به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، موضوع عوارض محیط زیستی اجرای برخی طرح ها توسط کارشناسان مورد انتقاد است، در حالی که مسئولان توسعه منابع آب و نیروی کشور به عنوان مجری ایجاد سد و نیروگاه چمشیر ضمن رد انتقادات محیط زیستی تاکید کردند که دولت و مجلس با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی و منافع طرح مجوزهای لازم را صادر کرده اند و از طرف دیگر چینی ها تامین مالی ۲۸۵ میلیون یورویی پروژه را انجام داده اند و پیچیدگی های تاخیر در اجرای پروژه بیشتر شده است.

برخی از منتقدین عنوان می‌کنند که سد بر روی سازند گچساران ساخته شده است. لیکن بدنه سد چمشیر بر روی آهک های ضخیم لایه میشان قرار گرفته است. ناودیس میشان که سد روی آن ساخته شده دارای ضخامتی حدود 600 متر و گستره آن از 6 کیلومتری بالای محور تا 3 کیلومتری پایین دست آن می باشد. بدنه سد در بخش میانی آهکهای میشان قرار گرفته و حدود 400 متر در زیر آن نیز آهک و مارن های آهکی میشان قرار گرفته است. مقاومت فشاری آهکهای میشان 60درصد از بتن بیشتر است. لذا سد در وضعیت پایداری کاملا مطلوب قرار دارد.

وضعیت مسائل زیست محیطی سد چمشیر

سد چم شیر با طول ۵۰ کیلومتر برای ذخیره سازی آب در کشور نقش مهمی در تامین آب مناطق جنوب غربی کشور می تواند ایفا کند، اما در شرایط کنونی بحث لایه های نمک در سد مطرح بوده که مسئولان توسعه منابع آب و نیروی کشور این موضوع را رد کرده و معتقدند که خاک منطقه گچساران کمی سور است اما به معنی شور بودن آب نیست و از طرف دیگر موضوع حرکت رودخانه زهره روی مخزن نفت هم در زمان فاز مطالعاتی مشخص بوده و تنها ۲.۵ درصد چاه نفتی با دریاچه چمشیر هم پوشانی داشته است.

 از سال ۹۰ زمانی که عملیات اجرایی پروژه آغاز شد وزارت نفت مدعی ثاثیر اجرای پروژه سد در جلوگیری از استخراج نفت مطرح و تاکید کردند در صورتی که آبگیری انجام شود احتمالا چاه نفت تخریب خواهد شد، با این حال مجریان طرح مدعی هستند که چاه های نفت چندین لایه بتن و لوله گذاری دارد به همین دلیل آبگیری سد نقشی در تخریب چاه های نفت ندارد و در نهایت بین وزارت نیرو و وزارت نفت توافق شده که بعد از اطمینان از وضعیت پلتفرم نفت اجرای پروژه دنبال شود.

مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر با اشاره به اینکه این پروژه بزرگترین سد و نیروگاه خاورمیانه است، گفت: این سد ۲.۳ میلیارد متر مکعب آب در مخزن خود می تواند جای دهد و همچنین دارای سه نیروگاه به ۱۷۶ مگاوات است.

محمود محضرنیا با بیان اینکه قبل از شروع اجرای پروژه تمام مجوزهای تامین مالی آن گرفته شده بود، افزود: پیشرفت فیزیکی پروژه ۹۴ درصد پیشرفت فیزیکی داشته که احتمالا تا دی ماه آبگیری می شود و اگر اجرایی نشود یک سال آبگیری به تاخیر می افتد زیرا سد باید در زمستان فقط آبگیری شود و تاخیر یکساله منجر به از دست رفتن ۲ میلیارد متر مکعب آب در یکسال می شود.

او افزود: اگر نیروگاه آبگیری شود تا تابستان ۱۴۰۲ هر سه واحد نیروگاه آن به بهره برداری خواهد رسید.

مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر در پاسخ به انتقاداتی که به مشکلات زیست محیطی سد چمشیر مطرح شده به خبرنگار خبرگزاری موج، اظهار کرد: سازمان محیط زیست در یک طرح ۵ ساله با در نظر گرفتن ملاحظاتی مجوز زیست محیطی پروژه صادر شده است، به طور قطع اجرای هر پروژه ای مسائلی در پی دارد اما مسئولان و مجلس با در نظر گرفتن همین مسائل مجوز داده اند زیرا منافع طرح بیشتر از عوارضی است که می تواند داشته باشد.

همچنین سعیدی معاون پژوهشی توسعه منابع آب و نیروی کشور  با اشاره به اینکه مجوز زیست محیطی ، مجوز پافند و ...برای سد چمشیر صادر شده است، گفت: این سد در سال سه میلیارد آورد دارد و حجم رودخانه زهره برای چمشیر به اندازه ای است که می تواند در سال ۵۰ بار سد همدان را پر و خالی کند.

او در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری موج درباره دلایل مخالفت وزارت برای اجرای آبگیری پروژه به دلیل احتمال آسیب چاه های نفت، گفت: این پروژه از سال ۷۷ فرایند مطالعاتی آن آغاز شده چرا وزارت نفت در آن زمان مخالف اجرای پروژه نبود و در شرایط کنونی که ۹۴ درصد پروژه پیشرفت داشته و به مرحله آبگیری رسیده مخالف اجرای آن شده اند.

حجم ۷۰ درصد آب سد در طول سال از طریق سیلاب ها تامین می شود و مابقی ۳۰ درصد آب از طریق های دیگر تامین می شود که کیفیت پایینی دارد. در واقعحدود 30 درصد از آورد آب رودخانه زهره در شرایط دبی کم رودخانه (بهار، تابستان و پاییز) از کیفیت مناسبی برخوردار نیست. این در حالی است که 70 درصد از آورد سالانه آب رودخانه در زمستان و بصورت سیلابهای بزرگ و دارای کیفیت مناسب می باشد، لذا برآیند آب داخل مخزن شرایطی به مراتب بهتری از آب رودخانه دارد. این موضوع با عنوان نقش تعدیل‌کنندگی کیفی آب پایین دست با ذخیره سازی سیلاب در ماههای تر و رهاسازی در طول سال، یکی از اهداف اولیه و مهم احداث سد می باشد. علت کیفیت نامناسب آب رودخانه، وجود چشمه های شور در دو منطقه از مسیر رودخانه می باشد. با این حال، نتایج مدلسازی مخزن نشان می دهد که خاصیت تعدیل کنندگی سد باعث ارتقای شرایط کمی و کیفی پایین دست سد نسبت به رژیم طبیعی رودخانه خواهد شد.