به گزارش خبرگزاری موج ، تحریک شدن عصب سیاتیک باعث ایجاد درد سیاتیک می‌شود. هر چیزی که این عصب را تحریک نماید، باعث بروز درد خواهد شد. این عارضه بیشتر بر اثر فشرده شدن عصب در قسمت پایینی ستون فقرات رخ می‌دهد. به طور معمول درد سیاتیک با کمردرد معمولی اشتباه گرفته می‌شود. اما درد سیاتیک فقط به کمر محدود نمی‌گردد. عصب سیاتیک طولانی‌ترین و پهن‌ترین عصب در بدن انسان است. این عصب از قسمت پایینی کمر شروع شده و در باسن و پاها امتدادیافته و به قسمت زیر زانو ختم می‌شود.

عصب سیاتیک عضلات زیادی را در قسمت پایینی پا کنترل کرده و باعث حس لامسه در پوست قسمت‌های زیادی از پا می‌شود. سیاتیک یک بیماری نیست؛ بلکه بیشتر نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر مرتبط با عصب سیاتیک می‌باشد. پزشکان معتقد هستند که بیش از 40 % افراد حداقل یک‌بار درد سیاتیک را تجربه خواهند کرد که باید هر چه زودتر به درمان آن بپردازند زیرا عدم درمان این مشکل باعث ایجاد مشکلات بسیاری خواهدشد.

دلایل بروز سیاتیک

درد سیاتیک یکی از رایج‌ترین علائم بیماری‌های مختلف می‌باشد؛ اما می‌توان گفت در 90% موارد این درد به علت دیسک کمر رخ می‌دهد. ستون فقرات از 3 بخش تشکیل شده است:

• مهره‌ها (استخوان‌های ستون فقرات که از عصب‌ها محافظت می‌کنند)
• عصب‌ها
• دیسک‌ها

دیسک‌ها از غضروف ساخته شده‌اند که ماده‌ای مقاوم و ارتجاعی است. دیسک مانند یک کوسن بین هر مهره عمل می‌کند و باعث می‌شود تا ستون فقرات انعطاف‌پذیر شود. زمانی که دیسک دچار فتق می‌شود از جای خود خارج شده و به عصب سیاتیک فشار وارد می‌کند.

از دیگر عوامل بروز سیاتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنگی کانال نخاعی کمر: باریک شدن نخاع در قسمت پایینی کمر
• اسپوندیلولیستزیس: عارضه‌ای که در آن مهره از جای خود خارج شده و جلوی مهرة زیرین خود قرار می‌گیرد.
• تومور ستون فقرات: این تومورها به ریشه عصب سیاتیک فشار وارد می‌کنند.
• عفونت: در نهایت بر روی ستون فقرات تأثیر می‌گذارد.
• عوامل دیگر: برای مثال آسیب‌دیدگی ستون فقرات
• سندروم دم اسبی: یک بیماری نادر اما خطرناک که بر روی عصب‌های قسمت پایینی ستون فقرات اثر می‌گذارد و باید فوراً به آن رسیدگی کرد.

در بسیاری از موارد علت اصلی بروز سیاتیک مشخص نیست.

عواملی که بروز درد عصب سیاتیک را تشدید می‌کنند.

از رایج‌ترین عواملی که بروز سیاتیک را تشدید می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سن: افراد در سن 30 تا 40 سالگی بیش از دیگران در معرض ابتلا به سیاتیک قرار دارند.
• شغل: مشاغلی که شامل بلندکردن اجسام سنگین می‌شود.
• سبک زندگی بدون تحرک: افرادی که برای مدت طولانی می‌نشینند یا تحرک کمی دارند بیش از دیگران به سیاتیک مبتلا می‌شوند.

بارداری

دردی شبیه به سیاتیک می‌تواند در دوران بارداری مشکل‌ساز شود، بر اساس آمارها 50 تا 80 درصد زنان در دوران بارداری دچار کمردرد می‌شوند. هورمون‌های آزاد شده در دوران بارداری باعث شل شدن و کشیده‌شدن مجدد رباط‌ها شده  و احتمال بروز کمردرد را در برخی زنان افزایش می‌دهند. بااین‌حال احتمال بروز سیاتیک به دلیل فتق دیسک در دوران بارداری پایین می‌باشد.

