، مصطفی جمالی، مدیرعامل سازمان انتقال خون کشور در نشست خبری که امروز به مناسبت هفته دولت برگزار شد، با اشاره به ضرورت تقویت زیرساخت‌های ملی در حوزه پالایش پلاسما اظهار داشت: در سال‌های گذشته بخش خصوصی علی‌رغم حمایت‌های گسترده دولت، نتوانسته به تعهدات خود در این زمینه عمل کند و همین امر موجب شد کشور در مقاطعی با کمبود فرآورده‌های حیاتی مواجه شود.

وی افزود: انتقال تکنولوژی پالایش پلاسما امروز بسیار دشوارتر از گذشته است، اما خوشبختانه دو کارخانه پالایشگر داخلی فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و چند پروژه دیگر نیز در استان‌های مختلف در حال راه‌اندازی است. به گفته متخصصان این حوزه، راه‌اندازی پالایشگاه‌های بزرگ با ظرفیت حداقل یک میلیون لیتر، هم از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه خواهد بود و هم پاسخگوی نیاز کشور به داروهای مشتق از پلاسما است.

جمالی با تأکید بر نقش نظارتی رسانه‌ها و مطالبه‌گری از شرکت‌های خصوصیبیان کرد: باید این پروژه‌ها به‌طور جدی پیگیری شوند. تجربه نشان داده است که دولت تمام‌قد از تولید داخلی حمایت می‌کند و اگر بخش خصوصی با سرمایه‌گذاری واقعی وارد میدان شود، ظرف سه تا چهار سال می‌تواند بازگشت سرمایه خود را تضمین کند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون همچنین به دستاوردهای علمی و فناورانه اخیر اشاره کرد و گفت: با وجود تحریم‌ها، فناوری‌های نوین آزمایش خون در کشور راه‌اندازی شده و تنها در چند ماه گذشته بیش از ۳۷۵ مورد هپاتیت B، شش مورد هپاتیت C، هفت مورد هپاتیت A و پنج مورد HIV در فرآورده‌های خونی شناسایی و از تزریق آنها به بیماران جلوگیری شد. اگر این آزمایش‌ها انجام نمی‌گرفت، حدود هزار واحد خون آلوده می‌توانست وارد چرخه درمان شود.

وی با بیان اینکه کاهش مدت معافیت برخی اهداکنندگان از یک‌سال به شش ماه و در آینده به چهار ماه یکی از نتایج همین فناوری‌ها است، خاطرنشان کرد:  این اقدام هم موجب افزایش رضایتمندی اهداکنندگان شده و هم به ذخیره‌سازی مطمئن‌تر خون کمک می‌کند. 

جمالی همچنین از طراحی و تولید تجهیزات پیشرفته توسط متخصصان داخلی خبر داد و عنوان کرد:  سازمان انرژی اتمی موفق به ساخت دستگاهی برای غربالگری خون شده که بیش از ۹۰ درصد مراحل تأیید فنی خود را گذرانده و در صورت اخذ مجوزهای لازم، به‌زودی وارد چرخه مصرف خواهد شد. در حوزه تولید کیسه‌های خون نیز ظرفیت داخلی به بیش از ۱۰ میلیون واحد رسیده که بخشی از آن به کشورهای همسایه مانند پاکستان صادر می‌شود.

وی به اهمیت تکریم اهداکنندگان خون نیز اشاره کرد و تأکید کرد: همان‌طور که هنرمندان و ورزشکاران مورد تقدیر قرار می‌گیرند، باید کسانی که بیش از صد بار خون اهدا کرده‌اند نیز به‌عنوان قهرمانان اجتماعی شناخته شوند. این افراد جزو دو درصد جامعه هستند که با ایثار و نوع‌دوستی جان صدها نفر را نجات داده‌اند و شایسته بیشترین قدردانی‌اند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون کشور   عنوان کرد: بهره‌برداری از پالایشگاه‌های جدید و توسعه فناوری‌های بومی، در آینده نزدیک کشور به خودکفایی کامل در حوزه پالایش پلاسما و تأمین فرآورده‌های حیاتی دست یابد.

 بیماران هموفیلی نباید دغدغه کمبود فاکتور داشته باشند

مصطفی جمالی، مدیرعامل سازمان انتقال خون کشور، با اشاره به برخی نگرانی‌ها درباره کمبود فاکتورهای انعقادی خون گفت: سازمان انتقال خون سالانه حدود ۳۵۰ هزار لیتر پلاسما تهیه و از خون جدا می‌کند، بنابراین از نظر تأمین ماده اولیه، کشور نباید هیچ مشکلی در زمینه فاکتورها داشته باشد.

وی افزود: در گذشته بخشی از پلاسما به خارج از کشور ارسال می‌شد و شرکت‌های خارجی از جمله یک شرکت آلمانی وظیفه پالایش و بازگشت فاکتورها را بر عهده داشتند، اما متأسفانه این همکاری‌ها به دلایل مختلف متوقف شده است. این شرکت‌ها اکنون تولید برخی فرآورده‌ها از جمله فاکتور ۹ نوترکیب را کنار گذاشته‌اند و همین مسئله موجب بروز نگرانی در میان بیماران شده است.

جمالی با تأکید بر اینکه مشکلات کنونی بیشتر ناشی از ضعف برنامه‌ریزی در سال‌های گذشته است، گفت: اگرچه کمبودهایی وجود دارد، اما مدیریت جدید سازمان غذا و دارو با تسلط و جدیت بیشتری در حال پیگیری موضوع است و تلاش می‌شود با اصلاح سیاست‌ها و توسعه ظرفیت‌های داخلی، کمبودها در کوتاه‌ترین زمان جبران شود.

