، شب سه‌شنبه (۲ دی) شورای امنیت سازمان ملل نشستی تحت عنوان «عدم اشاعه هسته‌ای» به درخواست انگلیس برگزار شد.  این نشست اولین جلسه پس از فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک توسط اعضای اروپایی برجام بود و بر اساس بیستمین گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ تشکیل شد. هرچند مستقیماً از این نشست با عنوان «اضطراری» یاد نشد اما با توجه به تشدید فشارهای اقتصادی غرب، اهمیت زیادی داشت.  

در این نشست وضعیت برنامه هسته‌ای ایران پس از انقضای رسمی قطعنامه ۲۲۳۱ در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در این جلسه آلمان، انگلیس و فرانسه تأکید کردند به دلیل عدم اجرای قابل توجه تعهدات ایران در برجام، تحریم‌های پیشین سازمان ملل باید بازگردند اما نمایندگان چین و روسیه رسماً اعلام کردند قطعنامه ۲۲۳۱ خاتمه یافته و اروپا نمی‌تواند از مکانیسم مندرج در این قطعنامه علیه ایران استفاده کند. در ادامه کشورهای غربی خواستار ادامه نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شدند. این در شرایطی است که بارها مقامات سیاسی و هسته‌ای کشورمان عنوان کرده‌اند شکل بازرسی‌ها باید براساس مدالیته جدیدی صورت بگیرد. زیرا تأسیسات فردو، نظنز و اصفهان که مورد نظارت آژانس بودند، آسیب دیدند و آژانس تاکنون شیوه نامه‌ای برای بازرسی برای تأسیسات بمباران شده نداشته است.

در این جلسه نماینده انگلیس مدعی شد مکانیسم اسنپ‌بک در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۵ ( ۳۰ آذر)کامل شده و قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان معتبر است. نماینده فرانسه در سخنانش پا را فراتر گذاشت و ادعا کرد ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران برای تولید حداقل ۱۰ بمب هسته‌ای کافی است و این به معنای نقض تعهدات برجامی از سوی تهران است.

در این میان نماینده آمریکا پیشنهاد مذاکره مستقیم با ایران بر اساس «غنی‌سازی صفر (zero enrichment) را اراته کرد و گفت درب دیپلماسی باز است. در واکنش به این اظهارات وزارت خارجه کشورمان تأکید کرد آنچه دولت ترامپ از مذاکره مدنظرش است، صرفاً دیکته کردن خواسته‌هایش است.

چین و روسیه در این نشست نشان دادند همسو با جمهوری اسلامی ایران حرکت می‌کنند و این پیام بسیار مهمی به غرب بود. نماینده چین و روسیه تلاش‌های غربی برای ادامه تحریم‌ها را فاقد پایه قانونی دانستند و نسبت به رویکرد اروپایی‌ها در مسئله اسنپ بک اعتراض کردند. پکن و مسکو در این جلسه مرزبندی جدیدی را به نمایش گذاشتند. این در شرایطی است که آمریکا با روسیه بر سر اوکراین در چالش است و از سوی دیگر ایالات متحده با اعمال فشار بر فروش نفت ونزوئلا، اقتصاد چین را هدف قرار داده است.

مسئله دیگر اینکه معاون دبیرکل سازمان ملل گفت علی‌رغم تلاش‌های دیپلماتیک فشرده در نیمه دوم ۲۰۲۵، هیچ توافقی برای مسیر پیش رو حاصل نشده است و بهترین راه‌حل را مذاکره برای اطمینان از صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها دانست.

در این فضا امیرسعید ایروانی، نماینده ایران برگزاری نشست را غیرقانونی دانست و تأکید کرد قطعنامه ۲۲۳۱ در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به طور قطعی خاتمه یافته و هیچ اثر حقوقی یا مأموریت اجرایی ندارد. در این جلسه عنوان شد جمهوری اسلامی هرگز تسلیم فشار و اجبار نمی‌شود، اما به دیپلماسی اصولی متعهد است و مسئولیت بازسازی اعتماد بر عهده آمریکا و تروئیکای اروپاست.

پیامدهای نشست شورای امنیت

همانطور که اشاره شد یکی از بارزترین آثار این نشست، حمایت قاطع چین و روسیه از جمهوری اسلامی ایران بود. برای درک بهتر این مسئله باید نگاهی به بازه زمانی ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ انداخت که این دو کشور در نشست‌های شورای امنیت در خصوص برنامه هسته‌ای کشورمان یا همسو با غرب عمل می‌کردند و یا نهایتاً رای ممتنع داشتند که نتیجه آن هم تصویب پی در پی تحریم‌ بود. با توجه با آن همسویی، غرب توانست برجام را به نتیجه برساند و مکانیسم اسنپ بک را در آن بگنجاند. اما امروز خبری از آن شرایط نیست و این مواضع روسیه و چین اجازه ترکتازی غرب در پرونده هسته‌ای ایران را به آنها نمی‌دهد.

براین اساس اثر دیگر این نشست، تداوم اختلافات بین اعضای اصلی شورای امنیت و برجام بود. از این رو در پایان جلسه هیچ قطعنامه یا تصمیم جدیدی تصویب نشد.

پیامد سوم هم عرض‌اندام چین و روسیه در برابر آمریکا در یک پرونده مهم بین‌المللی بود. زیرا این دو کشور در چند موضوع دیگر جهانی در تقابل با آمریکا قرار دارند و ترامپ تلاش دارد از آن طریق به این کشورها فشار وارد سازد.

اثر چهارم به مسئله فرافکنی دولت ترامپ برای نمایش «باز ماندن در دیپلماسی» در برابر ایران برمی‌گردد اما واکنش فوری مقامات کشورمان به این ادعا، این تلاش را خنثی کرد.

در پایان آنکه این نشست تداوم بن‌بست در پرونده هسته‌ای ایران را نشان داد و مشخص کرد که اگر بخواهد مسئله بازرسی‌ها حل شود، باید اقدامات مشخصی از سوی اروپا برای لغو اسنپ بک صورت بگیرد.