، بازار خودروی کشورمان از جمله حوزه هایی بوده که در سال های گذشته فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرده است. در این راستا، افزایش قیمت ها در این بازار قابل توجه بوده و اساسا خرید خودروی مطلوب را برای بسیاری به امری دشوار تبدیل کرده است.

به تازگی نیز شاهد افزایش قیمت خودروهای داخلی و خارجی بوده ایم. افزایش قیمتی که پس از دوره ای ثبات و آرامش در قیمت ها در بازار مذکور رخ داده است. از این رو، بسیاری از افکار عمومی نسبت به طرح این سوال اقدام می کنند که محرک های اصلی نوسان قیمتی در بازار خودرو چه هستند؟

به نظر می رسد جهت پاسخ به این پرسش، توجه به 4 نکته ضروری به نظر می رسد.

اولا، قیمت خودرو در ایران تا حد زیادی به نرخ ارز و قیمت دلار وابسته است. دلیل این مساله نیز روشن است زیرا هم خودروسازان و هم تولیدکنندگان فقطعات خودرو، بخشی از نیازهای خود را از طریق واردات تامین می‌کنند و این مساله بر قیمتِ تمام شده محصول تولیدشده توسط آن ها اثرگذار است. از این رو، با افزایش قیمت ارز، شاهد افزایش قیمت خودرو نیز هستیم.

معادله ای که در مورد قیمت خودروهای خارجی، ماهیت محسوس تری را به دلیل وارداتی بودنِ این دسته از خودروها به خود می گیرد. در کنار نرخ ارز، باید توجه داشته باشیم که نرخ تورم در کشورمان نیز بر قیمت تمام‌شده خودروی تولید شده داخلی از حیث هزینه های مختلف اثرگذار است. درست به همین دلیل هم است که شمار قابل توجهی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که برای کنترل قیمت ها در اقتصاد ایران، کنترل نرخ تورم کشورمان از اهمیت زیادی برخوردار است و باید قیمت ها را از همین مبدا کنترل کرد تا اثر خود را در فضای کلی اقتصاد ایران به نمایش بگذارد.

دوم اینکه تولید خودرو در کشورمان در حالت توازن عرضه و تقاضا قرار ندارد. در این راستا، شاهد هستیم که تقاضا چندین سال است از عرضه پیشی گرفته و در رابطه با ماشین های خارجی و وارداتی نیز واردات این دسته از خودروها، در آن حجم و اندازه ای صورت نمی گیرد که اثرگذاری محسوسی را بر بازار داشته باشد و بتواند ثبات قیمتی در بازار را سبب شود. معادلاتی که هر دو تاثیرات مستقیمی  را بر تشدید نوسانات قیمتی در بازار خودرو دارند و از ایجاد ثبات در آن جلوگیری می کنند.

سوم اینکه در سال های گذشته و همزمان با تشدید فضای فشار و تحریم علیه کشورمان، بسیاری از افکار عمومی در ایران تا حد زیادی به خودرو به مثابه یک دارایی سرمایه ای و نه مصرفی نگریسته و می نگرند. معادله ای که عملا سبب شده سیل قابل توجهی از افراد، حتی آن هایی که به خودرو نیازی ندارند نیز در راستای آنچه حفظ ارزش دارایی های خود عنوان می کنند، به بازار خودرو هجوم آورند و به دنبال خرید خودرو باشند. همین حضور هیجانی در بازار خودرو و سنگین شدن کفه تقاضا بر عرضه در بازار مذکور، تا حد زیادی افزایش قیمت در بازار خودرو را تحریک کرده و ماهیتی غیرمنطقی را به قمیت ها در این بازار بخشیده است.

و در نهایت چهارم اینکه اقتصاد جهانی نیز در سال های گذشته دستخوش نوسانات قابل‌توجهی شده است. نوساناتی که عمدتا تحت تاثیر تبعات پاندمی کرونا و البته جنگ اوکراین بوده اند و در ماه های گذرشته نیز تحت تاثیر تحولاتی نظیر اوج گیری جنگ غزه و اخلال در کشتیرانی بین‌المللی از مجرای دریای سرخ و تنگه باب المندب بوده اند.

برونداد این ضعیت نیز چیزی جز بالارفتن قیمت برخی اقلام وارداتی جهت تولید خودرو در داخل کشورمان نبوده است. معادله ای که تاثیر نهایی خود را در قیمت تمام شده خودرو و البته جو روانی منفی ایجاد شده در فضای کلی اقتصاد کشورهای مختلف از جمله ایران نشان می دهد.