،شب دوشنبه (۲۶ آبان) شورای امنیت پیش‌نویس قطعنامه‌ پیشنهادی از سوی ایالات متحده را با ۱۳ رأی موافق، بدون رأی مخالف، و ممتنع ماندن روسیه و چین تصویب کرد. این قطعنامه بر اساس «برنامه صلح غزه» ترامپ تدوین شد و هدف آن برقراری ثبات موقت در غزه از طریق استقرار نیروی بین‌المللی و اشاره به مسیرهای احتمالی برای صلح پایدار است. این رویداد در حالی رخ داد که تنش‌ها در منطقه همچنان بالا است.

محتوای قطعنامه چه بود؟

قطعنامه مذکور بر استقرار یک نیروی ثبات‌بخش بین‌المللی موقت تمرکز دارد که نکات کلیدی آن عبارتند از:

- استقرار نیرو: مجوز استقرار این نیروها  تحت فرماندهی واحد (قابل قبول برای طرفین) برای کمک به امنیت مرزها، همراه با یک نیروی پلیس فلسطینی آموزش‌دیده و تأییدشده است. این نیرو موقت است و بر فرآیند خلع سلاح غزه (از جمله خلع سلاح حماس) و تضمین عدم بازگشت به درگیری نظارت می‌کند.

- خروج اسرائیل: نیروهای اسرائیلی بر اساس «معیارها، نقاط عطف و زمان‌بندی‌های مشخص» مشروط به برقراری امنیت از غزه خارج می‌شوند.

- اداره انتقالی: تأسیس یک هیئت صلح تحت نظارت آمریکا برای مدیریت بازسازی، توزیع کمک‌ها و اداره موقت غزه در این قطعنامه عنوان شده است.

- اشاره به صلح بلندمدت: متن قطعنامه مسیر معتبر برای خودتعیینی و تشکیل کشور فلسطین اشاره می‌کند، هرچند بدون زمان‌بندی مشخص. در واقع این نخستین بار است که در دولت ترامپ، قطعنامه‌ای ارائه می‌شود که در آن به «کشور فلسطین» اشاره شده است. با این حال روسیه و چین ممتنع ماندند زیرا متن را در مورد نقش سازمان ملل و مشارکت فلسطینی‌ها دارای ابهام می‌دانند.

 نظر اسرائیل چیست؟

نتانیاهو از تصویب قطعنامه استقبال محتاطانه‌ای کرد، اما تأکید کرد اجرای آن باید با «خلع سلاح کامل حماس» و «غزه غیرنظامی» همخوانی داشته باشد. نتانیاهو در بیانیه‌ای گفت: «غزه خلع سلاح خواهد شد و حماس یا به شیوه آسان یا سخت خلع سلاح می‌شود.» وی مدعی شد هرگونه اشاره به تشکیل کشور فلسطین نباید «درِ آن را باز بگذارد.» در همین رابطه سخنگوی ارتش اسرائیل نیز مدعی شد این قطعنامه می‌تواند به «عملیات آتی در غزه» کمک کند، در حالی که نیروهای اسرائیلی، علی‌رغم آتش بس حماس همچنان هدف قرار می‌گیرند. با این حال، تندروهای کابینه نتانیاهو از اشاره به کشور فلسطین خشمگین شدند.

نظر حماس و جهاد اسلامی چیست؟

رهبران مقاومت فلسطین یعنی حماس و جنبش جهاد اسلامی فلسطین، قطعنامه را به شدت رد کردند و آن را «اشغال تنظیم‌شده» و نادیده‌گیرنده حقوق فلسطینی‌ها خواندند. نایب دبیرکل جهاد اسلامی هشدار داد این پیشنهاد «ریسک‌های عمده‌ای» دارد. زیرا بدون تضمین پایان اشغال خلع سلاح حماس را مشروط خروج اسرائیل می‌کند. حماس در بیانیه‌ای اعلام کرد که قطعنامه «مطالبات سیاسی و انسانی فلسطینی‌ها را برآورده نمی‌کند» و استقرار نیروهای خارجی را «سرپرستی بیگانه بر غزه» دانست. همچنین این دو گروه فلسطینی تأکید کرده‌اند هرگونه نیروی بین‌المللی باید تحت کنترل فلسطینی‌ها باشد، نه آمریکا یا اسرائیل.

آیا این قطعنامه تسهیل‌گر تشکیل کشور فلسطین است؟

متن قطعنامه به گونه‌ای است که در آن به صورت محدود به تشکیل کشور فلسطین اشاره کرده اما هیچ تعهد الزام آوری هم بدان ندارددر واقع اشاره دولت ترامپ به این مسئله در راستای جلب نظر فرانسه و انگلیس و چند کشور دیگر در شورای امنیت بود. در متن مذکور  هیچ زمان‌بندی یا تضمینی برای تشکیل کشور فلسطین نیست. خروج اسرائیل مشروط به خلع سلاح حماس است، که می‌تواند فرآیند‌ها را به تعویق بیندازد.در واقع  برنامه ترامپ بیشتر بر ثبات امنیتی تمرکز دارد تا حقوق سیاسی فلسطینی‌ها.

درج چنین موضوعی در قطعنامه، با هدف جلب نظر سایر کشورهای برای اعزام نیروهایشان در ساختار «نیروی بین‌المللی ثبات‌بخش» بود که در روزهای اخیر اعلام کرده‌اند تمایلی به انجام این کار ندارند. قطعنامه مستقیماً تشکیل این نیرو را تسهیل و مجاز می‌کند. طبق آخرین اخبار منتشر شده، در حال حاضر فقط جمهوری آذربایجان و اندونزی اعلام آمادگی کرده‌اند که نیروهایش را در این ساختار به نوار غزه بفرستند. سایر کشورها از جمله اعراب تمایلی به این کار ندارند. زیرا می‌دانند در نهایت سربازان آنها با مدیریت آمریکا باید با حماس بجنگند و این مسئله می‌تواند خشم افکار عمومی جهان عرب را برانگیزد. از این رو ترامپ برای اجرایی کردن این ایده، مسئله کشور فلسطین را در قطعنامه درج کرد تا دست‌کم یک گام در راستای تحقق برنامه بلندپروازانه‌اش بردارد. براین اساس این قطعنامه، هرچند از دید آمریکا «تاریخی» خوانده شده، اما تنش‌های عمیق منطقه را حل نکرده و می‌تواند جرقه درگیری‌های جدید باشد.