، مشاور وزیر فرهنگ  و  دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور  در اجلاسیه شوراهای فرهنگ عمومی استان خراسان رضوی یکی از مشکلات جدی در حوزه فرهنگ را نبود ضمانت اجرایی مصوبات عنوان کرد و گفت: ما نیازمند اعتقاد واقعی به مصوبات فرهنگی هستیم. شورای فرهنگ عمومی محل صدور مصوبه نیست و در واقع محل عمل به آن است. اگر مصوبات شورا اجرایی نشود، کارکرد آن از بین می‌رود؛ این شورا باید از حمایت و پیگیری مدیران عالی استان برخوردار باشد تا ضمانت اجرای مصوبات فراهم شود.

قادر آشنا  با اشاره به اصلاح ساختار سیاست‌های فرهنگی کشور افزود: در دوره جدید، سه اولویت محوری برای شورا تعریف شده است: ارتقای فرهنگ دینداری، تقویت سرمایه اجتماعی و افزایش تاب‌آوری فرهنگی از طریق گسترش سواد رسانه‌ای. این سه محور، حاصل پژوهش‌های فرهنگی و داده‌های تحلیلی کشور است و بر اساس نیاز واقعی جامعه تدوین شده‌اند.

دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور با تأکید بر نقش نهادهای مردمی و گروه‌های فرهنگی در تحقق اهداف شورا بیان داشت: نهادهای مردمی، هیأت‌های مذهبی و گروه‌های خودجوش فرهنگی بیشترین اثرگذاری را در جامعه دارند. این نهادها بدون اتکا به منابع دولتی و از سر ایمان و باور عمل می‌کنند و وظیفه ما در شورای فرهنگ عمومی، حمایت، تسهیل و هم‌افزایی میان این نهادهاست.

مشاور وزیر فرهنگ در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ضرورت برنامه‌ریزی سالانه شوراها گفت: همان‌گونه که در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ملی جلسات منظم هفتگی یا ماهانه برگزار می‌شود، در استان‌ها نیز باید برای تشکیل جلسات شورای فرهنگ عمومی برنامه زمان‌بندی دقیق تهیه شود.

وی در ادامه اظهار کرد: موضوع فرهنگ عمومی، موضوعی حاکمیتی است. هر دستگاهی باید سهم خود را در تحقق اهداف فرهنگی ایفا کند. در قانون نیز تصریح شده که مصوبات شورا برای همه دستگاه‌های اجرایی استان لازم‌الاجراست و استاندار به عنوان رئیس شورا اختیار دارد اجرای آن‌ها را پیگیری کند.

آشنا در پایان با تأکید بر اهمیت ارتقای سواد رسانه‌ای در جامعه گفت: افزایش تاب‌آوری فرهنگی بدون تقویت سواد رسانه‌ای ممکن نیست. امروز باید رسانه‌ها به مرجع اعتماد عمومی تبدیل شوند؛ رسانه‌ای که عدالت در خبر، دقت در انتشار و انصاف در تحلیل را رعایت کند، می‌تواند به امنیت روانی جامعه کمک کند. اگر در مسیر فرهنگ عمومی درست عمل کنیم، در واقع برای کشورمان آبروداری کرده‌ایم.

استاندار خراسان رضوی نیز گفت: خراسان رضوی مهد فرهنگ، ایمان و ادب ایرانی است و باید هویت فرهنگی خود را تقویت کند. هدف ما تبدیل خراسان رضوی به الگوی فرهنگی کشور است

 غلامحسین مظفری با تأکید بر مسئولیت سنگین مدیران در حوزه فرهنگ اظهار کرد: از شرایط موجود رضایت نداریم و فاصله قابل‌توجهی با وضعیت مطلوبی که رهبر معظم انقلاب برای فضای فرهنگی کشور ترسیم کرده‌اند وجود دارد. برای درک دلایل این فاصله باید ابتدا عملکرد خود را بازبینی کنیم.

وی افزود: نسل ما در دوران پیروزی انقلاب و دفاع مقدس تجربه‌ای از یک حرکت عظیم فرهنگی داشت؛ اما امروز شرایط و نیازهای جامعه تغییر کرده است. ما باید با تحولات روز همراه شویم و خود را به‌روز کنیم.

استاندار خراسان رضوی خاطرنشان کرد: شاید بخشی از مردم به رئیس‌جمهور رأی داده باشند، اما وظیفه ما خدمت به تمام مردم و تقویت سرمایه اجتماعی است. نماینده ولی‌فقیه و ائمه جمعه نیز نماینده همه مردم‌اند، نه فقط نمازگزاران. باید پیام‌های مثبت بدهیم تا همه اقشار جامعه احساس تعلق کنند.

مظفری با تأکید بر اینکه «انسجام و هم‌افزایی» شرط اصلی موفقیت در امور فرهنگی است گفت: در دوره‌های مختلف، مردم همواره نقش خود را ایفا کرده‌اند و کم نگذاشته‌اند. حتی در شرایط بحرانی نیز رفتارهای فرهنگی و اخلاقی از خود نشان داده‌اند. ما مسئولان باید پاسخ‌گوی این سرمایه فرهنگی مردم باشیم.

