، محسن زارعی در ویژه برنامه «گفتگو» که به صورت زنده از شبکه شاد پخش  شد، درباره واکنش‌ها نسبت به نتایج امتحانات نهایی دانش آموزان در خرداد ۱۴۰۲ و قیاس آن با نتایج سال‌های قبل، اظهار کرد: این روزها نتایج حاصل از آزمون نهایی خرداد ماه مبنای قضاوتی شد که گفته می‌شود «افت معدل در آموزش و پرورش» رقم خورده است و یا «دانش آموزان دچار افت شدید آموزشی شده‌اند»؛ این در حالی است که وقتی قضاوتی انجام می‌شود باید مساله را کامل تبیین کنیم.

وی با بیان اینکه آنچه در خرداد ۱۴۰۲ اتفاق افتاد، یک تغییر رویکرد بود، یادآور شد: آموزش و پرورش مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تاثیر قطعی سابقه تحصیلی در کنکور سراسری را یک فرصت دید و این امر را مبنای یک تحول قرار داد. این تحول به عنوان یک تغییر مسیر برای آموزش و پرورش رقم خورد. خروجی آموزش و پرورش به نظام آموزش عالی و جامعه چالش اصلی نظام آموزش و پرورش بود. سوال این بود چرا دانش آموزان به دنبال یادگیری «کپسولی» هستند و مبتنی و با تاکید بر حافظه محوری این اتفاق رقم می‌خورد و با تاکید بر همین حافظه محوری ارزشیابی رقم می خورد.

معاون وزیر آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه آموزش و پرورش برای فاصله گرفتن از این حافظه محوری در ارزشیابی خود تغییر رویکرد داد، تصریح کرد: باید گفت در سال‌های قبل نظام دیگری تحت عنوان نظام سنجش در قالب آزمون های چهارگزینه ای و کنکور در پایان تحصیلات دانش آمزوان به عنوان آزمون سرنوشت ساز وجود داشت که آینده دانش آموز را رقم می زد. دانش آموزان نیز باید خود را برای این آزمون سرنوشت‌ساز مهیا می‌کردند. موفقیت در این آزمون با تاکید بر تکنیک‌ها حاصل می‌شد و آزمونی کاملا هنجاری بود. این امر آنچنان به نظام آموزش عمومی سایه افکنده بود که حافظه محوری یک اصل برای دانش آموزوان شده بود.

وی با بیان اینکه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر تاثیر قطعی سابقه تحصیلی در کنکور سراسری باعث شد آموزش و پرورش مسیر خود را از حافظه محوری به سمت یادگیری عمیق دانش آموزان سوق دهد، توضیح داد: آموزش و پرورش ارزشیابی را نقطه شروعی برای یک تحول قرار داد و تصمیم بر این امر شد که ارزشیابی نقطه آغاز تحول این مسیر باشد. این تحول با طراحی سوالات مبتنی بر فهموم از خرداد ۱۴۰۱ شروع شد و با شیبی ملایم در شهریور و دی ماه ۱۴۰۱ ادامه یافت و در خرداد ۱۴۰۲ تکمیل شد. آزمون نهایی خرداد ۱۴۰۲ با رویکردی متفاوت در شیوه اجرا و طراحی سوال برگزار شد چراکه آموزش و پرورش بنا داشت کاملا وضعیت موجود را به نمایش بگذارد.

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش تاکید کرد: قیاس آزمون خرداد ۱۴۰۲ با آزمون‌های سال‌های قبل قیاس مع الفارغ است چراکه این آزمون‌ها با یکدیگر هم‌وزن نبودند و در آزمون خرداد ۱۴۰۲ هدف اصلی آموزش و پرورش تغییر رویکرد بود. در اجرا و تصحیح نیز برای اینکه کوچک‌ترین خطایی انجام نگیرد، دو بار تصحیح الکترونیکی رقم خورد که برای استانداردسازی کامل این اقدام انجام شده است.

زارعی با بیان اینکه آموزش و پرورش خروجی آزمون خرداد ۱۴۰۲ را مبنای تحلیل قرار داد، افزود: باید تغییر روش‌های تدریس در دبیران و تغییر در مطالعه دانش آموزان انجام شود تا دانش آموزان خود را برای یادگیری مفهومی و عمیق آماده کنند.

