در نشست خبری جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان مطرح شد:
رشد کیفی و کمّی جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان در نهمین دوره
نشست خبری نهمین دوره جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، که نهمین دوره آن در دانشگاه تهران در حال برگزاری است، امروز ۱۸ آذرماه برگزار شد.
، نشست خبری نهمین دوره جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، که نهمین دوره آن در دانشگاه تهران در حال برگزاری است، امروز ۱۸ آذرماه با حضور دکتر محمود کمرهای، رئیس جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، دکتر شادی جمیلی، رئیس دبیرخانه جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان و دکتر ناصر غلامی مدیر عامل بنیاد حامیان دانشگاه تهران در سالن شهید سلیمانی برگزار شد.
دکتر محمود کمرهای، در این نشست با اشاره به برگزاری موفق هشت دوره گذشته جشنواره در دانشگاه تهران گفت: «از زمانی که این جشنواره به همت بنیاد علم و فناوری جمیلی و هدایت دانشگاه تهران آغاز شد، تاکنون بسیار موفق بوده و هشت دوره آن برگزار شده است. امسال علاوه بر روند هر ساله، در نهمین دوره جشنواره، شاهد افزایش تعداد ایدههای جدید و قوی علمی در شاخههای علوم پایه و نیز ایدههای حوزه کسبوکار هستیم که نشاندهنده رشد کیفی و کمّی جشنواره است. داوران نیز بر اساس استانداردهای دقیق، ارزیابی ایدهها را انجام داده و افزایش آثار رسیده، بیانگر گستردهتر شدن فعالیتهای جشنواره است».
محور ویژه امسال: هوشمندسازی معدن و صنایع معدنی
رئیس جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، با بیان اینکه جشنواره با محوریت پنج شاخه اصلی علوم پایه شامل فیزیک، شیمی، ریاضیات و علوم کامپیوتر، زمینشناسی و زیستشناسی برگزار میشود، اظهار کرد: «هر سال یک محور ویژه نیز به این شاخهها افزوده میشود. محور ویژه سال گذشته محیطزیست بود و امسال هوشمندسازی معدن و صنایع معدنی در مرکز توجه قرار گرفته است».
دکتر کمرهای با تأکید بر اینکه علوم پایه، اساس توسعه علم و فناوری در جهان است، تصریح کرد: «بسیاری از دستاوردهای تکنولوژیک امروز، ریشه در تحقیقات علوم پایه دارند و این بخش، زیربنای تحول علمی و رفاه اجتماعی است و نسبت به علوم پایه در سالهای گذشته کمتوجهی شده است که جشنواره تلاش کرده خلأ موجود را تا حد امکان برطرف کند».
وی با توضیح درباره نقش بنیاد علم و فناوری جمیلی به عنوان متولی اصلی جشنواره بیان کرد: «حمایت از علوم پایه، وظیفه نهادهای دولتی و نظام آموزشی است، اما بنیاد علم و فناوری جمیلی به عنوان بخش خصوصی غیرانتفاعی با انگیزه خیرخواهانه، برگزاری جشنواره و تأمین هزینههای آن را بر عهده گرفته است».
فرآیند داوری و حمایتها پس از انتخاب برگزیدگان
دکتر کمرهای ضمن تشریح روند دریافت و ارزیابی ایدهها گفت: «داوریها بر اساس استانداردهای دقیق انجام میشود و پس از اعلام برگزیدگان در مراسم اختتامیه ۲۶ آذرماه، تازه مرحله اصلی حمایت آغاز خواهد شد. برگزیدگان علاوه بر جوایز نقدی، از گرنتها و اعتبارات پژوهشی بنیاد علم و فناوری جمیلی بهرهمند میشوند تا بتوانند ایدههای خود را تا مرحله محصول توسعه دهند. بسیاری از ایدهپردازان دورههای گذشته اکنون به محصول و کسبوکارهای نو تبدیل شدهاند».
