، استان زنجان یا همان زنگان یکی از استان های شمال غربی کشور است که دارای 8 شهرستان، 18 بخش و 1210 آبادی است. این شهر که به گفته تاریخ نگاران بدست اردشیر بابکان ساخته شده است، دارای جاذبه‌های گردشگری تاریخی و طبیعی بسیاری ست.

این استان یکی از مناطق آذری نشین ایران است. از نظر نژادشناسی و قوم شناسی در استان زنجان سه قوم معرفی و شناسایی شده است. آریایی، ترک و اقوام گرجی که در دوران صفویه به ایران مهاجرت کردند.

شهر زنجان به عنوان مرکز استان، سلطانیه، ماهنشان، سهرورد و خدابنده از جمله شهرهای مهم این استان هستند. معروف‌ترین و مشهورترین صنایع دستی و سوغات استان ، چاقوی این استان است. یکی دیگر از صنایع و پیشه‌هایی که در این استان قدمتی دیرینه دارد، مسگری ست. در بازارهای این استان مسگری شغل بسیاری از پیشه‌وران زنجانی ست. از دیگر سوغات وصنایع دستی می‌توان به قالی بافی این استان نیز اشاره کرد. چاروق دوزی شغلی قدیمی از مردمان زنجانی ست. چاروق کفش و پاپوشی سنتی ست، که خاص مردم استان زنگان قدیم بوده است. هنرهای دیگری همچون سرمه دوزی، سوزن دوزی و قلم زنی از دیگر هنرهای این استان است.

این استان که در محدوده کوهستانی کشور قرار دارد دارای اماکن دیدنی بسیار برای گردشگران نوروزی است و این گردشگران می توانند روزهای خوشی را با سفر به زنجان در ایام نوروز 1402 به ثبت برسانند. مهمترین جاهای دیدنی این استان عبارت است  از:

گنبد سلطانیه

این گنبد یکی از بناهای باستانی استان زنجان است که در شهری با همین نام قرار دارد. گنبد سلطانیه به دستور مستقیم پادشاه مغول، یعنی سلطان محمد خدابنده ساخته شده است. باید بدانید که گنبد سلطانیه اولین گنبد دوجداره در تمام جهان محسوب می‌شود و همین مسئله باعث شده تا تبدیل به یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی زنجان شود. گنبد سلطانیه، سومین گنبد بزرگ در تمام جهان به شمار می‌آید. پیکر پادشاه مغول، یعنی  سلطان محمد خدابنده نیز در همین گنبد مدفون است.

غارهای کتله خور

کتله‌خور در ۱۵۰ کیلومتری جنوب زنجان قرار دارد. هنوز بخش بزرگی از غار در مرحله‌ی اکتشافات قرار دارد و بخش کوچکی از آن برای بازید آماده شده است. این غار در بین جاذبه‌های طبیعی غرب ایران، از بهترین‌هاست. مسیر حرکت شما برای رسیدن به غار از جاده سلطانیه-همدان به سمت گرماب خواهد بود.

کوه‌های رنگی، پِینتد دیزرتز استرالیا در زنجان

این‌جا شبیه به «Painted Deserts» (پِینتد دیزرتز) در استرالیا و نقاط مشابه در آمریکاست، اما در مقیاسی بسیار بزرگ‌تر. هرکسی که تجربه‌ی سفر به تبریز از زنجان در نوروز را داشته باشد، در یک مسیر ۲۰ کیلومتری، آلاداغ لار، کوه‌های قرمز، سفید و اخرایی‌رنگ، و همین‌طور شکل‌هایی شبیه به فیلم‌های فضایی را در ۱۲۵ کیلومتری جاده‌ی زنجان تبریز می‌تواند ببیند. منظره‌ای فوق‌العاده که از دست دادنش اشتباه بزرگی است.

قلعه بهستان

این قلعه‌ی عجیب‌وغریب با ارتفاع بسیار زیاد نسبت به سطح شهر و روستای حوالی، یکی از جالب‌ترین‌ها مکان‌های دیدنی زنجان است. «قلعه‌ی بهستان» که در ۱۴ کیلومتری شمال «ماه‌نشان» در شهرستان ماه‌نشان قرار دارد، در کنار رودخانه‌ی «قزل‌اوزن» و در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی زنجان است. در دل کوه سوراخ‌های غار مانندی به‌دست ساسانیان ساخته‌شده است. برای دیدن این قلعه و اطراف آن یک روز وقت لازم است.

پل تاریخی میر بهاءالدین

این پل قاجاری تقریباً متعلق به ۲۰۰ سال قبل است. بزرگی و عرض این پل هر بیننده‌ای را شگفت‌زده می‌کند. پل میر بهاءالدین که روی زنجان رود ساخته‌شده است، در ابتدای جاده‌ی بیجار از کمربندی جنوبی قرار دارد. وقتی‌که وارد جاده‌ی بیجار می‌شوید به سمت راست خود نگاه کنید. یک محوطه‌ی فضای سبز با تعدادی آلاچیق خواهید دید که معمولاً خلوت است.

