سید علی معرک نژاد در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج اصفهان گفت: بیش از2000 هزار مقبره مشاهیر بزرگ وهمچنین بیش از 850فقیه مجتهد واعظ وخطیب مشهور وافراد بزرگی در زمینه های فرهنگی، هنری و علمی در تخت فولاد اصفهان آرمیدند که این شخصیت ها در سطح ملی وبین المللی بی نظیرهستند.

وی بیان کرد: با توجه به وجود مشاهیر بزرگ و دفن مجتمهدین مشهور و شخصیت های بزرگان در تخت فولاد اصفهان این مکان را وادی الاسلام ثانی می نامند.

مدیر مجموعه تاریخی،فرهنگی ،مذهبی تخت فولاد اصفهان اظهار داشت:برای بدست آوردن تاریخچه یک مکان باید به آثار ونشانه تاریخی آن توجه کرد.

وی افزود:مقبره یکی از بزرگان قوم بنی اسرائیل یوشع النبی در تخت فولاد اصفهان تاریچه آن را به قبل از اسلام برمی گرداند وهمچنین وجود آثار وکتیبه های کچی که نشانه های از قرن 4 و5را دارد نیز در تخت فولاد کشف شده است.

معرک نژادگفت: اگر بخواهیم به طور خاص و ویژه بر مبنای یک کتیبه یا سنگ قبر شخصیت سند دار صحبت کنیم اولین شخصیتی که سنگ قبر سند دار در تخت فولاد  اصفهان دارد بابارکن الدین بیضاوی شیرازی است ویکی از وجوه تسمیه تخت فولاد هم بخاطر وجود شخصیت ایشان است،خود شخصیت بابا رکن الدین وهمچنین بنای تاریخی آن را به عهد دیلمیان منصوب می کنند اما طبق شناسایی هایی که بر مقبره بابا رکن الدین انجام شد این مقبره  مربوط به قرن 7و8 است.

وی ادامه داد:شخصیت هایی مثل علامه شیخ بهایی وعلامه محمد تقی مجلسی جزو شخصیت هایی بودند که شخصیت بابا رکن الدین را شناختند وارادت ویژه ای به ایشان داشتند وبه واسطه قدرتی که بر حکومت صفویه ونظام داشتند سبب شد توجه ویژه ای به مقبره ایشان وبه تناسب بر تخت فولاد شود.

 مدیر مجموعه تخت فولاد اصفهان بیان کرد: تخت فولاد را به عنوان یک خلوتگاه وزیارت گاه مشخص کردند در حدی که امروز چله خانه ای در جوار مقبره بابارکن الدین وجود دارد ومنصوب است که شیخ بهایی این مکان را برای عبادت ساخته است،در واقع چله خانه جزو رکن های منحصر به فرد وبی نظیر امروز مجموعه تخت فولاد است.

وجود 52 تکیه و بقعه در تخت فولاد اصفهان

معرک نژاد گفت: حدود52 تکیه وبقعه در مجموع تخت فولاد اصفهان داریم که جزو مکان های شاخص ما از دوره های صفویه  و قاجار تا دوره معاصر است.

وی اظهار کرد: در دوره پهلوی با وجود تغییر وتحولات صورت گرفته وجمع شدن گورستان های محلی سبب شد که تخت فولاد به گورستان عمومی شناخته شود به همین جهت به دلیل سیل جمعیت به سمت تخت فولاد برای دفن در تمامی قسمت های تخت فولاد مقابر عمومی وجود دارد.

مدیر مجموعه تخت فولاد اصفهان در ادامه مطلب فوق افزود: قبلا تخت فولاد اصفهان تنها محل دفن مردگان نبوده  است بلکه مکانی برای آمورش نیز محسوب می شده  است مثلا علامه میر فندرسکی در تکیه ای که امروز دفن هستند به آموزش طلاب مشغول بودند ویا تکیه خاتون آبادی ومسجد خاتون آبادی محلی بوده که علامه خاتون آبادی در آنجا رفت وآمد داشتند.

معرک نژاد ادامه داد:از سال 63 به بعد دفن عمومی در مجموعه تخت فولاد ممنوع می گردد وبه آرامستان باغ رضوان منتقل می شود واین مجموعه کارکرد تاریخی فرهنگی پیدا می کند.

وی گفت:در خصوص وجه تسمیه نقل های مختلفی وجود دارد که بعضی از لحاظ تاریخی مستند ترهستند اما مجموعه تخت فولاد در رده های مختف زمانی نام های مختلفی داشتند که معروفترین آن بابارکن الدین است ویا  نقل است که یکی از دلایلی که به این مکان  تخت فولاد می گویند وجود پهلوان معروف ومشهوری در این مکان بوده که تختی داشته وروی آن تخت ورزش های باستانی انجام می داده است، یاوجود مزار بابا فولاد حلوایی که یکی از عرفای بزرگ وخوش نام زمان خود بود ودر محدوده تخت فولاد بوده به دلیل سکونت ایشان در این منطقه نام تخت فولاد از بابا فولاد حلوایی اخذ شده است.

وی در خصوص معماری تخت فولاد گفت: وجوه معماری مختلفی در تخت فولاد که آن را به گورستان منحصر به فردی در سطح دنیا تبدیل کرده است.

مدیر مجموعه تخت فولاد اصفهان ادامه داد: به غیر از وجود قبور افراد مشهور در سطح تخت فولاد نیز عناصر مختلفی وجود دارد که تخت فولاد را منحصر به فرد کرده است تکایا وبقاع که مربوط به دوره های مختلف تاریخی است که هر کدام دارای معماری منحصر به فرد است از معماری تکیه بابارکن الدین گرفته تا تکیه خوانساری در دوره صفویه ونقاشی های دیواری وآب انبار تکیه کازرونی همه جزو ویژگی های خاص تخت فولاد است.

تخت فولاد اصفهان اوج هنر اصفهانی هاست

معرک نژاد بیان داشت: به غیر از فضای های معماری یکی از وجوه منحصر به فرد ومزیت های رقابتی تخت  فولاد حجاری خطوط،  نقوش ونشانه سنگ قبر هاست که دارای ویژگی های بی نظیر است ومی توان گفت این قبرستان اوج هنر اصفهانی ها را در خودنشان می دهد.

وی افزود: مثلا بزرگترین شعرای آن  زمان بر روی قبور شعر سرودند وهمچنین آثاری ازبزرگترین خوش نویسان در تخت فولاد وجود دارد وهمچنین بزرگترین حجاران بر سنگ قبور  نقاشی کردند البته اوج این نشانه ها در تکیه میر فندرسکی مشهود است.

 مدیر مجموعه تخت فولاد اصفهان گفت:یکی از موضوعات مهم در تخت فولاد که سبب تألیف کتاب دانش نامه شده شجره نامه علمی در تخت فولاد است یعنی مثلا تعدادی از اساتید وهمچنین شاگردان آن در یک تکیه در تخت فولاد اصفهان دفن هستند در واقع سلسله مراتب علمی در تخت فولاد دفن هستند ودر واقع یک روند تفکری والهام گرفتن از تفکرات را می توانید در تخت فولاد اصفهان به صورت کامل واعجاب انگیزی دید.