، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی روز پنجشنبه در مراسم اربعین حسینی که در حرم مطهر رضوی برگزار شد، با اشاره به وقایع پس از عاشورا اظهار کرد: کاروان اسرا در هفدهم و هجدهم محرم از کوفه به سمت شام حرکت داده شد.

وی ادامه داد: ابتدا قرار بود مسیر کنار رود فرات انتخاب شود، اما در نهایت، راهی میانبر از دل کویر برگزیدند. در میانه راه، دو قیام مهم در قلعه ماردین و شهر نصیبین به وقوع پیوست که در آن، شیعیان تلاش کردند سر‌های مطهر شهدا و اسرای اهل‌بیت (ع) را از دست ابن‌زیاد بازپس گیرند.

وی افزود: این کاروان عمدتاً شب‌ها حرکت می‌کرد و در روز کمتر در مسیر بودند. از زمان حرکت در نیمه دوم محرم، در نخستین روز ماه صفر وارد شهر شام شدند. تمام مورخان بر این بازه زمانی اتفاق‌نظر دارند.

اقامت اهل‌بیت در شام و بازگشت به کربلا

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی ادامه داد: کاروان اهل‌بیت (ع) حدود ۱۰ تا یازده روز در شام ماندند. در این مدت، دو واقعه مهم رخ داد: شهادت حضرت رقیه (س) و خطبه افشاگرانه امام سجاد (ع) در مسجد جامع اموی. این دو رویداد فضای شام را دگرگون کرد و خطر قیام مردم علیه حکومت یزید را افزایش داد. به همین دلیل، اهل‌بیت (ع) را به سرعت از شام خارج کردند.

علم الهدی گفت: مسیر رفت، ۱۲ روز طول کشیده بود. بنابراین، طی همین راه در بازگشت و بدون توقف، در مدت هشت تا نه روز کاملاً محتمل است. با توجه به شرایط روحی و اهداف معنوی کاروان، بازگشت به کربلا برای زیارت مزار شهدا امری طبیعی بود و بزرگان تاریخ‌نگاری اسلامی نیز این بازگشت را تأیید کرده‌اند.

اربعین؛ نقطه کمال قیام سیدالشهدا

آیت الله علم الهدی با اشاره به جایگاه ویژه اربعین در فرهنگ شیعی گفت: اربعین، روز الحاق سر بریده امام حسین (ع) به پیکرشان و به‌نوعی روز تدفین سیدالشهداست. این روز، نقطه کمال قیام عاشورا محسوب می‌شود و به همین دلیل، امام حسن عسگری (ع) زیارت اربعین را یکی از نشانه‌های شیعه برشمرده‌اند.

وی افزود: بزرگداشت اربعین تنها یادآوری یک رویداد تاریخی نیست، بلکه توجه دادن به اوج یک انقلاب الهی است که باید در مقابل همه بینش‌های انحرافی مطرح شود.

اسلام حسینی و اسلام یزیدی؛ دو گفتمان متقابل

امام جمعه مشهد با تبیین ماهیت قیام امام حسین (ع) اظهار کرد: در جریان عاشورا، یک تمایز اساسی در امت اسلام ایجاد شد؛ اسلام حسینی و اسلام یزیدی. اسلام یزیدی، اسلامی تحریف‌شده است که در آن شراب‌خواری، عیاشی، فساد، جنایت و قدرت‌طلبی در پوشش دین توجیه می‌شود. در مقابل، اسلام حسینی و علوی، دینی است که همه ابعاد زندگی را دربرمی‌گیرد و حتی جان و هستی انسان را فدای ارزش‌های الهی می‌کند.

علم الهدی تأکید کرد: امویان گفتمان اسلام را به ابزاری برای حفظ قدرت و لذت‌جویی خود بدل کردند، اما اسلام علوی خواهان آن بود که همه‌چیز، از جمله قدرت و ثروت، در خدمت دین قرار گیرد. امام حسین (ع) با ایثار خون قلب خود، مردم را از گمراهی و سردرگمی بیرون آورد و چهره واقعی اسلام پیامبر (ص) را به آنان نشان داد.

امتداد این تمایز در انقلاب اسلامی ایران

آیت الله علم الهدی ابراز کرد: در زمان شکلگیری انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) همین تمایز را در قالب اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی مطرح کردند. اسلام آمریکایی، اسلامی است که قدرت‌های استکباری با آن مشکلی ندارند؛ اسلامی که با ظلم و فساد کنار می‌آید و با سیاست و حکومت بیگانه است.

وی اسلام آمریکایی را دارای دو شاخه دانست: نخست، تحجر که دین را به گذشته محدود می‌کند و به نیاز‌های امروز بی‌توجه است؛ دوم، سکولاریسم که دین را از عرصه سیاست جدا می‌کند، در حالیکه اسلام ناب، دینی جامع است که حکومت و مدیریت جامعه را نیز شامل می‌شود و باید تحت ولایت و حجت امام زمان (عج) باشد.

خطر غفلت از خط حسینی

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی خاطرنشان کرد: اگر اسلام آمریکایی در جامعه حاکم شود، در حقیقت همان گفتمان اسلام یزیدی غالب شده است. بنابراین، مهم‌ترین وظیفه ما حفظ خط سیدالشهدا (ع) در تمام عرصه‌های زندگی است.

علم الهدی افزود: هدف مجالس عزاداری باید شناخت مسیر امام حسین (ع) و حرکت در همان مسیر باشد. اشک، بدون بصیرت، سودی ندارد و تنها آغاز راه است. امام رضا (ع) به ابن‌شبیب فرمودند: آرزو کن‌ای کاش در کربلا بودی و در سپاه امام حسین (ع) حضور داشتی؛ این پیام یعنی امروز هم جبهه حق و باطل وجود دارد و هر کس می‌تواند نقش‌آفرین باشد.

درخواست‌های امام سجاد (ع) از یزید

آیت الله علم الهدی در ادامه به گفت‌وگوی امام سجاد (ع) با یزید اشاره کرد و گفت: ایشان دو خواسته داشتند؛ نخست، بازگرداندن غنایمی که سپاه یزید از اهل‌بیت (ع) غارت کرده بود. یزید پیشنهاد کرد که چند برابر آن را به صورت مالی جبران کند، اما امام سجاد (ع) نپذیرفت و گفت اینها یادگاری‌های مادرم بود. خواستۀ دوم امام، تحویل سر بریده امام حسین (ع) برای دفن در کنار پیکرشان بود. همین درخواست، یکی از مستندات بازگشت اهل‌بیت (ع) به کربلا در اربعین نخست است.

اربعین؛ پیوند تاریخ و مسئولیت امروز

او گفت: اربعین صرفاً یک آیین عزاداری نیست، بلکه فرصتی برای سنجش جایگاه خود در خط حسینی است. باید دید که آیا در تمام شئون زندگی، در پی تحقق اسلام ناب هستیم یا خیر. امروز، همچنان دو جبهه در برابر یکدیگر قرار دارند؛ یکی جبهه حق که در پی حاکمیت ارزش‌های الهی است و دیگری جبهه باطل که به دنبال تحریف دین و سلطه‌طلبی است.