به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، یکی از مشکلاتی که در نتیجه تحریم ها بخش خصوصی را تحت فشار قرار داده است، محدودیت ورود ارز حاصل از صادرات بوده است، به گونه ای که حتی برخی کشورهای همسایه همچون عراق که عمده ترین بازار صادراتی ایران است در انتقال ارز با مشکل مواجه است، چراکه عمده تجارت خارجی این کشور توسط بانک تجارت آن انجام می شود که بخشی از سهام این بانک متعلق به یک شرکت آمریکایی است، ازاین‌رو چالش هایی برای پرداخت طلب ایران در زمینه صادرات برق، لبنیات و ... به وجود آورده است. از این رو براساس مذاکراتی که بانک مرکزی ایران با دولت عراق انجام داده بخش عمده ای از تجارت این کشور با ایران از طریق ارز محلی دینار انجام خواهد شد، حتی به تازگی نیز توافق شده است که بخشی از درآمد ارزی ایران ناشی از صادرات گاز به این کشور به صورت دینار پرداخت شود که این مسئله باعث انتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی شده است، چراکه عراق تنها یک بازار صادراتی برای ایران است و تراز تجاری کشورمان با آنجا مثبت است و این کشور کالای استراتژیک خاصی ندارد، بنابراین تبدیل دینار به ارزهای دیگر از طریق صرافی‌های هزینه های را تحمیل می کند و در نهایت باعث کاهش مقدار ورودی ارز به کشور می شود.

سرپرست سازمان توسعه و تجارت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه در حال حاضر هنوز در شرایط حساس تحریم قرار داریم؟ گفت: با توجه به محدودیت های تحریمی همکاری تجاری با همسایه ها همچنان اولویت است. از طرف دیگر به دلیل تحریم ها در زمینه حمل و نقل و تأمین مالی محدودیت ایجاد شده که همکاری با کشورهای همسایه راحت‌تر خواهد بود.

محمدرضا مودودی با بیان اینکه ایران 15 کشور همسایه دارد که سالانه هزار میلیارد دلار از بازار جهانی واردات دارند، تصریح کرد: ایران ظرفیت بالایی دارند و می تواند حداقل یک درصد از بازار منطقه ای را در اختیار بگیرد و اگر این هدف محقق شود میزان صادرات ایران بیشتر از عددی خواهد بود که امروز صادرات می شود.

او با بیان اینکه ایران به دلیل مزیت های رقابتی دارای روابط خوبی با کشورهای همسایه است، تصریح کرد: در حال حاضر مبادلاتی با کشورهای همسایه انجام می شود و حتی مذاکره با بانک هایی که روابط خود را کاهش داده اند از طریق وزارت خارجه، وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شده است، برای نمونه کولون بانک چین قرار است دوباره مبادلات مالی برای همکاری های تجاری خود با ایران را تسهیل کند و این مبادلات را تنها به واردات و صادرات غذا و دارو محدود نکند.

مودودی با تأکید بر اینکه ایران باید با ارزهای محلی بیشتر همکاری کند، اظهار کرد: از آنجایی‌که این مبادلات بین کشورهای همسایه وجود دارد و ارزهای محلی این کشورها با مشکلات تحریمی مواجه نخواهد شد، برای نمونه ما با کشور عراق با ارز دینار مبادلات را انجام می‌دهیم و از طریق صرافی ها پول با ارزهای دیگر به ایران منتقل خواهد شد.

او با بیان اینکه برخی از بانک های مستقر در عراق و سایر کشورهای همسایه از سیستم تحریم ها تبعیت می کنند، تصریح کرد: در حال حاضر برخی بانک های این کشورها ارتباط خوبی با ایران دارند، بنابراین عدم همکاری تعدادی بانک مانع از مبادلات تجاری ایران با کشورهای همسایه نشده است، به طوری که در حال حاضر تجارت ایران با عراق نسبت به سال های گذشته نزدیک به 15 درصد رشد داشته است.

محدودیت های داخلی برای صادرات

نایب رییس اتاق ایران و چین در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره محدودیت های ایجاد شده برای صادرکننده ها و تأثیر آن بر اقتصاد کشور گفت: در حال حاضر نه‌تنها تحریم ها بر صادرات کشور اثر گذاشته و تجار نمی توانند آزادانه با کشورهای دیگر همکاری کنند و محصول خود را صادرکنند، برخی قوانین داخلی نیز در کشور اعمال شده که بر محدودیت های تحریمی افزوده است، به طوری که امروز بسیاری از صادرکننده ها در حال از دست دادن بازارهای هستند که سال‌ها برای کسب آن تلاش کرده‌اند و هزینه های بالایی داده اند و اگر امروز در نتیجه همین خود تحریمی ها از دست بروند شرکت های ایرانی نمی توانند دوباره این بازار ها را در اختیار بگیرند، زیرا امروز رقبای زیادی به دنبال تصاحب بازارهای ایران هستند از طرف دیگر شرکت‌های ایرانی بار دیگر با هزینه های بالایی مواجه خواهند شد.

مجید رضا حریری با بیان اینکه در حال حاضر صادرکننده ها باید در یک بازه زمانی ارز خود را به سامانه نیما عرضه کنند، افزود: در حال حاضر فرایند صادرات نه تنها کند شده است، مقررات مربوط به فرصت سه ماه برای واریز ارز صادراتی در سامانه نیما محدودیتی است که شرکت های کوچک را در گام نخست در آستانه آسیب قرار می دهد، زیرا آن‌ها بخشی از همکاری خود را تاکنون به صورت اعتباری انجام می دادند که در شرایط کنونی این امکان از آن ها گرفته شده است. از طرف دیگر بسیاری از همین صادرکننده ها از طریق واسطه های محصولات خود را در بازارهای خارجی عرضه می کنند، از این رو تعیین محدودیت زمانی برای وارد کردن ارز می تواند روند صادرات آن ها را دچار خلل کند. هرچند باید توجه داشت که صادرکننده ها معتقدند ارز صادراتی باید به کشور برگردد تا در چرخه اقتصادی کشور برگردد. همچنین آن ها برای تامین نیاز مالی فعالیت های اقتصادی و سرمایه در گردش خود به همین منابع ارزی نیاز دارند، از این رو صادرکننده ها پایبند به انتقال ارز به سامانه نیما هستند.

بنابراین گزارش، در حال حاضر صادرات ایران به کشورهای همسایه محدود شده است که بخش عمده آن طبق سیاست های جدید با ارزهای محلی انجام خواهد شد و از طرف دیگر تعیین فرصت سه ماه برای صادرکننده ها در انتقال ارز به کشور باعث شده است بسیاری از تجار نسبت به وضعیت موجود اعتراض کنند، هرچند مسئولان دولتی معتقدند این بازه زمانی برای انتقال ارز صادراتی کافی است. از طرف دیگر نیمی از بانک های کشورهای منطقه با ایران روابط مالی دارند و همین مسئله باعث شده در همکاری تجاری ایران با همسایگان اختلالی به وجود نیاید.