دودکش جن

خرافات همواره با فرهنگ باستانی مردم محلی عجین است و گاهی باعث خلق داستان‌های غیر قابل باوری می‌شود که دهان به دهان و نسل به نسل روایت می‌شوند. در گذشته به دلیل عدم پیشرفت علم و دانش، هر پدیده را به عوامل ماورایی و فرا زمینی نسبت می‌دادند. دودکش جن که یکی از جاهای دیدنی زنجان محسوب می‌شود، نمونه‌ای از همین موارد است. دودکش جن نام صخره‌هایی است که در اثر فرسایش به شکل مناره‌هایی بلند در آمده‌اند.

برخی از محلیان آن را از دور به شکل دودکش‌هایی عظیم می‌دیدند و بر این باور بودند که اینها را اجنه ساخته‌اند. اما در حقیقت همه این صخره‌ها در اثر پدیده زمین شناسی با نام «هودو» تشکیل شده‌اند. پس با خیال راحت از این جاذبه دیدنی بازدید کنید و نگران حضور دیو و اجنه نباشید!

دریاچه پری (خندقلو)

باید بدانید که در نزدیکی ماهنشان، دریاچه‌ای زیبا با مساحت ۵۴۰ متر مربع قرار دارد. این دریاچه زیبا که یک دریاچه کاملا طبیعی است و تنها با نزولات آسمانی پر آب می‌شود، در دشتی سرسبز قرار گرفته و تبدیل به یکی از جاذبه‌های گردشگری زنجان شده است. در فصل بهار این دریاچه بسیار پر آب شده و از برکت آن دشت‌های اطراف نیز پوشیده از گل‌‎های بهاری بسیار زیبا خواهند شد.

آبشار شارشار

آبشار شارشار یکی از زیباترین جاهای دیدنی زنجان و از مناظر طبیعی بی‌نظیر آن محسوب می‌شود. در شمال شرقی شهر زنجان و در پنج کیلومتری دریاچه‌ی سد تهم، آبشاری زیبا از ارتفاعات صخره‌ای فرو می‌ریزد و منظره‌ای تماشایی را خلق می‌کند. شما می‌توانید بدون مهارت کوهنوردی تا نزدیکی این آبشار بیایید، اما بالا رفتن از آن، نیاز به مهارت و تجهیزات کوهنوردی دارد.

رودخانه قزل اوزن

رودخانه قزل اوزن از ارتفاعات خنک زاگرس سرچشمه می‌گیرد و از مسیری پر پیچ و خم عبور کرده و نواحی مختلفی از ایران را آباد می‌کند. این رود پر جوش و خروش در نهایت به رودخانه شاهرود ریخته و از این طریق با رودخانه بزرگ سفیدرود یکی می‌شود. رودخانه قزل اوزن را می‌توان یکی از طولانی‌ترین و زیباترین رود‌های تمام ایران دانست که حتی به نوعی باعث حیات رود بزرگ سفیدرود است. برای رسیدن به این آبشار باید به ماهنشان بروید که در ۱۴۰ کیلومتری زنجان قرار دارد.

پیست اسکی پاپایی

این پیست در ۴۵ کیلومتری جنوب غرب زنجان قرار دارد. این پیست دارای شیب خیلی تندی نیست، به همین خاطر حتی افراد معمولی نیز برای سرگرمی‌های مفرحی مثل تیوب بازی، به این پیست اسکی می‌آیند. این پیست در شش ماه دوم سال، اغلب شلوغ است و می‌توانید حتی بدون مهارت اسکی بازی، در قسمت‌های مخصوص، این ورزش مهیج را آموزش ببینید.

تپه باستانی خالصه

این تپه در 1 کیلومتری جنوب خرم دره قرار دارد. تپه باستانی خالصه یکی از ارزشمند‌ترین جاهای تاریخی زنجان است. این محدوده باستانی در خرمدره قرار دارد. جالب است بدانید که تپه باستانی خالصه جزو معدود مناطق باستانی محسوب می‌شود که قدمت آن به دوره نوسنگی و مس باز می‌گردد. این تپه باستانی، هویت تاریخ معماری فلات مرکزی و شمال‌غرب ایران را به نمایش می‌گذارد. تا کنون انواع آثار تاریخی مختلف را از تپه باستانی خالصه به دست آورده‌اند. در این میان می‌توان به آثار سفالی، وسایل کشاورزی و … اشاره کرد. بر این اساس، تمدنی قدیمی در این منطقه جریان داشته است.

