، در آیین افتتاح نمایشگاه ملی توانمندی‌های دانش‌بنیان اقتصاد دریا‌محور، حسین افشین، حضور در میان فعالان صنعت دریا را مغتنم دانست و طی سخنانی گفت: دریا برای ملت‌ها فقط یک پهنه آبی نیست؛ یک افق است. افقی که هر کشور، به اندازه آنچه می‌بیند و از دل موج و جریان می‌فهمد، از آن سهم می‌برد. سال‌ها پیش گفته بودم در جهانی که سرعت فهم تعیین‌کننده است، برنده کسی است که زودتر ببیند. امروز در اقتصاد دریا این «زودتر دیدن» نامی جز فناوری ندارد.

وی افزود: دریا آرام است، اما آرامشش گول‌زننده است؛ درست مثل همان استعاره‌ای که همیشه به آن اشاره می‌کنم: شیر و آهو هر دو صبح بیدار می‌شوند، اما آن که زودتر ببیند زنده می‌ماند. اقتصاد دریا نیز چنین است؛ هرکه زودتر موج فناوری را بفهمد و حرکت کند، آینده را از آن خود خواهد کرد.

افشین با تأکید بر اینکه امروز اهمیت اقتصاد دریا بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است؛ گفت: بخش عمده تجارت جهانی از دریا عبور می‌کند، منابع عظیم انرژی در فراساحل نهفته‌اند و امنیت غذایی بسیاری از کشورها به آبزی‌پروری وابسته است. اما آینده این حوزه دیگر با افزایش اسکله و کشتی نوشته نمی‌شود؛ آینده را هوش، داده و فناوری می‌نویسند. آینده از آن ملت‌هایی است که دریا را نه صرفاً یک راه، بلکه یک پلتفرم فناوری می‌بینند.

او با اشاره به تحول هوش مصنوعی گفت:  هوش مصنوعی نخستین انقلابی است که دریا را دگرگون کرده است. امروز الگوریتم‌ها مسیر کشتی‌ها را تعیین و بهینه می‌کنند، مصرف سوخت را کاهش می‌دهند، آلودگی‌ها را پیش‌بینی می‌کنند و بنادر را از مراکز سنتی به بنادر هوشمند تبدیل می‌کند. کشوری که مدیریت دیجیتال بندر نداشته باشد، در عمل بخشی از تجارت خود را به دیگران واگذار کرده است؛ بنادری که داده ندارند، آینده ندارند.

این مقام مسئول در ادامه افزود:  همین تحول در رباتیک و پهپادهای زیردریایی براساس داده است؛ ابزارهایی که چشم انسان را به اعماق می‌برند. ربات‌های زیرآبی لوله‌ها را بدون خطر بازرسی می‌کنند، کف دریا را نقشه‌برداری می‌کنند و حتی عملیات نجات را به‌صورت مستقل انجام می‌دهند. کشوری که این ابزارها را نداشته باشد، توان دیدن ندارد؛ و در اقتصاد امروز، ندیدن یعنی عقب‌ماندن.

وی به نقش انرژی‌های نو اشاره کرد و گفت:  در کنار اینها، انرژی‌های نو در فراساحل از توربین‌های بادی تا انرژی موج و جزر و مد به فصلی تازه از اقتصاد پاک تبدیل شده‌اند. کشوری که توان تولید انرژی در دریا را به دست آورد، در خشکی نیز دست بالا را خواهد داشت. آینده انرژی، بخشی در خشکی و بخش مهم‌تری زیر پرچم بادهای دریاست.

افشین در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: فناوری اما فقط تولید نیست؛ موتور اقتصاد است. دیجیتالی‌سازی بنادر، ردیابی هوشمند بار، کشتی‌های خودران، سنسورها و دوربین‌های زیرآبی در آبزی‌پروری، زیست‌فناوری دریایی و حتی گردشگری دیجیتال سواحلی، همگی نشان می‌دهند که دریا وارد عصری تازه شده است.

او همچنین چالش‌های موجود را برشمرد و گفت:  با این حال، هیچ دریایی بدون باد حرکت نمی‌کند و هیچ اقتصادی بدون زیرساخت رشد نمی‌کند. بزرگ‌ترین چالش ما امروز کمبود داده‌های دریایی است؛ هنوز دریا را به‌طور نظام‌مند اندازه‌گیری نمی‌کنیم اما انتظار بهره‌برداری پایدار داریم. قوانین ما با فناوری‌ هماهنگ نیستند، کمبود نیروی متخصص داریم و تهدیدات سایبری بنادر و مسیرها را هدف قرار می‌دهند. اگر این چالش‌ها جدی گرفته نشوند، فرصت‌های دریا به دغدغه تبدیل می‌شوند.

به گفته افشین، از نگاه یک پژوهشگر راه روشن است؛ باید نقشه راه پژوهشی اقتصاد دریامحور تدوین شود، نقشه‌ای که اولویت‌ها را از هوش مصنوعی دریایی تا رباتیک و انرژی فراساحل مشخص کند. باید مراکز نوآوری و آزمایشگاه‌های تخصصی دریایی ایجاد کنیم؛ جایی که پژوهشگر، صنعت و سیاست‌گذار نه روی کاغذ، بلکه روی آب کنار هم کار کنند. باید استارتاپ‌های دریایی را حمایت کنیم، زیرا بخش قابل‌توجهی از فناوری‌های دریایی محصول شرکت‌های کوچک اما خلاق است. و باید همکاری‌های ملی و بین‌المللی را گسترش دهیم؛ دریا مرز نمی‌شناسد، و فناوری نیز همین‌طور.

وی افزود: اگر امروز دریا را فقط یک فرصت اقتصادی ببینیم، نیمی از ماجرا را دیده‌ایم. دریا در عصر فناوری، میدان رقابت است؛ رقابت دیدن، فهمیدن و پیش‌افتادن. آینده اقتصاد دریا با فناوری نوشته می‌شود، و پژوهش هدفمند سوخت این موتور است.

افشین ضمن تأکید بر اینکه یا به‌موقع وارد اقتصاد جدید دریا می‌شویم، یا برای همیشه واردات‌محور باقی می‌مانیم؛ اذعان کرد: دریا منتظر ما نمی‌ماند؛ اگر موج‌ها از سر کشور بگذرند، بازنمی‌گردند. آینده از آن کسانی است که زودتر ببینند و زودتر حرکت کنند؛ همان‌گونه که در طبیعت نه قوی‌ترین‌ها، بلکه آن‌هایی که زودتر عمل می‌کنند، زنده می‌مانند.

او در پایان خاطرنشان کرد: اقتصاد دریا، اگر با فناوری پیوند بخورد، می‌تواند یکی از ستون‌های توسعه پایدار و رقابت‌پذیری ملی در دهه آینده باشد. اگر ظرفیت علمی، مدیریتی و فناورانه کشور به‌درستی به کار گرفته شود، سواحل ما فقط مرز نخواهند بود؛ سکوی برخاست خواهند شد.