، مسجد وکیل یکی از مهم‌ترین و زیباترین یادگارهای دوران زندیه در شهر شیراز است. این مسجد به دستور کریم‌خان زند، که به وکیل‌الرعایا معروف بود، ساخته شد و به همین دلیل هم به مسجد وکیل مشهور است. مسجد وکیل فقط یک مکان عبادی نیست، بلکه نمادی از هنر، معماری و فرهنگ ایرانی است.

کریم‌خان زند معروف به وکیل‌الرعایا حاکم عدالت‌خواه شیراز در دوره حکومت خود، تلاش زیادی برای آبادانی و توسعه شیراز، پایتخت خود انجام داد. مسجد وکیل یکی از مهم‌ترین پروژه‌های او بود که در سال ۱۱۸۷ هجری قمری آغاز شد. این مسجد در نزدیکی بازار و حمام وکیل قرار دارد و بخشی از یک مجموعه بزرگ‌تر است که شامل این سه بنا می‌شود.

مسجد وکیل با معماری خاص و زیبای خود، هر بیننده‌ای را مجذوب می‌کند. این مسجد دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را از دیگر مساجد متمایز می‌کند. این مسجد زیبا دارای یک صحن بزرگ و وسیع بوده که با سنگ‌های مرمر پوشیده شده است. در وسط صحن، یک حوض بزرگ قرار دارد که زیبایی آن را دوچندان می‌کند.

شبستان مسجد، بخش اصلی آن است که برای نماز و عبادت استفاده می‌شود. این شبستان دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه است که به شکل مارپیچ تراشیده شده‌اند. این ستون‌ها، یکی از زیباترین بخش‌های مسجد وکیل هستند.

منبر مسجد وکیل نیز بسیار زیبا و منحصربه‌فرد است. این منبر از سنگ مرمر سبز ساخته شده و دارای نقوش بسیار ظریف و هنرمندانه‌ای است که چشم هر بیننده را خیره می‌کند.

مسجد وکیل با کاشی‌کاری‌های بی‌نظیر خود، یکی از زیباترین نمونه‌های هنر کاشی‌کاری ایرانی است. در این کاشی‌کاری‌ها، از رنگ‌های متنوع و طرح‌های گل و گیاه استفاده شده است که به مسجد جلوه‌ای خاص می‌بخشد.

در حقیقت، در مسجد وکیل، هنر ایرانی را به بهترین شکل خود به نمایش گذاشته شده است. خطاطی‌های زیبا، نقاشی‌های هنرمندانه، گچ‌بری‌های ظریف و آینه‌کاری‌های خیره‌کننده، همگی از جمله هنرهای به کار رفته در این مسجد هستند.

مسجد وکیل در طول تاریخ، نقش مهمی در زندگی مردم شیراز ایفا کرده است. این مسجد علاوه بر اینکه مکانی برای عبادت بوده، محلی برای برگزاری مراسم مذهبی، جشن‌ها و سوگواری‌ها نیز بوده است.

امروزه، مسجد وکیل به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شیراز، مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد. این مسجد همچنان فعال است و نمازهای جماعت در آن برگزار می‌شود.

مسجد وکیل با تاریخچه غنی، معماری زیبا، هنرهای بی‌نظیر و نقش اجتماعی و فرهنگی مهم خود، یکی از ارزشمندترین گنجینه‌های فرهنگی ایران است. این مسجد نمادی از هنر، معماری و فرهنگ ایرانی است که باید حفظ و به نسل‌های آینده منتقل شود، نگهداری از این مسجد تاریخی و گران‌سنگ رسالتی است که بر دوش نسل امروز قرار دارد.

اختصاص ۲۹ میلیارد تومان اعتبار نفت به ۱۱ مسجد تاریخی فارس

صادق زارع سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج از فارس، با اعلام اختصاص ۲۹ میلیارد تومان اعتبار از محل مسئولیت‌های اجتماعی نفت به ۱۱ مسجد در سطح استان فارس گفت: این اعتبار به مساجد وکیل، مسجد نو، مسجد مشیر، مسجد قدس، مسجد فتح، مسجد مدرسه خان شیراز، مسجد جامع نی‌ریز، مسجد جامع سوریان بوانات، مسجد جامع نوبندگان فسا، مسجد جامع داراب و مسجد مدرسه خان جهرم اختصاص یافته است.

به گفته وی شرح برنامه و برآورد تعدادی از این مساجد انجام شده و بعضاً مناقصات تعدادی از مسجدها نیز به پایان رسیده است؛ پیمانکار انتخاب و کار نیز در برخی از مساجد آغاز شده است. اداره کل میراث فرهنگی نیز از دیرباز در مسجد تاریخی وکیل فعالیت داشته و اقداماتی از دهه ۸۰ تاکنون توسط این اداره کل صورت گرفته است.

زارع افزود: مسجد تاریخی وکیل وسعت زیادی دارد. ساماندهی و کف‌سازی، مرمت و ساماندهی کف فرش مسجد در قسمت مرکزی و حیاط خلوت شمال شرق این بنا از جمله اقدامات مهمی بوده که به صورت کامل توسط اداره کل میراث فرهنگی انجام شده است. همچنین، مرمت کاشی‌ها یک دوره توسط این اداره کل صورت گرفته و زیرساخت‌های تأسیساتی مسجد وکیل ایجاد شده است.

وی با اشاره به برنامه‌های سال جاری تصریح کرد: بخشی از اعتبارات که حدوداً ۳ میلیارد تومان از محل مسئولیت‌های اجتماعی نفت است به مسجد وکیل تعلق گرفته و ۴۰۰ میلیون تومان هم اعتبار ملی در نظر گرفته شده که در مجموع ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان می‌شود.

زارع در ادامه توضیح داد: طبق تفکیکی که انجام دادیم و با توجه به اولویت‌بندی و اعتبارات در نظر گرفته شده برای جذب اعتبارات پایان سال مالی، ۴۰۰ میلیون تومان اعتبار ملی به مرمت و احیای بخش گاوچاه مسجد اختصاص یافته که به زودی پیمانکار آن انتخاب و کار آغاز می‌شود. همچنین ۳ میلیارد تومان اعتبار نیز برای استحکام بخشی و سردر ورودی در نظر گرفته شده که طی طرحی که در سال‌های قبل توسط اداره کل میراث فرهنگی تهیه شده، انجام خواهد شد.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی فارس، در خصوص کسورات اعتبارات نفت نیز گفت:  این موضوع در شرف حل شدن است و مشارکت‌هایی هم در این زمینه وجود دارد. در حال حاضر بخشی از کاشی‌کاری مسجد با همکاری اوقاف و با نظارت اداره کل میراث فرهنگی استان در حال انجام است.