رئیس جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، به بخش انتخاب «استاد جوان نمونه» اشاره کرد و گفت: «در صورت احراز استانداردهای لازم، دو استاد جوان برگزیده معرفی میشوند؛ اما انتخاب در صورت نبود فرد واجد شرایط انجام نمیگیرد، همانطور که سال گذشته برگزیدهای معرفی نشد».
تأثیر جشنواره بر جلوگیری از مهاجرت نخبگان
وی با اشاره به نقش حمایتی جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان در تقویت امید و انگیزه پژوهشگران جوان گفت: «تبدیل ایدهها به کسبوکار، ایجاد اشتغال و تقویت اعتمادبهنفس علمی جوانان، میتواند از مهاجرت نخبگان جلوگیری کرده و توسعه علمی کشور را تضمین کند. این هدفی است که جشنواره با جدیت تعقیب میکند».
دکتر کمرهای در بخش دیگری از سخنان خود از همکاری دانشگاهها، مراکز صنعتی و پژوهشی و برخی مسئولان دولتی در دورههای مختلف جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان خبر داد و گفت: «جشنواره مورد توجه نهادهای ملی از جمله ریاستجمهوری و دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز قرار گرفته است».
اقتدار علمی، محور اصلی توسعه کشور
رئیس جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اینکه توان واقعی کشور، نیروی انسانی آن است، گفت: «نه معادن و نه ثروتهای دیگر، هیچکدام به اندازه نیروی انسانی سازنده و خلاق نمیتوانند موتور پیشرفت کشور باشند. اگر به دنبال اقتدار هستیم، باید اقتدار علمی داشته باشیم؛ زیرا جایگاه کشورها در دنیا بر اساس توان علمیشان سنجیده میشود».
وی با اشاره اینکه برخی ایدهها به سطح بالای کیفی رسیده است، افزود: «بسیاری از طرحها و ایدههایی که در جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان ارائه شده، در سطح جهانی قابل ارائهاند و میتوانند در توسعه مرزهای علم و دانش نقشآفرینی کنند. به این ترتیب هم نیازهای داخلی کشور رفع میشود و هم مشارکت ایران در تولید دانش جهانی افزایش مییابد».
ایجاد اشتغال، کاهش مهاجرت و تقویت امید
دکتر کمرهای با بیان اینکه توجه به نخبگان جوان پیامدهای مهم اجتماعی نیز دارد، گفت: «حمایت از ایدهها و تبدیل آنها به کسبوکار به ایجاد اشتغال، کاهش مهاجرت جوانان، افزایش امید و انگیزه و شکلگیری دستاوردهای مثبت در سطح ملی منجر خواهد شد».
ارسال ۶۵۷ ایده از سراسر کشور به جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان
در ادامه نشست دکتر شادی جمیلی، رئیس دبیرخانه جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، در حضور اصحاب رسانه ضمن قدردانی از همراهی مسئولان، دانشگاهیان و داوران، به تشریح دستاوردها و روندهای این دوره از جشنواره پرداخت.
دکتر جمیلی با ابراز خوشحالی از استقبال گسترده جوانان کشور اعلام کرد: «امسال از تمام استانهای کشور ایده دریافت کردیم. در مجموع ۶۵۷ ایده به پورتال ما ارسال شد که ۵۳۷ ایده مربوط به بخش ایدهپردازان است. همچنین ما در پورتال جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان بیش از ۶۰۰ داور داریم که زحمت غربالگری و مراحل مختلف داوری را برعهده دارند. امسال ۲۹۳ داور در حوزههای تخصصی مختلف بهطور مستقیم در داوری مشارکت داشتند».