وی عنوان کرد: اکنون حدود پنجاه دستگاه فرهنگی در استان و کشور فعال‌اند که نیازمند هماهنگی و تقسیم کار صحیح هستند. شوراهای فرهنگی باید سیاست‌گذار، مسئله‌یاب و ناظر بر اجرای تصمیمات باشند، نه صرفاً محلی برای گزارش‌دهی و رفع تکلیف.

استاندار خراسان رضوی با اشاره به محدودیت منابع مالی، بر ضرورت افزایش بهره‌وری فرهنگی تأکید کرد و گفت: بهره‌وری فقط در اقتصاد نیست؛ در حوزه فرهنگ نیز معنا دارد. خوشبختانه در خراسان رضوی از نظر نیروی انسانی غنی هستیم اما کمتر از این ظرفیت استفاده کرده‌ایم. در دانشگاه‌ها و مراکز علمی نیروهای توانمندی وجود دارند که باید به کار گرفته شوند.

مظفری ادامه داد: به همین منظور از دانشگاه فردوسی درخواست کرده‌ام اتاقی برای حضور مستمر استاندار و معاونان اختصاص دهد تا ضمن تعامل مستقیم با استادان، از ظرفیت علمی دانشگاه در حل مسائل استان بهره ببریم. ارتباط سازنده میان دانشگاه، حوزه و مدیریت اجرایی می‌تواند تحولات بزرگی رقم بزند.

وی با یادآوری جایگاه تاریخی خراسان در علم، ادب و عرفان گفت: این استان مهد فرهنگ، ایمان و ادب ایرانی است و باید هویت فرهنگی خود را تقویت کند. هدف ما تبدیل خراسان رضوی به الگوی فرهنگی کشور است؛ برای این هدف باید با روحیه جهادی از روزمرگی فاصله بگیریم و تمام ظرفیت‌ها را به کار بگیریم.

استاندار خراسان رضوی اظهار کرد: شورای فرهنگ عمومی باید مرکز قدرتمند سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری و پایش فرهنگی باشد، نه جلساتی تشریفاتی. مصوبات شورا باید به برنامه‌های عملیاتی و قابل‌اجرا تبدیل شود.

مظفری به تصویب هفت سند مقابله با آسیب‌های اجتماعی در شورای اجتماعی استان اشاره کرد و گفت: این اسناد ارتباط مستقیم با شورای فرهنگ عمومی دارند و شورا باید اجرای آن‌ها را به‌صورت مستمر رصد کند.

وی با تأکید بر لزوم بهره‌گیری از ظرفیت مردم و تشکل‌های مردمی تأکید و عنوان کرد: دولت به‌تنهایی قادر به انجام همه امور نیست. وظیفه ما تسهیل‌گری و گره‌گشایی است، نه ایجاد مانع. متأسفانه برخی قوانین و بخشنامه‌ها مانع فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی مردم شده‌اند که باید بازنگری شوند.

استاندار خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در استانداری تلاش کرده‌ایم به‌جای مانع‌تراشی، با گفت‌وگو راه‌حل بیابیم. در همین چارچوب رتبه کسب‌وکار استان از ۲۲ در کشور در بهار سال گذشته به رتبه اول ارتقا یافته است؛ نتیجه‌ای که از هم‌افزایی بخش‌های مختلف حاصل شد و شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش خصوصی استان نیز با اختلاف رتبه اول کشور را کسب کرده است.

مظفری بیان کرد: خراسان و شهر مشهد، به‌ویژه، باید پایگاه گفت‌وگو و شهر امن و صلح باشند؛ نباید خودمان را از سرمایه‌های عظیم تمدنی و فرهنگی محروم کنیم. شاهنامه فردوسی، شعرا، عرفا و علمای بزرگی که در استان داریم سرمایه‌هایی هستند که می‌توانند ابزار قدرتمند فرهنگی باشند. ما باید مشهد و خراسان را به‌عنوان پایگاه گفت‌وگو و صلح، تقویت کنیم.

وی ادامه داد: کمیته‌های مختلف این شورا نباید محدود به چند کارشناس داخلی دستگاه‌ها باشند؛ اتاق‌های اندیشه‌ورزی و نخبگان باید به این شورا وصل شوند و از ظرفیت مردم و اندیشمندان استفاده شود.

حسین مسگرانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی و دبیر شورای فرهنگ عمومی استان نیز در این اجلاسیه اظهار کرد: شورای فرهنگ عمومی یکی از شوراهای بسیار مؤثر و تأثیرگذار در تصویب مهم‌ترین رویدادها و برنامه‌های فرهنگی، دینی و قرآنی کشور است.

