در پی تشدید فضای اضطراب‌آلود ناشی از وضعیت جنگی کشور، لیلا کریمی‌فرشی، روانشناس و کارشناس حوزه سلامت روان، در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج بر ضرورت حفظ آرامش والدین به‌عنوان نخستین گام در حمایت روانی از کودکان تأکید کرد.

کریمی‌فرشی با اشاره به تأثیر مستقیم اضطراب والدین بر کودکان گفت: مهم‌ترین مسئله در شرایط فعلی این است که بزرگ‌ترها، به‌ویژه والدین، بتوانند آرامش خود را حفظ کنند. اضطراب شدید بزرگسالان، به‌ویژه مادران، به‌طور مستقیم به کودکان منتقل می‌شود، حتی در مورد نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه این وضعیت، شرایطی غیرعادی و پراسترس برای همه اعضای خانواده ایجاد کرده است، افزود: اگر والدینی احساس می‌کنند که اضطراب شدیدی دارند، باید ابتدا با فردی مطمئن صحبت کرده یا در صورت دسترسی با خطوط روانشناسی تماس بگیرند. در نبود این امکانات نیز استفاده از روش‌هایی مانند تنفس عمیق و تکنیک‌های ریلکسیشن می‌تواند در کاهش اضطراب مؤثر باشد.

اخبار؛ عامل تشدید اضطراب است

این روانشناس، پخش مداوم اخبار در فضای خانه را از دیگر عوامل مؤثر در افزایش اضطراب دانست و تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها از صبح تا شب کانال‌های خبری را روشن نگه می‌دارند. این کار نه‌تنها اضطراب والدین را تشدید می‌کند، بلکه کودکان نیز ناخواسته در معرض شنیدن اخبار دلهره‌آور قرار می‌گیرند.

وی تصریح کرد: توصیه من این است که خانواده‌ها پیگیری اخبار را به دو یا سه نوبت در روز و در ساعات مشخص محدود کنند. همچنین بهتر است اخبار به‌صورت متنی مطالعه شود، نه از طریق تلویزیون یا با صدای بلند، به‌ویژه در خانه‌هایی که کودک یا سالمند حضور دارند.

تنظیم خواب و بازی؛ دو رکن آرام‌سازی کودک است

کریمی‌فرشی با تأکید بر اهمیت نظم در برنامه خواب کودکان خاطرنشان کرد: در شرایطی که بزرگ‌ترها شب‌ها بیدار می‌مانند و نظم خوابشان به‌هم خورده، باید تلاش شود که خواب کودکان دچار اختلال نشود. خواب منظم، نقش کلیدی در کاهش اضطراب کودک دارد.

وی ادامه داد: بازی کردن با کودکان و توجه به نیازهای عاطفی آن‌ها در این دوران بسیار مهم است. متأسفانه برخی والدین که خودشان مضطرب هستند و تمام وقت خود را صرف شنیدن اخبار می‌کنند، توجهی به کودک ندارند و از بازی کردن با او غافل می‌مانند.

چند راهکارهای عملی برای دور نگهداشتن کودکان از دلهره‌های جنگ

این روانشناس درباره نحوه تعامل با کودکان در سنین گوناگون گفت: بچه‌ها در سنین مختلف، درک‌های متفاوتی از مفاهیمی مانند جنگ یا حمله دارند. کودکان خردسال را می‌توان با نقاشی، لگوسازی و بازی‌های ساده سرگرم کرد. برای کودکان بزرگ‌تر نیز بازی‌های کلامی مثل اسم‌بردن از چند واژه با حرف خاص، یا بازی با کلمات باعث می‌شود ذهن آن‌ها از اخبار منحرف شود.

کریمی‌فرشی افزود: در مواردی که کودک سؤالاتی درباره آینده یا اتفاقات پیش‌آمده می‌پرسد، باید به‌صورت صادقانه، متناسب با سن آنها پاسخ داده شود؛ تأکید بر اینکه بزرگ‌ترها مراقب او هستند و شرایط از کنترل خارج نیست، در آرام‌سازی ذهن کودک بسیار مؤثر است.

«کوله‌پشتی روانی» برای احساس امنیت بیشتر ببندید

وی بیان کرد: می‌توان با کودکان یک "کوله‌پشتی روانی" آماده کرد. یعنی از کودک خواسته شود وسایل موردعلاقه و ضروری‌اش را داخل یک کوله قرار دهد تا این حس به او القا شود که برای شرایط خاص آماده است و کنترل بیشتری بر موقعیت دارد.

کریمی‌فرشی  تأکید کرد: در هر شرایطی، حفظ آرامش والدین، شرط نخست برای سلامت روانی فرزندان است. کودکان بیش از آنچه ما تصور می‌کنیم تحت تأثیر رفتار، گفتار و هیجانات ما هستند.