به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، کمتر از چندساعت تا پایان نخستین سال از قرن جدید باقی نمانده است، سالی که با فراز و نشیب‌های اجتماعی فراوانی روبرو بود. ریزش متروپل ، ، فوت مهسا امینی ، واکسیناسیون گسترده در سراسر کشور، واقعه تروریستی شاهچراغ، زلزله خوی و .... از پربازخوردترین وقایع اجتماعی سال 1401 به‌شمار می‌روند. در این مطلب با هم نگاهی کوتاه به برجسته‌ترین وقایع اجتماعی تلخ و شیرین ایران و جهان در سال 1400 می‌اندازیم.  

منع پرحاشیه حضور زنان در بازی ایران و لبنان

فروردین 1401 بود که برخی بانوان علاقه‌مند به تیم ملی هم که بلیت مسابقه را‌‌‌‌‌‌‌‌ تهیه کرده بودند در مقابل ورزشگاه امام رضا(ع) در مشهد حضور داشتند اما ممانعت از ورود آنها به استادیوم سبب اعتراض آنها شد. این مسأله تا جایی پیش رفت که با باز شدن درب شرقی ورزشگاه برخی هواداران مرد توانستند وارد استادیوم‌ شوند اما هواداران خانم در خیابان نتوانستند مجور ورود را کسب کنند.

حمله تروریستی به ۳ روحانی در صحن حرم امام رضا(ع)

همزمان با سومین روز ماه مبارک رمضان در سال 1401، ۳ طلبه حاضر در صحن پیامبر اعظم(ص) با ضربات چاقو مورد حمله قرار گرفتند. یکی از مضروبان به نام حجت‌الاسلام اصلانی در همان جا به شهادت رسید و دو تن دیگر به شدت زخمی شدند. 

کاهش کووید بعد از ۲۶ ماه

نیمه اردیبهشت بود که بعد از چند نوبت واکسیناسیون گسترده بیماری کووید ۱۹ و گذراندن چند پیک کرونا سرانجام، کشور روزهایی را تجربه کرد که برخلاف گذشته با فوتی صفر یا انگشت شمار در اثر کرونا همراه بود. مردم کم‌کم ماسک‌ها را کنار گذاشتند و نفسی با آرامش و بدون ترس از ویروس ریز دردسرساز تجربه کردند.

2 خرداد؛ فرو ریختن متروپل حادثه‌ای شوک برانگیز

دوم خرداد سال 1401بود که خبری با عنوان اینکه بخشی از برج متروپل در خیابان امیری آبادان فرو ریخت؛ به سرعت انتشار پیدا کرد. فاجعه‌ای که 43 فوتی و 37 نفر مصدوم باقی گذاشت. فروپاشی متروپل به رغم شعارها و تبلیغات گسترده، ناشی از شکست سازه‌ای به خاطر نقض ضوابط فنی و استانداردها بود . با بروز این حادثه، تجمعاتی از بازماندگان حادثه و مردم آبادان هم شکل گرفت که چندان ادامه نیافت.

جشن عید غدیر با مهمانی ده‌ها کیلومتری

شهرداری تهران به مناسبت فرارسیدن عید غدیر از برگزاری جشنی با عنوان «مهمونی ده کیلومتری» خبر داد؛ جشنی از ابتدای خیابان ولیعصر(عج) آغاز و تا چهارراه پارک وی ادامه داشت. در این جشن 2 میلیون غذا و میان وعده، ۱۱۰ هزار اسباب بازی برای کودکان، ۴۰ مجموعه شهربازی و حضور ۱۵۰ گروه سرود در این مسیر ۱۰ کیلومتری وجود داشت.

اربعین متفاوت پس از روزهای پرالتهاب کرونایی

عاشقان امامت پس از تحمل و مبارزه با ویروس منحوس کرونا امسال پرشورتر از همیشه به پیاده روی اربعین رفتند. در همین ارتباط دولت و ستاد اربعین هم تمهیدات گسترده‌ای برای زائران فراهم کردند. ازدحام شدیدی ابتدا در صف دریافت گذرنامه و بعدا در مرزهای زمینی رخ داد و کار به جایی رسید که دولت عراق به دلیل ازدحام شدید، مرزهای خود را به روی ایرانیان بست.

آغاز فیلترینگ و محدودیت‌های اینترنتی

با فرارسیدن پاییز واتس‌آپ و اینتستاگرام دو شبکه اجتماعی پرطرفدار در ایران فیلتر شد. پیام سلبریتی‌های خارجی، خودداری ورزشکاران از شادی و خواندن سرود ملی، هک برخی سایت‌های دولتی و تولید و انتشار کلیپ و آهنگ و... رخ داد. در این میان شبکه‌های معاند و ضدانقلاب همچون بی بی سی، من و تو و اینترنشنال پوشش لحظه به لحظه از این ناآرامی‌های را منتشر می‌کردند.  

