، وحید آذری‌فر به بهانه روز جهانی دیابت تأکید کرد: نبود نظام غربالگری منظم، سبک زندگی نادرست و کم‌تحرکی باعث شده بخش بزرگی از بیماران زمانی متوجه دیابت شوند که یک عارضه جدی، مثل نابینایی یا نارسایی کلیه، بروز کرده است.

او توضیح داد: در دنیا حدود ۵۰۰ میلیون نفر مبتلا به دیابت‌اند؛ اما فقط نیمی از آن‌ها تحت درمان قرار گرفته‌اند و نیم دیگر هنوز بیماری‌شان تشخیص داده نشده است. 

 آذری‌فر گفت: حدود ۱۰ درصد مبتلایان نوع یک‌اند و حدود ۹۰ درصد نوع دو. در دیابت بارداری هم حدود ۷۰ درصد زنان پس از زایمان بهبود پیدا می‌کنند اما در ۳۰ درصد موارد بیماری باقی می‌ماند.

به گفته آذری‌فر، در مشهد حدود ۲۰۰ هزار نفر مبتلا به دیابت زندگی می‌کنند و حدود نیمی از آن‌ها حتی نمی‌دانند که دیابت دارند. 

 آذری‌فر توضیح داد: برخلاف دیابت نوع یک که با علائم واضح مثل پرادراری و کاهش وزن بروز می‌کند، نوع دو تا سال‌ها هیچ علامتی ندارد. فرد زمانی به پزشک مراجعه می‌کند که دچار عارضه شده؛ یعنی بینایی‌اش کم شده، زخم پای دیابتی گرفته، دچار نارسایی کلیه شده یا عفونت‌های شدید دارد. 

به گفته او، فرهنگ مراجعه پیشگیرانه در جامعه بسیار ضعیف است. اگر مردم فقط سالی یک بار آزمایش روتین قند، چربی و فشار خون انجام دهند، بسیاری از عوارض قابل پیشگیری است. از طرف دیگر، نظام سلامت هم فقط سالی یک بار در روز یا هفته مرتبط با دیابت یا فشار خون اطلاع‌رسانی می‌کند، در حالی که باید و ضرورت دارد این پیام دائماً تکرار شود.

آذری‌فر یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش شیوع دیابت را سبک زندگی یا لایف‌استایل عصر جدید دانست و گفت: تحرک، تقریباً از زندگی روزمره حذف شده است. دانش‌آموز از صبح تا شب پشت میز مدرسه و بعد خانه می‌نشیند. غذای بیرون، فست‌فود، نوشابه و خوراکی‌های فراوری‌شده جایگزین غذای خانگی شده. نتیجه‌اش این است که دیابت که قبلاً در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ زندگی شایع بود، الان به سنین ۹ و ۱۰ سالگی رسیده است.

مدیرعامل انجمن دیابت خراسان رضوی درباره قطع خودسرانه دارو هشدار داد: بعضی بیماران با اطلاعات نادرست اینترنتی دارو را کم یا قطع می‌کنند. این کار می‌تواند ظرف چند ماه عوارض جبران‌ناپذیری ایجاد کند. 

 آذری‌فر افزود: مشکل صرفاً تحریم نیست؛ بی‌برنامگی در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو هم سهم زیادی دارد. بارها اتفاق افتاده که انسولین یا داروهای خوراکی دیابت برای چند ماه نایاب شده است. در چنین مواردی ما به کمیسیون اصل ۹۰ و نمایندگان مجلس مراجعه کرده‌ایم اما مشکل ریشه‌ای حل نشده است.

 او افزود: برداشتن ارز ترجیحی از داروهای حیاتی بیماران صعب‌العلاج، مثل انسولین، اوج بی‌کفایتی است. قبلاً پنج عدد انسولین با بیمه ۵۰ هزار تومان بود، امروز همان مقدار حدود ۴۰۰ هزار تومان شده است. 

آذری‌فر تأکید کرد: حتی داروهای ایرانی نیز با وجود تولید داخلی، به دلیل وابستگی شدید به مواد اولیه خارجی ارزان‌تر نشده‌اند. داروی ایرانی که برچسب داخلی دارد، ماده اصلی‌اش وارداتی است. وقتی ارز ترجیحی حذف می‌شود، آن دارو هم گران می‌شود. کیفیت هم در بسیاری از اقلام با نمونه خارجی قابل مقایسه نیست.

به گفته مدیرعامل انجمن دیابت خراسان رضوی، یکی از نگرانی‌های جدی، کاهش شدید سن ابتلا است: حالا ما بچه‌های ۹ تا ۱۰ ساله داریم که مبتلا به دیابت نوع دو می‌شوند؛ یعنی دیابتی که باید در بزرگسالی دیده شود. این ناشی از چاقی و کم‌تحرکی است و عوارضش گاهی حتی شدیدتر از دیابت نوع یک است. 

او نقش مدرسه‌ها و سیستم آموزشی را در پیشگیری بسیار مهم دانست و گفت: آموزش و پرورش باید فعالیت بدنی را از دبستان تا دبیرستان جدی بگیرد. در مقایسه با گذشته، ورزش و تحرک در مدارس، به‌ویژه برای دختران، تقریباً حذف شده است.

آذری‌فر افزود: رسانه‌ها می‌توانند بیش از هر نهاد دیگری، مردم را آگاه و توانمند کنند. اگر آموزش عمومی جدی گرفته شود، می‌توانیم بخش بزرگی از بار بیماری دیابت را در کشور کنترل کنیم.