، نخستین نشست سه‌جانبه کارگروه گمرکی تسهیل ترانزیت و توسعه تجارت میان جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری آذربایجان روز سه‌شنبه در شهرستان مرزی آستارا برگزار شد و با امضای صورتجلسه‌ای مشترک به کار خود پایان داد. بر اساس این سند، سه کشور متعهد شدند مجموعه‌ای از اقدامات عملیاتی برای روان‌سازی عبور کالا و کاهش زمان توقف محموله‌ها در مرزهای مشترک اجرا کنند.

ابراهیم نقدی، معاون حقوقی و نظارت گمرک جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اهمیت این توافق گفت: امضای این تفاهم‌نامه سه‌جانبه، نخستین خروجی ملموس همکاری‌های گمرکی در چارچوب کریدور شمال–جنوب است و می‌تواند ظرفیت تجارت خارجی ایران را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد. وی افزود: اکنون فرصت مناسبی ایجاد شده است تا با هم‌افزایی و همگرایی گمرکات منطقه، مسیر ترانزیت کالا میان خلیج فارس، روسیه و قفقاز به یک مسیر رقابتی برای تجار بین‌المللی تبدیل شود.

در این نشست، الکسی ولادیمیرویچ تیموفیف، معاون رئیس سرویس فدرال گمرک روسیه و فواد محمدوف، معاون رئیس کل گمرک جمهوری آذربایجان نیز این سند همکاری را امضا کردند. هر سه طرف در بیانیه مشترک خود بر ارتقای هماهنگی‌های فنی در کنترل‌های مرزی، افزایش مراودات دیجیتال میان سیستم‌های گمرکی و آموزش مشترک نیروهای عملیاتی تأکید کردند.

وی افزود: اجرای این مصوبات، زمان ترخیص کالا در مرز را تا ۳۰ درصد کاهش خواهد داد و هزینه لجستیکی کانال‌های زمینی را به‌طور محسوسی پایین می‌آورد. این موضوع به‌ویژه برای شرکت‌هایی که از مسیر آستارا و انزلی تا بنادر روسیه و خزر فعالیت دارند، مزیت رقابتی جدیدی ایجاد می‌کند.

به گفته کارشناسان، برگزاری نشست در آستارا نشان از انتخاب هوشمندانه‌ترین محور مرزی برای آغاز پروژه همگرایی گمرکی دارد؛ شهری که هم‌زمان حلقه اتصال ایران به قفقاز و بندر ترانزیتی فعال در کریدور شمال–جنوب است.

گردهمایی سه‌جانبه گمرکی در گیلان نه‌تنها از منظر اقتصادی، بلکه از حیث سیاسی نیز نشانه‌ای از اراده مشترک در توسعه همکاری‌های حمل‌ونقلی و تسهیل تجارت منطقه‌ای محسوب می‌شود. وی افزود: با تدوین نقشه‌راه مشترک، گمرکات سه کشور در مرحله بعدی به سمت اجرای آزمایشی سیستم تبادل الکترونیکی اسناد و صدور گواهی مبدأ دیجیتالی حرکت خواهند کرد.