ارسال ۵۶ رزومه برای انتخاب استاد نمونه جوان
وی با اشاره به اینکه رویکرد ویژه امسال جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان هوشمندسازی معدن و صنایع معدنی است که با استقبال چشمگیری همراه شد، گفت: جشنواره از سه بخش رقابتی ایدهپردازان، کسبوکارهای نوپا و بخش بینالملل برخوردار است. در بخش انتخاب استاد نمونه جوان، ۵۶ رزومه برای انتخاب اساتید نمونه جوان ارسال شده که حداکثر دو نفر به عنوان استاد نمونه معرفی خواهند شد.
رئیس دبیرخانه جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان با تأکید بر اینکه حمایتهای جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان پس از اعلام نتایج ادامه دارد، افزود: «ما برگزیدگان را بعد از اختتامیه رها نمیکنیم. تلاش ما این است که علاوه بر حمایتهای مالی و معنوی، آنها را تا مراحل تجاریسازی، معرفی به سرمایهگذاران و فرآیندهای آموزشی همراهی کنیم تا ایدهها به محصول و کسبوکار تبدیل شوند».
وی با اشاره به محدودیت ظرفیت حمایتی بنیاد علم و فناوری جمیلی گفت: «امیدواریم در سالهای آینده بتوانیم از خیرین بیشتری که علاقهمند به توسعه علم و فناوری هستند، بهرهمند شویم. البته امسال جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان از حمایت ویژه معاونت علمی ریاستجمهوری به مبلغ یک میلیارد تومان برای حوزههای نوظهور (کوانتوم، زیستفناوری و هوش مصنوعی) برخوردار است».
دکتر جمیلی با اشاره به سطح علمی شرکتکنندگان گفت: «امسال از مقاطع دکتری و پسادکتری نسبت به سالهای گذشته ایدههای بیشتری دریافت کردیم. همچنین امسال از کشورهایی مانند استرالیا، مالزی، هلند، پاکستان و دیگر کشورها ایده داشتیم و تلاش داریم ایدههای برگزیده داخلی را نیز در عرصه بینالمللی نیز معرفی کنیم».
استانداردسازی داوریها، اولویت اصلی جشنواره برای افزایش کیفیت
در ادامه نشست دکتر علیرضا ساری دبیر علمی جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، با ابراز خرسندی از مشارکت بسیار بالا در نهمین دوره جشنواره، عملکرد دبیرخانه و بخشهای مختلف اجرایی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: «پس از ۹ دوره فعالیت، شاهد حضور گسترده و مشارکت بالای ملی هستیم و دبیرخانه جشنواره نیز در این دوره بسیار خوب عمل کرده است».
دکتر ساری با اشاره به تلاشهای سالانه برای ارتقای کیفیت داوریها، افزود: «همانطور که همکاران اشاره کردند، برای جوانان و ایدهپردازان وقت زیادی گذاشتیم و استانداردسازی در داوریها انجام شد. اگر در برخی بخشها کاهش تعداد آثار مشاهده میشود، نتیجه همین استانداردسازی است؛ اما این کاهش بهمعنای بیتوجهی نیست و تلاش شده کیفیت در سطح قابلقبول حفظ شود. علوم پایه ریشه توسعه علمی کشور است و بدون آن نمیتوان انتظار رشد و تولید مؤثر داشت».
دکتر ساری با اشاره به تخصصی بودن بخشهای علمی جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان اظهار داشت: «امسال گروه ویژه جشنواره چندمنظوره بود و در حوزه هوشمندسازی صنعت معدن برگزار شد که نیازمند حضور داورانی با تجربه بینرشتهای بود. همچنین ساختار کمیتهها بهروزرسانی شد و از مدیران گروههای جدید و افراد شاخص علمی کشور بهره گرفته شد».
به گفته وی، امسال با تشکیل تیمهای تخصصی و نظارت آنها، امکان استفاده دقیقتر و گستردهتر از داوران متخصص در جشنواره فراهم شد تا سطح کیفی داوریها بهطور قابلقبول حفظ شود.
