به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، با توجه به اینکه ایران در سال 91 و 92 اثر محدودیت‌های تحریمی بر پروژه‌های نفتی را تجربه کرد و بعد از برجام فضا را به‌گونه‌ای تعریف کرد که شرکت‌های ایران در مشارکت‌های خارجی کسب تجربه کنند تا بتوانند در آینده به سطح قابل قبولی از توان اجرا برسند، ازاین‌رو وزارت نفت صلاحیت ٣٧ شرکت را بررسی و صلاحیت هشت شرکت همچون پتروپارس، مهندسی و ساختمان صنایع نفت، انرژی دانا، توسعه پتروایران، گروه مپنا، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) را برای مشارکت در طرح های توسعه ای صنعت نفت با شرکت های معتبر خارجی تأیید کرد در واقع هدف وزارت نفت از تشکیل شرکت‌های اکتشاف و تولید با گذر از پیمانکار عمومی (GC) یا پیمانکار EPC  رسیدن به سطح توانمند«E&P» در ایران است.

حال با توجه به اینکه بار دیگر تحریم‌های آمریکا علیه ایران وضع شده و فضا برای همکاری با شرکت های خارجی کاملا بسته شده است، توجه ها به توان داخلی متمرکز شده است، اما آیا شرکت های خارجی توان اجرای همه پروژه‌های نفتی را دارند. حال با فرض اینکه شرکت های ایرانی بتوانند به تنهایی همه پروژه‌های نفتی را اجرا کنند، توان اجرایی آن ها باید مورد ارزیابی قرار گیرد. هرچند به گفته برخی کارشناسان پروژه فاز 11 پارس جنوبی به دلیل نیاز به تکنولوژی بالا برای تقویت فشار از عهده شرکت‌های داخلی بر‌نمی‌آید و مدیرعامل نفت و گاز پارس نیز در نشست خبری خود بر این موضوع تأکید کرد که اگر پیش‌ازاین شرکت‌های خصوصی داخلی توان اجرای آن را داشتند، قطعاً ایران به سراغ شرکت توتال و ... نمی‌رفت و امروز نیز امیدواریم شرکت پتروپارس به عنوان یک شرکت داخلی حاضر در این پروژه موفقیت‌های لازم را کسب کند.

مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین پرونده میدان نفت و گاز کشور در سال آینده بسته خواهد شد، گفت: در حال حاضر بسیاری از سازندگان حوزه نفت و گاز در سال‌های گذشته در میدان‌های نفتی فعال‌شده‌اند و حتی به آن‌ها فرصت داده‌ایم که رشد کنند و تنها پروژه‌ای که در سال‌های گذشته با شرکت‌های توتال یا چینی‌ها همکاری کرده‌ایم فاز 11 بوده است که به دلیل نیاز به تقویت فشار بوده که شرکت‌های داخلی توان اجرای آن را نداشتند.

محمد مشکین فام با تأکید بر اینکه دولت و مردم در سال‌های گذشته هزینه رشد شرکت‌های داخلی در پروژه‌های نفتی را پرداخت کرده اند، افزود: دلیل حضور شرکت‌های خارجی در پروژه‌های نفتی ایران به‌طورکلی روشن است و همواره رویکرد ما بهره‌گیری از توان شرکت‌های داخلی برای دریافت و ارتقای تکنولوژی با همکاری با شرکت‌های خارجی حاضر در ایران بوده است.

توان 75 درصدی شرکت ها در ساخت تجهیزات

واقعیت‌های که در صنعت نفت و گاز وجود دارد، کاملاً تحمیلی است و باوجود همه توافق‌های بین مقام‌های نفتی ایران و سازمان‌های مسئول بین‌المللی همچون اوپک و ...اتفاقات موردنظر رخ نداده است و شرکت‌های خارجی خلاف تعهدات خود عمل می‌کنند که باعث بروز خسارت‌های در بخش فنی و ... شده است. عضو انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران ضمن تأیید این موضوع در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با ارزیابی رویکرد اخیر کشور در قبال صنعت نفت و همکاری با شرکت‌های داخلی گفت: ما برای عبور از این شرایط تحمیلی مجبوریم، از ظرفیت‌های داخلی استفاده کنیم که شامل همکاری در بخش‌های طراحی، مهندسی و تجهیزاتی است. در بخش طراحی امروز شرکت‌های به‌صورت انفرادی کار می‌کنند و اگر تجمیع شوند می‌توانیم مسیر توسعه و سطح نگهداشت نفت را در کشور مدیریت کنیم.

