، گزارش جدید مرکز آمار ایران تصویر دقیقی از ناترازی ساختاری در حامل‌های انرژی کشور ارائه می‌دهد؛ داده‌های رسمی نشان می‌دهد در فصل بهار ۱۴۰۴ نسبت به زمستان ۱۴۰۳، هم تولید و هم مصرف گاز طبیعی، نفت خام و برق با کاهش روبه‌رو شده‌اند.

بر اساس این داده‌ها، تولید گاز سبک کشور از ۸۵۵.۱ میلیون مترمکعب در روز در زمستان گذشته به ۷۲۶.۷ میلیون مترمکعب در روز در بهار کاهش یافته است؛ به موازات این افت، مصرف گاز سبک نیز از ۷۳۳.۳ به ۶۲۵.۱ میلیون مترمکعب در روز رسیده است.

کارشناسان کاهش تولید را ناشی از محدودیت‌های فنی در میدان‌های جنوبی و افت فشار چاه‌ها و کاهش مصرف را نتیجه افزایش دما و توقف فعالیت‌های گرمایشی خانگی می‌دانند.

در بخش انرژی الکتریکی نیز روند نزولی مشهود است. کل فروش داخلی برق در بهار ۱۴۰۴ حدود ۷۳ هزار و ۲۸ میلیون کیلووات‌ساعت بوده، در حالی‌که این رقم در زمستان گذشته ۷۹ هزار و ۵۰۷ میلیون کیلووات‌ساعت ثبت شده بود.

بیشترین کاهش در حوزه صادرات برق دیده می‌شود؛ با افتی نزدیک به ۵۵ درصد، صادرات از ۱۲۵۱ میلیون کیلووات‌ساعت در زمستان به ۵۶۲ میلیون کیلووات‌ساعت در بهار رسیده است.

در مقابل، واردات برق با رشد خفیف از ۸۵۴ به ۸۶۶ میلیون کیلووات‌ساعت افزایش یافته که نتیجه ناترازی تولید داخلی و نیاز به تأمین پایدار شبکه در فصل گرم است.

گزارش همچنین از افت قیمت جهانی نفت خام سبد اوپک خبر می‌دهد: بهای هر بشکه از ۷۶.۶ دلار در زمستان به ۶۸.۱ دلار در بهار رسیده است،

یعنی کاهش ۸.۵ دلاری در هر بشکه که اثر مستقیمی بر درآمدهای صادراتی ایران بر جای گذاشته است.

این افت قیمت با رکود محدود تقاضا در بازار آسیا و تقویت ارزش دلار در ماه‌های اخیر مرتبط دانسته می‌شود.

در بخش آب، رقم کل مصرف خانگی در فصل بهار ۱۲۷۶ میلیون مترمکعب و غیرخانگی ۲۵۷ میلیون مترمکعب ثبت شده است، در حالی که تعداد انشعاب‌های جدید شهری و روستایی به ۱۹ هزار و ۱۸۰ مورد شهری و ۶۵۰۴ مورد روستایی رسیده است.

تحلیل نهایی نشان می‌دهد نظام انرژی کشور با نوعی شکاف پایدار میان تولید، مصرف و صادرات روبه‌روست؛ کاهش عرضه گاز و برق، رشد واردات انرژی و افت درآمد نفتی هم‌زمان در سه جبهه به‌وقوع پیوسته است.

کارشناسان معتقدند این شرایط در صورت تداوم می‌تواند فشار مضاعفی بر بودجه دولت وارد کند و نیاز به اصلاحات عمیق در مدیریت مصرف و توسعه زیرساخت‌های تولید انرژی تجدیدپذیر را بیش از پیش آشکار ساخته است.