کشته شدن ده‌ها نفر از مردم و نیروهای امنیتی درپی حمله به یک کلانتری پس از نماز جمعه زاهدان

با انتشار شایعه تعرض به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ و بیانیه یک مولوی در راسک، ابتدا تجمعی اعتراضی در چابهار انجام شد و سپس ۸ مهر ماه، زاهدان صحنه اعتراض شد. بعد از نماز جمعه به امامت مولوی عبدالحمید که او نیز خواستار رسیدگی به پرونده دختر بلوچ شده بود، شماری از نمازگزاران معترض به سردادن شعار پرداخته و عده‌ای که یکی دو مسلح هم بینشان بود، به ساختمان کلانتری ۱۶ زاهدان حمله کردند  و تعدادی از شهروندان بی گناه کشته شدند. چند روز بعد در خاش هم شبیه همین حادثه با حمله به یک پاسگاه انتظامی تکرار شد.

تنش در دانشگاه شریف 

با درگذشت مهسا امینی، بسیاری از دانشجویان اعتصاب و از حضور در کلاس‌ها خودداری کردند و تجمعات پراکنده‌ای هم در دانشگاه‌ها در جریان بود. بعدازظهر یکشنبه ۱۰ مهر، در تجمعی نه چندان پرتعداد در دانشگاه صنعتی شریف، کار به فحاشی و زد و خورد میان دانشجویان کشید و ناگهان شبکه‌های اجتماعی پر شد از شایعه حمله به دانشگاه شریف. این اخبار فضا را ملتهب کرد و خانواده برخی دانشجویان با نگرانی به سوی دانشگاه شتافتند.

درگذشت ۸ زندانی در آتش‌سوزی زندان اوین

شامگاه ۲۳ مهر ماه، اخبار و فیلم‌هایی از آتش سوزی در زندان اوین منتشر شد. برخی احتمالات درباره شورش زندانیان داده می‌شد. در نهایت قوه قضائیه اعلام کرد حادثه در پی قصد تعدادی از زندانیان جرایم خشن برای فرار و درگیری آنها رخ داده و منجر به آتش گرفتن کارگاه خیاطی زندان شده است. در این حادثه ۸ نفر از زندانیان درگذشتند و قریب ۶۰ تن نیز مجروح شدند.

۱۳ شهید در حمله تروریستی عضو داعش به حرم شاهچراغ در شیراز

چهارم آبان 1401، در میانه اخبار تلخ، ناگهان خبر رسید به حرم شاهچراغ در شیراز حمله مسلحانه شده است. در این حمله ۱۳ تن شهید و ۲۰ تن مجروح شدند؛ از جمله پدر و مادر و یک پسر از خانواده «سرایداران» شهید شدند و پسر دیگرشان آرتین به شدت مجروح شد و مورد توجه قرار گرفت. با شدت گرفتن این اتهام، برخی کاربران معارض در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مخالف نظام، حمله شاهچراغ را به نظام نسبت دادند. این در حالی بود که علاوه بر بیانیه داعش، فیلم بیعت و آماده شدن عضو داعش برای حمله نیز منتشر شد.

شهادت روح‌الله عجمیان در درگیری حاشیه تجمع معترضان در کرج

پنجشنبه ۱۲ آبان جمعیتی معترض در آزادراه کرج- قزوین حرکت و آن را مسدود کردند و در مقابل نیروهای انتظامی و بسیج به مقابله با آنها پرداختند. علاوه بر انتشار تصاویری از حمله به یک خودرو پلیس، بعدا تصاویری از حمله به یک بسیجی منتشر شد: روح الله عجمیان، از بسیجیان کمالشهر کرج که با ضربات چاقو به شهادت رسید.  

برگزاری تجمع ۱۳ آبان همراه با شعارها علیه اغتشاشات

تجمع ۱۳ آبان که همواره در سالگرد تسخیر سفارت آمریکا برگزار می شد، این بار با جمعیتی فزاینده‌تر و پرشورتر و با مطالبه پایان‌بخشی به ناآرامی‌ها برگزار شود.

تیراندازی در اعتراضات شهر ایذه و کشته شدن چند تن از جمله کودک ۹ ساله، کیان پیرفلک

شامگاه ۲۵ آبان اتفاق عجیبی در ایذه افتاد. در حالی که فراخوانی برای تجمع داده شده بود، خودروی حامل یک خانواده ایذه‌ای مورد اصابت گلوله قرار گرفت و کودکی ۹ ساله به نام کیان پیرفلک کشته و پدرش به شدت مجروح شد. علاوه بر این، تعداد دیگری نیز در تجمعات این شهر کشته شدند. فوت این کودک، به ویژه با انتشار ویدئویی از او، طبعا بازتاب زیادی داشت. مدتی بعد چند تن دستگیر شدند که گفته شد آنها به خودروی خانواده پیرفلک تیراندازی کرده‌اند.

