۲۰۲۲ را ۴۰۰.۵ میلیون تن تخمین زد که در مقایسه با ۳۷۹.۶ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ افزایش داشته است.

اما با توجه به اینکه آسیا مقصد اصلی واردات ال‌ان‌جی در سالهای پیش بوده است اما اروپا که در تلاش برای یافتن منابع جایگزین واردات گاز روسیه از خط لوله بود، به عنوان بازار بزرگ گاز طبیعی مایع ظاهر شد و اینگنه برآورد می‌شود که اروپا حدود یک چهارم از کل ال‌ان‌جی که سال گذشته معامله شد را وارد کرده و در رقابت با آسیا برنده شده است.

براساس آمار رفینیتیو که توسط روزنامه فایننشیال تایمز منتشر شده است، در سال ۲۰۲۲ واردات ال‌ان‌جی به اتحادیه اروپا به رکورد ۱۰۱ میلیون تن رسید که ۵۸ درصد افزایش در مقایسه با سال ۲۰۲۱ داشت و اتحادیه اروپا مجموعا ۲۴ درصد از کل ال‌ان‌جی که سال گذشته تجارت شد را وارد کرده است.

شرکت مشاوره تایمرا انرژی در لندن نیز با توجه به این موضوع در گزارشی نوشت: تقاضای اروپا برای ال‌ان‌جی که در حال حاضر ۵۰ میلیون تن در سال اضافه شده است، شوکه تقاضای به بازار جهانی ال‌ان‌جی وارد کرد که پیش از این هم با محدودیت عرضه روبرو بود.

در واقع نقش اروپا در بازار ال‌ان‌جی از یک مصرف کننده منعطف تغییر کرد و به یک رقیب تهاجمی تبدیل شد.

بیشتر بخوانید:

بازار جهانی LNG تا سه سال آینده اشباع است

زنگ خطر برای صادرکنندگان ال. ان. جی به صدا در آمده است

صادرات دریایی گاز مایع در بندرعباس کلید خورد