، محمدعلی نبی‌پور در رویداد استانی جوانی جمعیت که به مناسبت روز ملی جمعیت برگزار شد، با اشاره به سیر آماری تغییرات جمعیتی کشور، گفت: نرخ رشد جمعیت ایران در سال ۱۳۵۱، حدود ۶.۸ درصد بود که در دهه ۷۰ به ۳.۶، در دهه ۸۰ به ۲.۱، و در دهه ۹۰ به زیر یک درصد رسید. همچنین متوسط سن جمعیت از ۲۲ سال در دهه ۵۰ به ۳۲ سال در حال حاضر رسیده که نشان‌دهنده روند پیری جمعیت کشور است.

وی افزود: طبق نظر کارشناسان، ایران تا سال ۱۴۳۰ پیرترین کشور منطقه خواهد شد، که این موضوع هشدار مهمی برای سیاست‌گذاران است.

نبی‌پور با اشاره به چرخش سیاست‌های جمعیتی در کشور اظهار داشت: زمانی کشور در مسیر کاهش نرخ باروری حرکت می‌کرد، اما اکنون تشویق به فرزندآوری در دستور کار قرار گرفته است. موضوع اصلی، حفظ تعادل جمعیتی است؛ نه جوانی مطلق جمعیت و نه پیری مطلق آن. ما باید به سمت تعادل حرکت کنیم و این مسئله، نیازمند نگاهی چندوجهی است.

معاون سیاسی استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در نخستین دیدار خود با دولت چهاردهم بر موضوع جمعیت تأکید کردند، افزود: در کنار تبلیغات، تبیین و مشوق‌های اقتصادی، مهم‌ترین اقدام، فراهم کردن بسترهای لازم برای فرزندآوری است. اگر خانواده‌ها نسبت به آینده فرزندان خود اطمینان داشته باشند، تردیدی نیست که میل به فرزندآوری نیز تقویت خواهد شد.

وی تصریح کرد: فقط با تشویق و تبلیغ نمی‌توان رشد جمعیت را تضمین کرد؛ بلکه باید به‌صورت سیستمی به این موضوع پرداخت و مؤلفه‌هایی مانند رفاه اقتصادی، اشتغال، تأمین اجتماعی، مسکن و آموزش را همزمان تقویت کرد.

نبی پور تاکید کرد: تجربه جهانی نیز نشان داده است که کشورهایی مانند ایالات متحده با ایجاد توازن در شاخص‌های رفاهی و اقتصادی توانسته‌اند به نرخ رشد جمعیتی متعادل دست یابند.

وی با تأکید بر نگاه جامع به مسئله جمعیت گفت: اگر رشد اقتصادی و خلق ثروت در کشور رقم بخورد، مردم نگران آینده فرزندان خود نخواهند بود. دولت چهاردهم نیز در قالب اجرای قانون جوانی جمعیت و سیاست‌های کلی نظام، این موضوع را به‌عنوان یک مسئله راهبردی و حتی امنیتی پیگیری می‌کند. در همین راستا، در مذاکرات بین‌المللی نیز تلاش می‌شود تا روابط با دنیا بهبود پیدا کرده و شرایط اقتصادی کشور بهتر شود.

وی با اشاره به مشکلات گذشته ناشی از رشد بی‌رویه جمعیت در دهه ۶۰ خاطرنشان کرد: در آن دوره، خانواده‌ها برای تهیه نیازهای اولیه مانند شیر خشک، درمان و حتی تحصیل با دشواری مواجه بودند. بنابراین افزایش جمعیت به خودی خود مطلوب نیست؛ آنچه اهمیت دارد، تعادل جمعیتی است که با برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت همگانی محقق می‌شود.

معاون سیاسی استاندارب خراسان رضوی ادامه داد: اگر برای تعادل جمعیتی اقدام نکنیم، طی یک دهه آینده هزینه‌های درمان و تأمین اجتماعی به‌طور چشمگیری افزایش خواهد یافت و کشور با فشارهای سنگین اقتصادی و اجتماعی مواجه می‌شود.

وی با اشاره به گسترش فضای مجازی و رشد آگاهی در جامعه گفت: انقلاب دیجیتال قدرت انتخاب و مقایسه را برای خانواده‌ها بالا برده و تصمیم‌گیری آن‌ها عقلانی‌تر شده است. ما باید با این واقعیت جدید هماهنگ شویم و از ابزارهای نوین برای اطلاع‌رسانی و اقناع بهره ببریم.

نبی‌پور تأکید کرد: همه دستگاه‌های اجرایی باید مسئولیت خود را در حوزه جوانی جمعیت بپذیرند و در چارچوب قوانین و مأموریت‌های خود، با یکدیگر هم‌افزا باشند. تنها در سایه این همکاری گسترده است که می‌توان به جامعه امید و اعتماد بخشید و چشم‌انداز روشن‌تری برای آینده ترسیم کرد.

پیشگیری از سقط عمدی ۴٨٩ جنین در خراسان رضوی

فاطمه حامد ابریشم‌تاب، مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی نیز در این رویداد اظهار کرد: مسئله رشد جمعیت و کاهش نیروی جوان، یک بحران همه‌گیر جهانی است که در حال حاضر برای ایران عزیزمان نیز نگران‌کننده شده است.