علائم سیاتیک

درد سیاتیک می‌تواند در هر نقطه‌ای که این عصب وجود دارد بروز پیدا کند. اما به‌طورکلی الگوی این درد از پایین کمر شروع شده و در باسن و پشت ران‌ها امتداد می‌یابد. این درد گاهی کم و گاهی بسیار شدید و ناگهانی می‌باشد و در برخی موارد شبیه به شوک الکتریکی است. همچنین می‌تواند با سرفه کردن، عطسه و نشستن طولانی‌مدت تشدید شود. به طور معمول سیاتیک یک سمت بدن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

علاوه بر این برخی افراد دچار ضعف عضلات پا، بی حس شدن و مورمور شدن نیز می‌شوند. همچنین امکان دارد یک بخش از پا بی حس شده و بخشی دیگر دچار درد شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

درد سیاتیک کم معمولاً با گذر زمان درمان خواهد شد. درصورتی‌که این درد با مراقبت‌های خانگی کاهش نیافت یا بیش از یک هفته دوام پیدا کرد و یا شدیدتر شد به پزشک مراجعه کنید. در صورت بروز موارد زیر سریعاً به بیمارستان یا پزشک مراجعه نمایید:

• درد شدید و ناگهانی در پایین کمر، پاها و بی‌حسی یا ضعف عضلات در یک پا
• درد بعد از آسیب‌دیدگی شدید؛ مانند تصادف
• نداشتن کنترل بر ادرار و مدفوع

چگونه می‌توان سیاتیک را تشخیص داد؟

درصورتی‌که علائم سیاتیک شدید نبوده و ظرف 4 تا 8 هفته برطرف شود به‌احتمال زیاد سیاتیک حاد است و به طور معمول نیازی به درمان ندارد.

بررسی کامل سوابق سلامتی بیمار به تشخیص این بیماری کمک می‌کند. همچنین پزشک از بیمار می‌خواهد تا برخی تمرینات ورزشی ساده که باعث کشیدگی عصب سیاتیک می‌شوند را انجام دهد. درد شدید و ناگهانی در پا در هنگام انجام این تمرینات نشانگر سیاتیک است.

درصورتی‌که درد بیش از 4 تا 8 هفته دوام پیدا کند، برای تشخیص این که چه چیزی به عصب سیاتیک فشار وارد می‌کند به آزمایشات دیگری چون ام‌آرآی، عکس اشعه ایکس و تست نوار عصب و عضله احتیاج است.

روش‌های درمان سیاتیک چیست؟

درمان سیاتیک به حاد یا مزمن بودن آن بستگی دارد.

درمان سیاتیک حاد

در بیشتر موارد سیاتیک حاد با درمان‌های خانگی درمان می‌شود. این درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• مسکن‌هایی نظیر ایبوپروفن که در تمامی داروخانه‌ها موجود هستند.
• ورزش‌هایی نظیر پیاده‌روی یا تمرینات کششی سبک
• استفاده از کمپرس سرد یا گرم. برای تأثیر بیشتر توصیه می‌شود به‌صورت متناوب از هر دو مورداستفاده کنید.

همة مسکن‌ها برای همة افراد مناسب نیستند به همین دلیل قبل از مصرف آن‌ها با پزشک مشورت نمایید.

درمان سیاتیک مزمن

درمان سیاتیک مزمن معمولاً شامل درمان‌های خانگی و پزشکی می‌شود:

• فیزیوتراپی
• درمان رفتاری شناختی کمک می‌کند تا با واکنش متفاوت نسبت به درد، آن را کنترل نمود.
• مسکن‌ها
• در برخی موارد تزریق یک واحد کورتون به نواحی اطراف عصبی که باعث بروز درد می‌شود می‌توان به کاهش درد کمک کند. این تزریق را می‌توان تا 3 مرتبه در سال تکرار کرد.

ورزش و تمرینات کششی

به کمک ورزش می‌توان فشار را از روی عصب سیاتیک برداشت. این کار به بیماران کمک می‌کند تا:

• علائم درد خود را کاهش دهند.
• تا حد ممکن استفاده از دارو را کاهش داده یا به صفر برسانند.
• کاهش درد و ناراحتی برای مدت طولانی‌تر

جراحی 

درصورتی‌که علائم سیاتیک با دیگر روش‌های درمان بر طرف نشد و دردافزایش پیدا کرد می‌توان از جراحی استفاده نمود. گزینه‌های جراحی شامل موارد زیر می‌شوند:

• جراحی لامینکتومی: گشاد کردن کانال نخاعی در قسمت پایین کمر برای کاهش فشار بر روی عصب‌ها
• دیسککتومی: برداشتن کامل یا قسمتی از دیسک دچار فتق شده.

بسته به دلیل بروز سیاتیک، پزشک خطرات و مزایای جراحی را بررسی کرده و مناسب ترین روش را برای شما انتخاب خواهد کرد.