وی افزود: در طول بیست سال فعالیت شورا در استان، مصوبات مهمی در این شورا به تصویب رسیده که از جمله می‌توان به نامگذاری روز عطار نیشابوری، روز حکیم ابوالقاسم فردوسی، روز حکیم عمر خیام و روز ابوالفضل بیهقی اشاره کرد که چهار روز در تقویم رسمی کشور به نام این مفاخر فرهنگی ایران اسلامی و خراسانی ثبت شده است. همچنین، روز دهم تیرماه به عنوان «روز ورود حضرت رضا(ع) به نیشابور و حدیث سلسله‌الذهب» و تصویب برگزاری جشن‌های دهه کرامت و جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) نیز از مصوبات مهم این شورا بوده است. این جشنواره تاکنون ۲۲ دوره در سطح کشور و در ۷۰ کشور جهان برگزار شده است و از دل همین شورا به سطح ملی ارتقا یافته است.

مسگرانی افزود: از دیگر اقدامات مهم، تصویب و بررسی «رونمایی از برش مهندسی فرهنگی استان خراسان رضوی» و نیز «طرح اولین شناسنامه هویتی دیار سلسله‌الذهب» است که به تبع آن، شناسنامه‌های فرهنگی دیگر نیز در حال پیگیری هستند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در چند ماه اخیر نیز با همراهی اعضای شورا، «اتاق وضعیت فرهنگ عمومی استان» در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی تشکیل شده که امروز به‌صورت رسمی افتتاح خواهد شد. در کنار آن، «مرکز رصد فرهنگی استان» نیز ایجاد شده تا رصد دقیقی از وضعیت فرهنگی خراسان رضوی در حوزه‌های مختلف انجام شود و داده‌های آن در تصمیم‌سازی‌های شورا مورد استفاده قرار گیرد.

مسگرانی عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین مباحثی که در جلسات اخیر مطرح شد، موضوع ردیف بودجه و اعتبار شورای فرهنگ عمومی استان‌ها است که علی‌رغم تلاش‌های فراوان تاکنون محقق نشده است. این در حالی است که اگر شورا بخواهد خروجی علمی، پژوهشی و اثرگذار داشته باشد و بتواند از طرح‌های فرهنگی حمایت کند، نیازمند اختصاص بودجه مشخص و پایدار است. 

همچنین حسنعلی اخلاقی امیری، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر فرهنگ صحیح نهادینه شود، اقتصاد نیز اصلاح خواهد شد. اگر در حوزه اقتصاد و معیشت مردم نیز بخواهیم راه‌حلی پیدا کنیم، راهش فرهنگی است.

نماینده مجمع نمایندگان استان در شوراهای فرهنگ عمومی، اظهار کرد: در داخل کشور، دو چالش عمده داریم؛ یکی حوزه اقتصاد و معیشت مردم و دیگری حوزه فرهنگ. این نخستین بار در مجلس دوازدهم است که صحن علنی را ترک کردم تا در این جلسه شرکت کنم، زیرا موضوع فرهنگ عمومی را از پایه‌های اصلی حیات جمهوری اسلامی می‌دانم. واقعیت این است که اگر در حوزه اقتصاد و معیشت مردم نیز بخواهیم راه‌حلی پیدا کنیم، راهش فرهنگی است.

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: شوراهای فرهنگ عمومی، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین قرارگاه عملیاتی فرهنگی کشور در برابر تهاجم دشمن هستند. امروز وظیفه‌مان را پذیرفته‌ایم و در عمل نشان داده‌ایم که به آن اندازه‌ای که فرصت و ظرفیت وجود دارد، استفاده نکرده‌ایم. بدون تعارف باید بگویم که شورای عالی انقلاب فرهنگی و فرمانداران و ائمه جمعه استان‌ها هنوز از همه ظرفیت شوراهای فرهنگ عمومی بهره‌برداری کامل نکرده‌اند.

وی در ادامه گفت: در استان خراسان به برکت وجود مبارک بارگاه منور امام رضا (ع)، ما بزرگ‌ترین رسانه انسانی رایگان کشور را در اختیار داریم؛ ۲۵ تا ۳۰ میلیون زائر که می‌توانند نیروی فرهنگی زنده و فعال برای سراسر ایران باشند. اگر در این استان از این ظرفیت‌های انسانی، نخبگانی و تشکلی استفاده شود، خراسان رضوی قادر است در حوزه‌های قرآنی، سینمایی، هنری و رسانه‌ای کشور نقش محوری ایفا کند.

اخلاقی امیری افزود: من از خواهران و برادران فرهنگی، فرمانداران و ائمه جمعه استان خواهش می‌کنم هرگونه پیشنهادی برای تقویت ساختار شوراهای فرهنگ عمومی را مطرح کنند. همین پیشنهادها به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود و امیدواریم در مدت کوتاهی شاهد تاثیر مستقیم آن باشیم. اگر فرهنگ صحیح نهادینه شود، اقتصاد خودبه‌خود اصلاح می‌شود.

 وی خاطرنشان کرد: مدیران باید بپذیرند که محور اصلی توسعه، فرهنگ است. آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی ریشه در ضعف فرهنگی دارند. اگر به فرهنگ توجه کنیم، همه حوزه‌ها سامان می‌یابد.