مدیرعامل سازمان انتقال خون خاطرنشان کرد: حل این مسائل نیازمند برنامه‌ریزی میان‌مدت است و آثار اقدامات انجام‌شده معمولاً ظرف یک تا دو سال آینده نمایان می‌شود. با این حال اطمینان می‌دهم که بیماران هموفیلی و دیگر بیماران نیازمند فاکتورهای انعقادی، نباید نسبت به دسترسی به داروهای حیاتی خود نگرانی داشته باشند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون کشور، از آغاز طرحی نوین برای شناسایی خون‌های نادر در میان جمعیت جوان کشور خبر داد و گفت: برای نخستین بار در کشور برنامه‌ای طراحی شده که طی آن دانشجویان سال اول و سربازان ۱۸ ساله تحت آزمایش‌های ویژه قرار می‌گیرند تا علاوه بر شناسایی خون‌های نادر، فرهنگ اهدای خون و پلاسما در میان آنان نهادینه شود.

وی افزود: این پروژه چندین مزیت اساسی دارد. نخست آنکه صدها هزار جوان ایرانی وارد چرخه اهدای خون می‌شوند و بانک اهدای خون کشور تقویت می‌شود. دوم اینکه خون‌های نادر که در شرایط اضطراری یافتن آنها بسیار دشوار است، شناسایی و ثبت می‌شوند تا در مواقع بحرانی، بیماران جان خود را از دست ندهند. همچنین این افراد به‌عنوان اهداکنندگان پایدار خون، پلاکت و پلاسما وارد سیستم می‌شوند و نیاز کشور در سال‌های آینده بهتر تأمین خواهد شد.

جمالی با اشاره به مشکلات موجود در حوزه پلاسما و وابستگی‌های گذشته به بخش خصوصی تأکید کرد: اگر این طرح با حمایت دولت اجرا شود، می‌تواند بسیاری از چالش‌های تأمین پلاسما و فرآورده‌های خونی کشور را برای سال‌های آینده برطرف کند. خوشبختانه حمایت وزارت بهداشت و شخص وزیر برای اجرای این طرح جلب شده و بودجه موردنیاز آن در حال پیگیری است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون کشور خاطرنشان کرد: هیچ کشور دیگری تا امروز چنین برنامه‌ای را در این ابعاد اجرا نکرده است. اجرای این طرح نه تنها هزینه‌های اضافی به کشور تحمیل نمی‌کند، بلکه آینده انتقال خون ایران را تضمین خواهد کرد. با آغاز این پروژه، کشور ما در زمینه مدیریت خون‌های نادر و ارتقای فرهنگ اهدای خون در میان نسل جوان به الگویی جهانی تبدیل می‌شود.

نوسازی و توسعه مراکز انتقال خون در شش استان کلید خورد

جمالی با اشاره به ضرورت تقویت زیرساخت‌های انتقال خون در سراسر کشور اظهار داشت: در تهران هم‌اکنون برای افزایش تاب‌آوری در مواقع بحرانی، برنامه‌ریزی شده است که علاوه بر مرکز اصلی، دست‌کم دو تا سه مرکز مستقل انتقال خون راه‌اندازی شود. پیش‌بینی ما این است که ظرف سه تا چهار ماه آینده یک مرکز جدید به‌طور کامل عملیاتی شود.

وی افزود: خوشبختانه با حمایت‌های اعتباری دولت و همراهی خیرین، روند نوسازی پایگاه‌های انتقال خون در استان‌ها نیز آغاز شده است. در ماه‌های آینده پایگاه‌های جدید یا بازسازی‌شده در استان‌های کردستان، آذربایجان شرقی، هرمزگان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد و خراسان جنوبی به بهره‌برداری خواهند رسید. همچنین پایگاه‌های دیگری از جمله تربت‌جام و ماهشهر با حمایت صنایع و شرکت‌ها در قالب مسئولیت اجتماعی در حال آماده‌سازی است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به اهمیت این پروژه‌ها گفت: بسیاری از مراکز ما به دلیل فرسودگی ساختمان‌ها و تجهیزات نیازمند بازسازی فوری بودند. خوشبختانه با اعتبارات خوبی که در یک سال اخیر اختصاص یافته، این نوسازی در حال انجام است. در کنار آن، تجهیزات قدیمی ۲۰ ساله نیز به‌تدریج با تجهیزات روز جایگزین می‌شوند.

جمالی ضمن قدردانی از حمایت‌های سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت تصریح کرد: با توجه به افزایش نرخ ارز و حذف ارز ترجیحی، نگرانی‌های جدی برای تأمین تجهیزات وجود داشت، اما با همکاری نزدیک وزارت بهداشت، تفاوت‌های ارزی جبران شد و امکان ادامه مناقصه‌ها فراهم گردید. این حمایت‌ها باعث شد برخلاف فشارهای مالی سنگین، سازمان انتقال خون بتواند بدون کمبود جدی در تأمین اقلام استراتژیک و فرآورده‌های خونی به فعالیت خود ادامه دهد.

وی در پایان تأکید کرد: امیدواریم با تداوم این حمایت‌ها، در آینده نزدیک شاهد شبکه‌ای نوسازی‌شده و مجهز از مراکز انتقال خون در سراسر کشور باشیم تا مردم در هیچ استان و منطقه‌ای با کمبود خون و فرآورده‌های حیاتی مواجه نشوند.