زارعی با بیان اینکه در امتحانات سال تحصیلی جاری و برای پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم نیز رویکرد ما همانند آزمون نهایی خرداد ۱۴۰۲ است، توضیح داد: سوالات امتحان نهایی طبق اهداف برنامه درسی طراحی می‌شوند تا بدانیم دانش آموزان تا چه میزان به اهداف برنامه آموزشی دست  پیدا کرده‌اند. این می‌تواند مبنای قضاوت ما برای سال‌های بعد قرار گیرد. این شروعی برای یک تحول  بزرگ  در آموزش و پرورش است تا ریل‌گذاری آموزش و پرورش بر این اساس صورت گیرد.

وی ادامه داد: این امر به استان‌ها، مناطق و مدارس ارسال و از مدیران درخواست شده است تا بر این اساس واکاوی داشته باشند و بر این اساس برنامه‌ریزی کنند.

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش با اشاره به اینکه تمام سوالات امتحان نهایی تحلیل شده‌اند، خاطر نشان کرد: اگر خلائی وجود دارد باید برای آن برنامه ریزی انجام شود تا این خلاء پوشش داده شود. به  همکاران توصیه شده است تا ارزشیابی های داخلی و مستمر خود را مبتنی بر مفاهیم رقم بزنند تا این آمادگی در دانش آمزوان برای آزمون نهایی فراهم شود. خارج از کتب درسی هیچ سوالی طرح نمی‌شود. سوالات در چارچوب کتب درسی و بر مبنای اهداف برنامه درسی طرح شده‌اند.

معاون وزیر آموزش و پرورش در بخش دیگر سخنان خود درباره نحوه ایجاد سابقه و ترمیم نمره برای داوطلبان کنکور ۱۴۰۳ با بیان اینکه آیین نامه مربوطه در روزهای آتی با توشیح وزیر آموزش و پرورش ابلاغ می‌شود، درباره نکات مهم این شیوه نامه اظهار کرد: تمام دانش آموزانی که در سال تحصیلی جاری در پایه‌های دهم،‌ یازدهم و دوازدهم قرار دارند صرفا با شرکت در آزمون نهایی خرداد ماه همزمان با گذر تحصیلی خود می توانند ایجاد سابقه داشته باشند.

وی تصریح کرد: در کنکور ۱۴۰۳ مبنا تاثیر سابقه تحصیلی در کنکور برای پایه دوازدهم ۵۰ درصد است. برای پایه‌های دهم و یازدهم نیز در سال های آتی یعنی سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ سابقه تحصیلی اثر داده می‌شود. نمرات خام تراز شده و نمره کل سابقه تحصیلی تولید می شود.

زارعی درباره نحوه ترمیم نمره برای داوطلبان آزمون سراسری ۱۴۰۳ نیز بیان کرد: ترمیم نمره هم صرفا در خراداد ماه امکان پذیر است. افرادی که ایجاد سابقه کرده اند می‌توانند برای ارتقای نمره  درخواست ترمیم نمره داشته باشند و در آزمون مربوطه  شرکت کنند. نهایتا تراز نمره تولیدی جدید با نمره قبلی مقایسه شده و هر ترازی که بالاتر باشد به عنوان سابقه تحصیلی محسوب می‌شود.

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش درباره تعداد دفعات مجاز برای تریمم نمره یادآور شد: طبق مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش هر فردی می‌تواند یک بار برای ترمیم نمره شرکت کند اما از آنجاکه مصوبه مرداد ماه ابلاغ شد و در آن قید شده است که بعد از ابلاغ مصوبه افراد امکان دارند یک بار در آزمون ترمیم نمره شرکت کنند، همه افراد متقاضی ترمیم نمره در سال جاری که قبلا برای تریمم نمره اقدام کرده و یا نکرده بودند، می‌توانند در خرداد جاری برای ترمیم نمره اقدام کنند.

معاون وزیر آموزش و پرورش در عین حال تاکید کرد: در راستای درخواست برای ایجاد سابقه تحصیلی و ترمیم نمره نیازی به مراجعه و حضور فیزیکی در مدارس نیست. داوطلبان باید به صورت الکترونیکی در سامانه‌ای که در روزهای آتی اطلاع رسانی می‌شود ثبت نام کنند.

وی در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه برنامه آزمون خرداد ۱۴۰۳ نیز در حال نهایی شدن است، عنوان کرد: بعد از کسب نظر از حوزه‌های معاونین آموزشی و شورای عالی آموزش و پرورش، برنامه  مذکور نهایی شده و اطلاع رسانی می‌شود. به محض اطلاع رسانی نیز شیوه ثبت‌نام به اطلاع می‌رسد.