روستای شیلاندر

این روستا در فاصله ۳۰کیلومتری شمال‌غرب زنجان قرار دارد. جالب است بدانید که روستای شیلاندر نیز جزو روستاهای پلکانی ایران است. البته کمتر کسی روستای شیلاندر را آنطور که باید می‌شناسند. این روستا در دامنه کوه و درست در کنار رودخانه‌ای زیبا با آب زلال و خنک قرار دارد.

چشمه آبگرم ابدال

این چشمه در 30 کیلومتری جنوب شرقی جاده زنجان_تبریز قرار دارد. این چشمه در ارتفاعات ابدال واقع شده است. به همین خاطر بهترین فصل برای دسترسی به این چشمه، فصل بهار و تابستان است. در فصل زمستان، معمولاً ارتفاعات این منطقه پوشیده از برف خواهد بود. مردم منطقه، مسیر بسیار عالی را برای مسافران تأمین کرده‌اند. دسترسی به چشمه ساده است و می‌توانید به‌صورت خانوادگی از آن دیدن کنید. باید بدانید که آب این چشمه خواص درمانی بسیاری دارد. می‌توانید برای درمان درد‌های استخوانی مزمن روی این چشمه حساب کنید.

غار کتله خور

غار کتله خور بزرگ‌ترین غار خشکی آبی جهان است که در جنوب خدابنده در ۸۰ کیلومتری استان زنجان قرار گرفته است. این غار که مزین به قندیل‌های رنگی آویزان از سقف است، از سه طبقه با گذرگاه‌های اصلی و تونل‌های فرعی بسیار تشکیل شده است. امکانات رفاهی و تفریحی نیز در نزدیکی این غار شگفت‌انگیز برای رفاه حال گردشگران فراهم شده است.

موزه رختشویخانه

در قدیم که ماشین لباسشویی وجود نداشت و بیشتر مردم برای شستن لباس‌ها یا ظرف‌هایشان به لب رودخانه می‌رفتند، زنجان محلی به‌ صورت شبانه‌روزی و رایگان برای شستشوی لباس‌ها و ظروف برای مردم بنا کرده بود، که امروزه به نام موزه رختشویخانه یا موزه مردم‌شناسی زنجان است و از جمله مشهورترین جاهای دیدنی زنجان محسوب می‌شود. این موزه از حوضچه‌های زیادی با کاربردهای گوناگون از جمله حوضچه‌های لباس‌های تقریبا تمیز و آبکشی و حوضچه‌های مخصوص شستشوی ظروف تشکیل شده است.

از دیگر امکان این استان می توان به معبد داش کسن، بازار سنتی زنجان، مجموعه تفریحی ائل داغی، مسجد جامع زنجان، موزه باستان شناسی و مردان نمکی، حمام سنتی حاج داداش، مسجد خانم، پل میر بهاءالدین، دریاچه پری، آرامگان پیراحمد زهرنوش، میل خویین، خانه ذوالفقاری، بقعه چلبی اوغلی و امامزاده سید ابراهیم اشاره کرد.

صنایع دستی

معروف‌ترین و مشهورترین صنایع دستی و سوغات استان، چاقوی این استان است. یکی دیگر از صنایع و پیشه‌هایی که در این استان قدمتی دیرینه دارد، مسگری ست. در بازارهای این استان مسگری شغل بسیاری از پیشه‌وران زنجانی ست. از دیگر سوغات وصنایع دستی می‌توان به قالی بافی این استان نیز اشاره کرد. چاروق دوزی شغلی قدیمی از مردمان زنجانی ست. چاروق کفش و پاپوشی سنتی ست، که خاص مردم استان زنگان قدیم بوده است. هنرهای دیگری همچون سرمه دوزی، سوزن دوزی و قلم زنی از دیگر هنرهای این استان است.

بیشتر بخوانید:

مناطق گردشگری زنجان/ با سفر به زنجان از سومین گنبد بزرگ جهان بازدید کنید +تصاویر

مناطق گردشگری مازندران/ کندلوس میعادگاه عاشقان طبیعت و تاریخ +تصاویر

مناطق گردشگری اصفهان/ نصف جهان گردشگری به رنگ لاجوردی +تصاویر

مناطق گردشگری قم / در شهر قم هم زیارت کنید هم سیاحت +تصاویر

مناطق گردشگری همدان/ همدان یا هگمتانه تونلی برای سفر به تاریخ+تصاویر

مناطق گردشگری شیراز / از شهر راز چه می دانید؟

مناطق گردشگری تهران با روستاهای سرسبز  +تصاویر

غذاهای سنتی

یکی از مشهورترین غذاهای سنتی استان، شش انداز است. این غذا که مخصوص شب‌های چهارشنبه سوری ست، از ترکیبات جالبی به عمل می‌آید. کالجوش که غذایی ست، سرشار از کلسیم یکی دیگر از غذاهای استان است. این غذا از کشک . گردو . پیاز داغ ساخته می‌شود.