زلزله خوی و روزهای سخت مردم

ساعت ۲۱:۴۴ شنبه هشتم بهمن زلزله‌ای با شدت ۵/۹ ریشتری شهرستان خوی را لرزاند، حادثه‌ای که بعد از گذشت هفته‌ها همچنان فراموش نشده است و مردم این منطقه هنوز نتوانسته‌اند به زندگی عادی خود بازگردند. اولین گمانه زنی‌ها در مورد این زمین لرزه، از اتفاق افتادن آن در شهرستان خوی بود که پس از گذشت ساعتی کانون زمین لرزه بخش مرکزی و فیرورق شهرستان خوی اعلام شد. همچنین شایعاتی در منطقه رواج یافته بود که زمین لرزه بزرگتر و سهمگین تر در منطقه خوی رخ می‌دهد که شاید قدرت آن به حدود هفت ریشتر هم برسد که همین امر هر پس لرزه‌ای را برای مردم منطقه نگران کننده‌تر از قبل می‌کرد. روزهای پیش‌گویی شده در برخی کانال‌های تلگرامی و فضای مجازی کذایی پیش‌بینی زمین لرزه  هم سپری شد و اتفاقی برای شهرستان خوی نیفتاد تا مردم کمی به آرامش برسند.

عفو گسترده هزاران نفر، از جمله محکومان حوادث اخیر از سوی رهبری

رهبر انقلاب از ابتدای شکل‌گیری جریان اعتراضات، منشا آن را خارجی، اما افراد حاضر در آن را «فرزندان کشور» خوانده بودند که تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و این عفو نیز در همین راستا بود. ۱۶ بهمن 1401، رسانه‌ها از موافقت رهبر انقلاب اسلامی با درخواست رئیس قوه قضائیه و عفو ده‌ها هزار نفر از محکومان و متهمان، به ویژه در پرونده ناآرامی‌ها خبر دادند تا غیر از متهمان «جاسوسی، ارتباط با سرویس‌های خارجی، قتل و جرح و تخریب» و کسانی که شاکی خصوصی داشتند، دیگران مشمول عفو یا تخفیف مجازات شوند. با این اقدام، تعداد زیادی از بازداشت‌شدگان حوادث اخیر آزاد شدند و فضای سیاسی کشور تا حدی تلطیف شد.

حضور  چشمگیر مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن

با وجود تبلیغات زیادی برای عدم حضور در راهپیمایی 22 بهمن ماه 1401 صورت گرفت اما این مراسم پرشورتر از همیشه و در فضایی آرام برگزار شد. برخی رسانه‌ها اقدام به انتشار اعداد و برآوردهایی از حضور مردم پرداختند و برخی نیز این تعداد را بی‌سابقه دانستند.

مسمومیت‌های سریالی دختران

9 آذر، خبری با مضمون اینکه دختران مدرسه‌ای در قم به علت بویی مشکوک مسموم شده به مراکز درمانی منتقل شده‌اند، حادثه‌ای که چند روز بعد در مدارس دیگر در شهرهایی همچون شهرهای بروجرد، اردبیل و کرمانشاه نیز دیده شد و بعد از سه ماه در تهران و دیگر نقاط کشور نیز مواردی مشاهده شد، اما از آنجا که نه منشا آن معلوم بود و نه عوامل آن پیدا شدند، مردم را به شدت نگران کرد و بسیاری مانع رفتن فرزندانشان به مدرسه شدند. برخی این ماجرا را که منجر به بستری شدن بیش از هزار دختر دانش آموز و دانشجو شده بود، روانی و ناشی از هیستری جمعی عنوان می‌کردند. روز ۱۵ اسفند ماه رهبر انقلاب در حاشیه درختکاری، مسموم‌سازی دختران را «جنایت درحقِ معصوم‌ترین عناصر جامعه و موجب ناامنی روانی جامعه» دانسته و بر شناسایی عوامل جنایت تاکید کردند.

سرود سلام فرمانده پرتکرارترین سوژه سال

همزمان با فرارسیدن نیمه شعبان تصاویر سرودخوانی دسته جمعی کودکانی در مسجد مقدس جمکران با یک مداح گیلانی پخش شد؛ سرودی که در نقاط مختلف دنیا نیز بازخوانی شد و در کمترین زمان ممکن سوژه بحث گسترده در فضای مجازی و حقیقی شد.