به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، هنوز سه ماه از تلف شدن «ماجراد» یوزپلنگ ماده ایرانی با ۳ جنین در محور میامی - سبزوار نگذشته بود که ششم تیرماه جاری یوزپلنگ دیگری در فاصله 10 کیلومتری روستای عباس آباد شهرستان میامی و یک یوزپلنگ در زیستگاه جنوبی در اثر برخورد با اتومبیل تلف شدند.

این روزها شنیدن تلف شدن یوزپلنگ‌ها در اثر حوادث به قدری عادی شده است که فقط در حد خبر بازتاب پیدا می‌کند. داستان تلف شدن 9 قلاده یوزپلنگ در 10 سال اخیر در جاده میامی- سبزوار آماری نیست که بتوان به‌راحتی از آن عبور کرد. در صورتیکه این گونه حوادث تکرار شود این گونه زیبا را برای همیشه از طبیعت از دست خواهیم داد. «حسن اکبری» معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، در همین ارتباط می‌گوید: از حدود ۱۰ سال گذشته در ایران مرکزی وضعیت یوز به حالت فوق بحرانی درآمد. عوامل بسیاری همچون توسعه معادن و جاده‌ها بسیاری از زیستگاه‌های خارج از مناطق حفاظت‌شده را تحت تاثیر قرار داد همچنین جمعیت پایه کم و تعارضات زیاد زیستگاه‌های آزاد که قلمرو یوزپلنگ بود از جمله مسائل تاثیرگذار دیگر است.

بیشتر بخوانید:

کشیک شبانه برای محافظت از یوزها در جادهٔ مرگبار + فیلم

مشکل اعتباری برای بقای گونه یوز نداریم / متخصص حیات وحش در کشور نداریم

خطر انقراض یوزپلنگ ایرانی جدی است

پیروز می‌تواند در دنیای وحش زندگی کند؟

فقط ۳ قلاده یوز ماده در کشور داریم

پیروز رفت اما هنوز ۲۰ یوز پلنگ ایرانی دیگر داریم

رونمایی از تصویر ثبت شده از یوزپلنگ آسیایی در منطقه حفاظت شده عباس آباد

زیستگاه یوزپلنگ آسیایی، زیستگاه کویری و دشتیِ تپه‌ماهور است. پارک ملی توران در سمنان، پارک ملی کویر گرمسار، جنوب شاهرود، سمنان، دامغان و طبس زیستگاه‌های اصلی یوز هستند. محور میامی - سبزوار زیستگاه اصلی یوزپلنگ ایرانی است. حدود ۵۰ کیلومتر از این محور ترانزیتی محل عبور یوزپلنگ آسیایی است که تنها ۶ کیلومتر آن با فنس کشی ایمن شده است، علایم هشدار دهنده و تابلوهای هشدار نیز مکرر نصب شده است. نبود روشنایی لازم و تکمیل نشدن فنس کشی حیات این گونه جانوری در معرض خطر را با تهدید جدی روبه‌رو کرده است. در همین ارتباط «بهرام‌علی ظاهری» مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان، می‌گوید: کارهای زیادی برای ایمن‌سازی جاده میامی انجام شده اما موضوع این است که همه کارها باید با هم و همزمان انجام شود تا جلوی تلفات جاده‌ای یوزپلنگ آسیایی گرفته شود.

زیستگاه‌های یوزها بسیار گسترده هستند

«مهدی بهرامی‌نیا» کارشناس و فعال محیط زیست با بیان اینکه زیستگاه‌های یوزها بسیار وسیع هستند، گفت: با تلف شدن این تعداد از یوزها در یک دهه گذشته وضعیت حیات یوزهای ایرانی به حالت بحرانی درآمده است. شاید عوامل مختلفی در این موضوع تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال توسعه معادن و جاده‌ها زیستگاه‌های خارج از مناطق حفاظت‌شده را تحت تاثیر می‌دهند و همین تهدیدی برای قرار قلمرو یوزپلنگ است.

وی در ادامه بیان داشت: یوزها بسیار به دنبال گسترش قلمروهای خود هستند و در ‌اصطلاح محیط زیستی به آنها قلمرو طلب می‌گویند. وسعت قلمرو یوزپلنگ‌ها و نبود مدیریت بر زیستگاه‌های آنها شرایط نامناسبی را برای این گونه از حیوانات به‌وجود می‌آورد.

ایمن سازی قلمرو یوزها

این کارشناس محیط زیستی با تأکید بر اینکه باید محیط ایمن و امن برای حیات آنها فراهم آورد، تصریح کرد: تأمین محیطی امن برای گونه‌های مختلف حیات وحش نیازمند برنامه بلندمدت و جامع است که به مدیریت یکپارچه نیازمند است. شناسایی و ردیابی یوزها و به‌دست آوردن اطلاعات دقیق و کامل از مسیرهای حرکت آنها بسیار مهم است زیرا اینگونه از تعدادشان می‌توانیم اطلاعات دقیقی را به‌دست آوریم و در صورت لزوم تغییر کریدور آنها می‌تواند راهگشا باشد. همچنین در همین زمینه باید جاده‌های زیست یوزپلنگ‌ها را در خاستگاه آنها یعنی اطراف توران در شرق، غرب و شمال این منطقه امن کنیم که متولی این امور سازمان محیط زیست و وزارت راه و شهرسازی هستند.

وی افزود: در صورت تلف شدن هر یک قلاده یوز، ظرفیت بزرگی را در مسیر احیای یوز از دست می‌دهیم بنابراین زمان بسیار اندک و تخصیص اعتبار در این زمینه بسیار مهم است.  

الزام استاندارد علائم راهنمایی و رانندگی

بهرامی‌نیا، نصب علائم و تابلوها در مسیر جاده زیستگاه‌های یوزپلنگ را مهم دانست و توضیح داد: تأمین اعتبار برای تهیه علائم و تابلوها در منطقه حفاظتی یوزها بسیار مهم است. همچنین نصب دوربین‌ها در تنظیم سرعت و شناسایی رانندگانی که حد سرعت را رعایت نمی‌کنند ضروری به‌نظر می‌رسد. در واقع نصب علائم آشکارسازی مثل چراغ‌های چشمک زن یا دارای برجستگی‌های کف جاده برای جلب توجه رانندگان مهم است.