افزایش کیفیت و کمّیت ایدهها در سال جاری
دکتر ساری با اشاره به زمان محدود داوریها گفت: «با وجود فرصت کم، شاهد شکوفایی تعداد و کیفیت ایدهها بودیم. سال گذشته به برخی استانداردها نرسیده بودیم، اما امسال خوشبختانه شرایط بسیار بهتر شد و امید داریم روز ۲۶ آذر نیز نتایج مطلوبی ارائه شود».
وی افزود: «پس از انتخاب اولیه طرحها، برای آنها نمرهگذاری انجام میشود و سپس از افراد خواسته میشود ایدههای خود را ارائه کنند. در نهایت بدون اطلاع قبلی، کسانی که برتر شناخته شدهاند برای ارائه در روز جشنواره دعوت میشوند».
دبیر علمی جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، با اشاره به محدودیت امکانات گفت: «متأسفانه ظرفیت جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان از آنچه باید باشد کمتر است و برای گسترش آن نیازمند حمایت بیشتر نهادهای دولتی و غیردولتی هستیم. امیدواریم با این همراهی، پویایی و شکوفایی جشنواره افزایش یابد».
قاعده جهانی: کارآفرینی نوپا باید بیشتر از کارآفرینی تثبیتشده باشد
در بخشی از نشست، دکتر محمدرضا زالی، دبیر بخش کسبوکار جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، به بیان توضیحاتی درباره وضعیت کارآفرینی در کشور پرداخت و در ابتدای سخنان خود بر اهمیت این جشنواره در ارتقای اکوسیستم کارآفرینی کشور تأکید کرد.
دکتر زالی با اشاره به گزارش دیدهبان جهانی کارآفرینی (GEM) که هر سال در بیش از ۵۰ کشور انجام میشود و دانشگاه تهران متولی اجرای آن در ایران است، گفت: «دو شاخص مهم در این پایش شامل کارآفرینی نوپا (استارتآپی) و کارآفرینی تثبیتشده است. کارآفرینان نوپا افرادی هستند که طی ۴۲ ماه گذشته وارد راهاندازی کسبوکار شدهاند و کارآفرینان تثبیتشده کسانیاند که از این دوره عبور کرده و بیش از سهونیم سال فعالیت داشتهاند».
به گفته وی، قاعده شناختهشده جهانی بر این است که نرخ کارآفرینی نوپا باید همواره بالاتر از کارآفرینی تثبیتشده باشد؛ چراکه نوپاها ورودی «مخزن کارآفرینی» هر کشور را تشکیل میدهند و توسعه کارآفرینی استارتآپی، هدف اغلب دولتهاست.
دکتر زالی با اشاره به آمارهای جهانی افزود: «طبق گزارش ۲۰۲۳، نرخ کارآفرینی نوپا در آمریکا به ۱۹ درصد رسیده که بالاترین میزان در ۲۴ سال گذشته است و در مقابل، کارآفرینی تثبیتشده ۹ درصد گزارش شده؛ یعنی اختلاف ۱۰ واحدی که نشاندهنده سلامت اکوسیستم کارآفرینی این کشور است.»
وی در ادامه گفت: «در ایران، نرخ کارآفرینی نوپا ۹.۷۵ درصد و نرخ تثبیتشده ۹.۸۴ درصد است. یعنی دو شاخص تقریباً برابر شدهاند و اگر روند ادامه یابد، سال آینده کارآفرینی تثبیتشده از نوپا پیشی میگیرد. به این وضعیت «ناترازی منفی» (Negative Entrepreneurial Imbalance) گفته میشود چرا که اکوسیستم کارآفرینی کشور در حال پیر شدن است؛ جوانها کمتر وارد میشوند و این ناترازی، از تهدیدهای پنج سال آینده خواهد بود».