وی افزود: افزایش نیروی جوان و مولد جامعه، یکی از موضوعات مهم سیاسی و اجتماعی قرن اخیر است و هر کشوری، با توجه به شرایط اجتماعی، اعتقادی، سیاسی و فرهنگی خود، سعی در حفظ و افزایش نیروی جوان و کاهش بحران سالمندی جامعه دارد.

حامد خاطرنشان کرد: مسئله رشد جمعیت با تقویت مقدماتی مانند ازدواج و فرزندآوری دست‌یافتنی است. اکنون، فرصت طلایی پنجره جمعیتی در حال تبدیل شدن به یک چالش است و ما باید از این فرصت، نهایت بهره را ببریم.

وی با اشاره به تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری و سیاست‌ها و اسناد بالادستی از جمله سیاست‌های ابلاغی معظم‌له در حوزه زنان و خانواده، قانون جوانی جمعیت و برنامه‌های توسعه ششم و هفتم، گفت: موضوع جمعیت در استان خراسان رضوی به‌صورت ویژه‌ای در حال پیگیری است.

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی ادامه داد: در ابتدای امر، با برگزاری جلسات متعدد، موضوعات اولویت‌دار حوزه جمعیت استان احصاء شد که شامل ازدواج، کاهش طلاق زنان، فاصله ازدواج و فرزند اول، پیشگیری از سقط غیرقانونی جنین، تمایل به فرزندآوری و تربیت کنشگری جمعیتی است.

وی با اشاره به وضعیت موجود عنوان کرد: در حال حاضر، نرخ باروری استان خراسان رضوی ۱.۷۹ و نرخ باروری کشور ۱.۶۶ است. اگرچه این ارقام در نگاه اول نویدبخش به نظر می‌رسد، اما نکته نگران‌کننده آن است که روند نرخ جمعیت در استان نیز متأسفانه به سمت کاهشی شدن پیش می‌رود که زنگ خطر جدی است.

حامد خاطرنشان کرد: بر اساس قانون جوانی جمعیت، برخی دستورالعمل‌ها برای دستگاه‌های اجرایی تعریف شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به تعامل ویژه با سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه جوانی جمعیت، برگزاری رویداد ملی «حیات نسل»، ایجاد شبکه ملی تسهیلگران جمعیت با محوریت کانون خدمات رضوی، تولید محتواهای آموزشی، راه‌اندازی و تکمیل مراکز درمان ناباروری در بیمارستان‌های امام رضا(ع) و رضوی، برگزاری همایش‌ها و دوره‌های آموزشی متعدد با حضور سخنرانان و مسئولین کشوری، اجرای طرح‌های «خانه مهر» و «پیوند ماندگار»، برگزاری و اطلاع‌رسانی پویش‌های ملی، برگزاری نمایش‌ها و رویدادهای متنوع با موضوع جوانی جمعیت و برگزاری دوره‌های آموزشی فرزندآوری ویژه گروه‌ها و اقشار مختلف اشاره کرد.

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری در ادامه گفت: نشست‌های متعدد با متخصصان و نخبگان، تأمین و تجهیز خوابگاه‌های متأهلین، اختصاص سبد تغذیه رایگان برای مادران باردار، شیرده و کودکان زیر پنج سال، تجهیز و راه‌اندازی یک مرکز تخصصی درمان ناباروری سطح ۲ و پنج مرکز ناباروری سطح ۳، ارائه خدمات ناباروری به تعداد ۳۱۹۸ زوج، پیشگیری از سقط عمدی جنین در ۴۸۹ مورد شناسایی‌شده و ارائه مشاوره‌های لازم نیز از دیگر اقدامات صورت‌گرفته در این حوزه بوده است. همچنین نظارت بر توزیع داروهای سقط در مراکز بیمارستانی و تشکیل ستاد شهرستانی جمعیت به ریاست فرمانداران از جمله اقدامات محقق‌شده در سطح استان است.

وی با اشاره به دستاوردهای اجرایی عنوان کرد: بر اساس اقدامات انجام‌شده، استان موفق به کسب رتبه اول ارائه خدمات بیمه سلامت در کشور طی سه سال متوالی، رتبه اول در ارائه خدمات درمان ناباروری در سطح ملی، رشد ۱۶.۵ درصدی پوشش بیمه سلامت زنان روستایی دارای سه فرزند و بیشتر و برگزاری سه رویداد ملی جمعیت و تقویت فعالان برتر این حوزه شده است.

حامد ابریشم‌تاب تصریح کرد: ساخت چهار مستند در حوزه جوانی جمعیت، رشد ۱۸ درصدی تسهیلات فرزندآوری، رشد ۴.۹ درصدی خوابگاه‌های متأهلی دانشجویی، تربیت ۲۰ هزار نیروی متخصص و مرتبط با حوزه جمعیت، رشد ۶۸ درصدی بیمه سلامت، تأمین زمین برای ۸۵۷۸ خانوار، رشد ۵۳ درصدی جذب بیمه‌شدگان و رشد ۱۱ برابری تعداد مراکز ناباروری طرف قرارداد بیمه سلامت از دیگر نتایج ملموس اقدامات انجام‌شده است.