رضا پدیدار بابیان اینکه در بخش تجهیزات همچون طراحی مهندسی و عملیات ضریب توان شرکت‌های ایرانی پایین‌تر است، افزود: نزدیک به 75 درصد توان مهندسی و اجرایی برای ساخت تجهیزات در کشور وجود دارد و کمبود در بخشی از تجهیزات است که آلیاژ ساخت آن در کشور وجود ندارد، یا تکنولوژی تجهیزات درون‌چاهی را نداریم و باید وارد کنیم، درواقع در این بخش‌ها وابسته به مشارکت با شرکت‌های خارجی هستیم که در مجموع باید مدیریت منسجمی برای اجرای هر سه بخش بکار گیریم.

او با تأکید بر اینکه در بخش عملیاتی توانسته‌ایم ضریب توان 100 درصد را کسب کنیم، تصریح کرد: امروز بیش از همیشه نیازمند توجه به توان داخلی هستیم، برای نمونه در چند وقت اخیر اتفاقی پیش‌آمده و در کنفرانس نفتی ادی پک(کنفرانس نفت و گاز ابوظبی) بسیاری از متخصصان نفتی ایران را به با وعده پرداخت حقوق دلاری جذب کردند.

مشارکت داخلی‌ها در کنار شرکت‌های خارجی

در سال‌های گذشته بسیاری از پروژه‌ها یا قراردادهای نفتی ایران به دلایل مختلف از مشارکت با خارجی‌ها بازمانده اند که برخی از آن‌ها توسط شرکت‌های داخلی به اجرا درآمده، اما برخی دیگر از آن‌ها تا زمان مشارکت با شرکت خارجی دیگر به تعویق افتاد و این واقعیت باعث شده تا با نگاهی به منافع داخلی و ارزیابی تأثیر تعویق و اجرای این پروژه‌ها بر روند اقتصاد و حتی توسعه کشور، توجه به ظرفیت و توان شرکت‌های داخلی از اهمیت بالایی برخوردار است.

محسن مهرافزا کارشناس حوزه نفت و گاز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه شرکت‌های ایرانی توان اجرای پروژه‌های حوزه نفت و گاز را دارند، اما در مقیاس شرکت‌های بین‌المللی نیستند، گفت: درواقع اگر به روند اجرای پروژه‌های نفتی ایران ازجمله فازهای 15، 16، 17 و 18 نگاه کنید بازخورد دقیقی از عملکرد شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های نفتی دریافت خواهید کرد که در برخی از این فازها باوجود اینکه مدت پروژه 36 ماه تعریف‌شده بود، اما در واقعیت تا 12 سال اجرای آن طول کشید و این به‌نوعی هدر دادن فرصت‌ها و بی‌توجهی به منابع ملی کشور است.

او با نگاهی به اتفاقاتی که در سال‌های اخیر درزمینه پروژه‌های نفتی ایران بروز کرده است، افزود: در حال حاضر بسیاری از مخالفان دولت همکاری با شرکت‌های خارجی را فرصتی برای تخریب دولت می‌دانند و آن را ضد منافع ملی تعریف می‌کنند و مدعی هستند که توان اجرای همان پروژه را دارند، اما تاریخ پروژه‌های نفتی و غیرنفتی توان این شرکت‌ها را بارها ثابت کرده است و این تکرار تاریخ می‌تواند به معنای نادیده گرفتن منافع ملی باشد، البته نباید از ظرفیت شرکت‌های داخلی غفلت کرد، باید در کنار شرکت‌های خارجی زمینه را برای رشد این شرکت ها فراهم کرد، اما نباید چشم به روی واقعیت ها بست و تنها با هدف حمایت از شرکت های داخلی منافع ملی را نادیده گرفت، چراکه هرچقدر در پروژه های میدان های مترک کندتر عمل کنیم به همان میزان منافع بیشتری برای کشورهای رقیب تضمین کرده‌ایم.