نقش جشنواره اندیشمندان در تقویت ورودی کارآفرینی کشور
دکتر زالی با اشاره به اینکه جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان در بخش کسبوکار تلاش دارد بخشی از این ناترازی را جبران کند، افزود: «هدف ما حمایت از کارآفرینان نوپا و ایجاد بستری برای توسعه ایدههاست. طی ۹ سال گذشته سعی کردیم بخشی از اکوسیستم کارآفرینی کشور را ارتقا دهیم، بهویژه در حوزه تأمین مالی استارتآپها».
دبیر بخش کسبوکار جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، در توضیح رویکرد ارزیابی گفت: «امسال ۶۴ ایده کسبوکار بر اساس چهار معیار ماهیت ایده کسبوکار، تیم استارتآپی، مدل کسبوکار و داشتن نمونه محصول پذیرفتنی بررسی شدند. تفکر استارتآپی بر اجرای سریع ایده و تجربه شکست کمهزینه در مراحل اولیه تأکید دارد و ما نیز همین منطق را در ارزیابیها دنبال میکنیم».
لزوم حمایت نهادهای مختلف از کارآفرینان جوان
دکتر زالی در پایان سخنان خود با تأکید بر نقش جوانان در ساختن آینده کشور خاطرنشان کرد: «نهاد آموزش عالی باید آموزشهای کارآفرینی را در مقطع کارشناسی گسترش دهد و بخش خصوصی نیز نقش بسیار جدی در حمایت از نوآفرینان دارد. امیدواریم با پشتیبانی بنیاد علم و فناوری جمیلی، جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان و دانشگاه تهران بتوانیم نرخ کارآفرینی نوپا را همچون سالهای گذشته افزایش دهیم».
در بخش دیگری از نشست دکتر فاطمه محمدیپناه، دبیر کمیته بینالملل جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان با بیان اینکه اطلاعرسانی صحیح جشنواره نقش مهمی در دیدهشدن پژوهشهای جوانان دارد، گفت: «کار شما عزیزان بسیار اثرگذار است؛ چراکه نهتنها به دانشجویان و پژوهشگران جوان این پیام را میرسانید که فرصتی برای حمایت بخش خصوصی از پروژههای کاربردی آنها وجود دارد، بلکه پیام مهمی نیز برای سازمانها و ارگانهایی که نقش حمایتی دارند، منتقل میکنید».
دبیر کمیته بینالملل با اشاره به سخنان اخیر رئیسجمهور درباره ضرورت حمایت از پژوهشگران جوان، افزود: «اطلاعرسانی شما کمک میکند سازمانها و نهادهای ذیربط بیشازپیش در زمینه قانونگذاری، پشتیبانی و حمایت از پژوهشهای کاربردی با جوانان همکاری داشته باشند».
دکتر محمدیپناه در ادامه، محور فعالیتهای کمیته بینالملل را حمایت و تشویق پروژههای دانشجویی برای بهرهگیری از تخصص افراد بینالمللی دانست و گفت: «بسیاری از مشاورهها و تحلیلها میتواند بهصورت غیرحضوری و از راه دور انجام شود؛ بنابراین استفاده از ظرفیت متخصصان خارجی یا ایرانیان غیرمقیم کاملاً امکانپذیر است».
استفاده از ظرفیت ارزشمند ایرانیان غیرمقیم
او همچنین تأکید کرد: «اطلاعرسانی گسترده شما میتواند به آشنایی بیشتر ایرانیان غیرمقیم با این پروژهها کمک کند؛ بسیاری از آنها که بهلحاظ اخلاقی خود را نسبت به سرزمینی که در آن شکل گرفتهاند، متعهد میدانند، تمایل دارند به دانشجویان، پژوهشگران و صنایع کشور کمک کنند. این همراهی میتواند نقشی جدی در موفقیت تیمها داشته باشد».
گفتنی است؛ آئین اختتامیه نهمین جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان در هفته پژوهش و فناوری، روز چهارشنبه ۲۶ آذرماه ۱۴۰۴ از ساعت ۱۴ در سالن علامه امینی دانشگاه تهران برگزار خواهد شد.
ارسال نظر