، زمستان سرد همراه با باد و باران و برفش از راه رسیده و آغازین شب این فصل شب چله یا شب یلدا است که به درازترین شب سال معروف است.

شب یلدا از گذشته تا کنون ه یکی از به یاد ماندنی‌ترین و زیباترین شب‌های مردم ایران بوده و از آن به عنوان شب پیروزی فرشته خوبی بر دیو بدی‌ها نیز یاد شده است.

 مردم آن زمان اعتقاد داشتند که در پرتو گرمای همدلی و محبت با هم می‌توانند بر سرمای سخت زمستان غلبه کنند و این فصل سرد را در کنار هم با خوشی سپری نمایند.

 مردم استان ایلام نیز در تمامی نقاط شهری و روستایی همچون دیگر مردم ایران شب یلدا با آداب و رسوم مختلف جشن گرفته و تا پاسی از شب بیدار می‌مانند.

انجام رسم "شلی ملی" 

 انجام بازی به نام "شلی ملی" از دیگر آداب و رسوم مردم استان است و این رسم به گونه‌ای بوده که در آن تعدادی از جوانان و نوجوانان پسر که بیشتر در شهرستان‌های شیروان، ایوان مرسوم بوده در ابتدای شب دور هم جمع شده و هر کدام یک چوب دستی برداشته و به درب منازل رفته و افراد جلوتر که سردسته بودند، چند چوب دستی بر درب منازل یا بر روی سیاه چادر نواخته و سپس یک صدا می‌گفتند "شلی ملی" یعنی هرگز نمی‌روم تا چیزی ندهی، عده‌ای دیگر و یا همگی ادامه می‌دادند "خال د قولی" به معنی نشانه ای روی پایش است، در این رسم اینگونه طلب مواد غذایی و خوراکی می‌کردند و صاحب منزل مقداری آرد خرما و گاهاً پول نقد آنها می‌داد و آنها یک صدا می‌گفتند " اُسا خویو چکوشی، خدا کورد نکشی" به معنی استاد(خدا) خودش با چکشش، خداوند پسرت را نکشد و آنگاه می‌رفتند سپس مواد غذایی‌ها را بین خود تقسیم و آردها را در دکان محل فروخته و در عوض مواد غذایی خریده و بین خود تقسیم می‌کردند و در این میان هیچگاه به درب منزل کسانی که فقیر و بی‌بضاعت بوده نمی‌رفتند.

خوردنی های شب یلدا

 زنان ایلامی در این شب شیرینی خانگی پخته و میوه‌هایی مانند انار، هندوانه و انواع آجیل و خشکبارهای دیگر را برای دور همی آماده می‌کنند.

بژی برساق یکی از شیرینی هایی است که در این شب پخت می شود، بژه برساق یک نوع شیرینی محلی با طعم خاص و دلپذیر و با چاشنی و ادویه‌های معطر است مواد اولیه این شیرینی مخلوط آرد، آب جوش یا شیر، تخم مرغ به همراه چاشنی‌های زیره رازیانه زردچوبه زعفران دارچین و مقداری نمک است.

کله کونجی از دیگر شیرینی های تهیه شده توسط ایلامیان از آمیخته زی یا خرمای خشک و کنجد تهیه می‌شود، سخت‌ترین بخش تهیه این نوع شیرینی کوبیدن این دو مواد در چالگ یا هاوان چوبی است که اکنون نیز به سبب رهایی از این سختی برای کوبش و مخلوط کردن خرما با کنجد از چرخ و گوش استفاده می‌کنند.

گنمه شیره، حلوای بگل از دیگر شیرینی‌های خانگی ایلامیان در شب یلداست.

در قدیم که تنوع میوه‌ها در ایلام وجود نداشته مردم از لبو و شلغم برای سفره شب چله خود استفاده می‌کردند و امروزه نیز ایلامیان به رسم بزرگان خود از لبو و شلغم در شب یلدا استفاده می‌کنند.

بازی های شب یلدا

گرفتن فال حافظ و قصه گویی بزرگان نیز از مراسم دوست داشتنی شب چله در ایلام است و همچنین بازی‌های محلی نظیر پرقوچ(گل یا پوچ) و چیزان نیز از جمله بازی‌های مرسوم در این شب در بین جوانان و نوجوانان است.