زارعی خطاب به دانش آموزان هنرستانی که بنای شرکت در کنکور سرارسری دارند نیز خاطر نشان کرد: هنرجویان عزیز هم اگر بنا دارند در کنکور رشته هنر شرکت کنند باید همزمان با دیگر دانش آموزان در آزمون نهایی برای دروس عمومی خود شرکت کنند. هم فارغ التحصیلان هنرستانی و هم هنرجویان مشغول به تحصیل در هنرستان‌ها اولین کاری که باید انجام دهند این است که باید ایجاد سابقه تحصیلی داشته باشند؛ چراکه هنرستانی‌ها آزمون نهایی ندارند و باید برای شرکت در کنکور سراسری ایجاد سابقه کنند.

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش تاکید کرد: این دانش آموزان اگر بنا دارند در کنکور رشته هنر شرکت کنند باید حتما برای دروس عمومی سابقه ایجاد کنند. در راستای دروس عمومی از این دسته از داوطلبان آزمون نهایی گرفته می‌شود و برایشان سابقه ایجاد می‌شود. اگر هم این دسته از داوطلبان برنامه دارند که در گروه آزمایشی دیگری در کنکور سراسری شرکت کنند، طبیعتا باید متناسب با آن رشته برای خود ایجاد سابقه داشته باشند. این ایجاد سابقه از سوی دانش آموزان هنرستانی هم می‌تواند از همین حالا توسط دانش آموزانی که در پایه‌های دهم و یازدهم مشغول تحصیل هستند، رخ دهد و هم می‌توانند در سال دوازدهم و در فرصتی که به دانش آموزان داده می‌شود، این ایجاد سابقه شکل گیرد.

وی تاکید کرد: عزیزان با هر نمره‌ای که دارند می‌توانند درخواست ترمیم نمره دهند و ما بعد از ترمیم نمره دانش آموزان، نمره‌ای را که تراز بالاتری داشته باشد گزارش می‌کنیم. بعد از ابلاغ شیوه‌نامه ایجاد سابقه و ترمیم نمره، ثبت نام به صورت الکترونیکی است و نیازی به مراجعه حضوری داوطلبان به هیچ جایی نیست. نهایتا بعد از دریافت کارت شرکت در آزمون، داوطلبان باید برای شرکت در آزمون به صورت حضوری به حوزه‌های امتحانی مراجعه کنند.

معاون وزیر آموزش و پرورش یادآور شد: هر فردی برای شرکت در کنکور رشته غیر متناظر خود باید در آزمون نهایی خرداد ماه امتحان دهد و در دروس مورد نظر آن گروه آزمایشی غیر متناظر ایجاد سابقه کند. نمرات همه فارغ التحصیلانی که سابقه تحصیلی دارند، یعنی فارغ التحصیل سال ۸۴ به بعد هستند، مورد قبول است مگر اینکه خودشان بخواهند برای ترمیم نمره اقدام کنند. همینطور نمرات فارغ التحصیلانی که دارای پیش دانشگاهی سال ۹۱ به بعد هستند نیز مورد قبول است مگر اینکه خودشان بخواهند ترمیم کنند. اما برای فارغ التحصیلان قبل از سال ۸۴ سابقه‌ای ذخیره نشده  است و این افراد حتما باید ایجاد سابقه را انجام دهند. اگر کسی نواقصی در سابقه تحصیلی دروس خود دارد نیز حتما باید برای ایجاد سابقه آن درس اقدام کند.

وی با بیان اینکه  شرایط برای ایجاد سابقه و ترمیم نمره در خرداد ۱۴۰۳ فراهم است، تاکید کرد: ایجاد سابقه و ترمیم نمره فقط در خردادماه ممکن است، اما روند گذر تحصیلی دانش آموزان پایه دهم و یازدهم  بر اساس آیین‌نامه‌های آموزشی جاری انجام می‌شود. بر این اساس آزمون نوبت اول دانش آموزان و آزمون شهریور به صورت داخلی انجام می‌شود.

زارعی در پایان سخنان خود خاطر نشان کرد: ریل‌گذاری جدید آزمون نهایی و تغییر شیوه و رویکرد ما نباید به عنوان ترس و واهمه برای دانش آموزان مطرح باشد؛ چراکه مبنای طراحی سوالات کتب درسی است و خارج از کتب درسی هیچ سوالی طرح نمی‌شود. بنابراین نیازی به کتب کمک آموزشی و کلاس آموزشی نیست و دانش آموزان باید کتب درسی را مبنای کار خود قرار دهند. از همکاران هم می‌خواهیم در آزمون مستمر و نوبت اول و در ارزشیابی داخلی خود سوالات مفهومی طرح کنند.