، آیین گرامیداشت روز «کتاب، کتاب‌خوانی و کتابدار» و هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، روز شنبه ۲۴ آبان با حضور مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور و سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار وحدت برگزار شد؛ مراسمی که امسال با محوریت «خلق ارزش و احیای سرمایه فرهنگی کتابخانه‌ها» رنگ و بویی تحلیلی و اجتماعی به خود گرفت.

صالحی در سخنان خود با گرامیداشت یاد علامه طباطبایی و یادآوری گنجاندن نام او در فهرست بزرگداشت‌های یونسکو در سال ۲۰۲۶، گفت علامه طباطبایی با نگارش «روش رئالیسم» پلی میان فلسفه شرق و غرب ساخت و مفهوم گفت‌وگو را به اندیشه ایرانی بازگرداند. او افزود جامعه امروز بیش از هر زمان به گفت‌وگو و تفکر کتاب‌محور نیاز دارد.

وزیر فرهنگ سپس از ناترازی مطالعه به‌عنوان بحرانی نامرئی اما عمیق یاد کرد و با ارائه آمار ملی اظهار داشت: نرخ مطالعه غیردرسی از ۶۳٫۵ درصد در سال ۱۳۸۲ به ۳۲٫۸ درصد در سال ۱۳۹۸ کاهش یافته است. او هشدار داد این روند، جامعه‌ای کم‌خلاق و ناامید می‌سازد و افزود «نظام حکمرانی باید نسبت به این روند بی‌تفاوت نباشد؛ زیرا کتاب نخواندن، خطر فوری برای سلامت روان جمعی است».

صالحی در ادامه، دو مسیر ترمیمی را مهم ارزیابی کرد: نخست، تمرکز بر مدرسه تفکربنیاد و مهارت‌محور همراه با معلم و جریان کتاب‌خوان، و دوم، هم‌افزایی بین وزارت فرهنگ، نهاد کتابخانه‌های عمومی و وزارت آموزش‌وپرورش. او گفت مدرسه و کتابخانه باید در یک مسیر حرکت کنند؛ چرا که کتاب، تمدن‌ساز و عنصر پیوند نسل‌هاست.

در بخشی دیگر از مراسم، آزاده نظربلند دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گزارشی از شاخص‌های اقتصادی و فرهنگی این نهاد ارائه کرد. او اعلام کرد با وجود محدودیت‌های بودجه‌ای، نهاد کتابخانه‌ها سالانه ۴٫۳ همت تأثیر اقتصادی ایجاد کرده است؛ درحالی‌که برای هر ایرانی تنها ۲۵ هزار تومان سرمایه‌گذاری فرهنگی صورت می‌گیرد. نظربلند افزود این نهاد با بهره‌گیری از مدل «بازگشت سرمایه فرهنگی» (ROI) توانسته دو برابر ارزش سرمایه‌گذاری سالانه کشور را بازتولید کند.

در پایان مراسم، برگزیدگان نخستین دوره جایزه ملی «هم‌خوان؛ نشان کتابخانه عمومی ایران» در بخش‌های کودک، سالمند، گروه‌های خاص، خانواده کتاب‌خوان، خدمات برون‌کتابخانه‌ای و خبرنگار معرفی شدند. جایزه پایتخت کتاب ایران به‌دلیل برنامه‌های نوآورانه و مشارکتی به شهر اِوَز در استان فارس تعلق گرفت و دو جایزه ویژه «تلاش» نیز به کتابخانه‌های شهدای گمنام پردیس و سیدافضل موسوی زنجان اعطا شد.