به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، دوازدهم دی‌ماه سال ۹۳۶ هجری شمسی رویدادی تاریخی در گیلان‌زمین به وقوع پیوست و در آن روز شهر رشت با ورود سلطان محمد به عنوان نماینده شاه طهماسب صفوی به گیلان به‌عنوان مرکز سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انتخاب و معرفی شد.

این شهر به شهر باران‌های نقره‌ای، شهر شب‌های بیدار، شهر خانه‌هایی با سقف‌های شیروانی و شهر اولین‌های ایران معروف است.

در سال ۱۳۹۳ به پیشنهاد روبرت واهانیان که یکی از تاریخ شناسان بزرگ و ارشد رشت است، روز ۱۲ دی ماه به مناسبت مرکز استان شدن این شهر در زمان حکومت سلسله‌ی صفویان، به عنوان روز تولد این شهر و به نام روز نکوداشت شهر رشت پیشنهاد شد. در همین راستا این روز در سال ۱۳۹۴ به افتخار نکوداشت شهر رشت به این عنوان نام گذاری شده است.

رشت شهر خلاق

البته نام شهر رشت برای مدتی است که به شبکه شهر‌های خلاق غذای جهان از طرف یونسکو پیوسته است.

شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندی‌های شهروندان در توسعه‌ی پایدار شهری استفاده می‌کند. رشت تنها شهر ایران به همراه ۱۸ شهر دیگر در جهان است که در زمینه‌ی خوراک شناسی در یونسکو ثبت شده است. این امر به این خاطر است که رشت بیش از ۱۷۰ نوع غرا و خوراکی دارد و به همین دلیل از جانب سازمان یونسکو به عنوان شهر خلاق غذا معرفی شد.

در واقع ۱۲ دی ماه هر سال به عنوان روز رشت با انجام مراسم و برگزاری آیین های مختلف و همچنین برپایی همایش ‌هایی در معرفی تاریخ و هویت و فرهنگ غنی این شهر، این روز را پاس می دارند. در این همایش‌ ها به مسائلی همچون ضرورت پاسداری از زبان شیرین گیلکی، معرفی و تجلیل از بزرگان و فرهیختگان این شهر، نقش رشت در اقتصاد استان گیلان و لزوم همبستگی و همبستگی استانی مطرح می ‌گردد.

ایجاد بنای ابتدایی شهر رشت به احتمال زیاد به قبل از دوره‌ی ورود اسلام و به دوره‌ی ساسانیان باز می‌گردد.

در واقع بنا بر روایت دیگری این ناحیه در گذشته ی دور، زیر آب‌ های دریای خزر قرار گرفته بود. البته به تدریج و بر اثر رسوب زیاد و تبخیر آب، اراضی استان گیلان و ناحیه‌ای که امروزه به نام رشت معروف است از آب خارج شدند. این ناحیه چون دارای منابع طبیعی مانند جنگل و زمین ‌های مناسب کشاورزی بوده است، به سرعت از طرف مردم انتخاب شد و در ادامه به صورت دهکده ‌ای درآمده و قابل سکونت شده‌ است.

پس از ورود اسلام و در زمان صفویان نیز این شهر از سال ۱۰۰۴ هجری قمری به فرمان شاه عباس، مرکز استان گیلان و مرکز معاملات نوغان و ابریشم شد که آن زمان محصول اول گیلان بود. مالکان بزرگ و معامله گرانی از ایران، روسیه، یونان و ارمنستان که سر و کار با نوغان و ابریشم داشتند به شهر رشت روی آوردند و تصمیم بر آن گرفته شد که بر وسعت آن اضافه کنند.

اولین شعبه‌ی بانکی ایران یا بانک سپه، اولین کتابخانه ملی در ایران، اولین راه آهن کشور، اولین تئاتر و اولین داروخانه‌ی شبانه روزی در ایران در شهر رشت به وجود آمده اند.

نخستین شعبه بانکی کشور که متعلق به بانک سپه بود در شهر رشت در سال ۱۳۰۴ افتتاح شد.

اولین کتابخانه ملی ایران در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی در رشت افتتاح شد و بنای شاخص آن با معماری‌ به سبک اروپای شرقی، هم اکنون در مجاورت میدان شهرداری رشت قابل بازدید است. در کتابخانه ملی رشت ۱۵۰ هزار جلد کتاب چاپی و ۱۷۵۰ جلد کتاب خطی نگهداری می‌شود و تعداد ۲۰۰۰۰ نفر به عضویت آن درآمده‌اند و روزانه به صورت میانگین، ۱۵۰۰ نفر از فضای آن استفاده می‌کنند.

اولین اتوبوس در ایران توسط یک بازرگان بلژیکی در رشت به کار گرفته شد و سپس فردی به نام معین التجار (از بازرگانان سرشناس آن زمان) آن را خریداری کرد و به تهران آورد.

تاریخ راه‌اندازی موفق اولین راه آهن در ایران به شهر رشت می‌رسد که در سال ۱۸۴۸ میلادی مسیرش از این شهر به بندر پیربازار و بندر انزلی می‌رسید که ۱۲ کیلومتر از این مسیر تا اواسط دوره رضاشاه همچنان مورد استفاده بوده است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که بقایای این مسیر هنوز در مسیر رشت به پیربازار وجود دارد و یک لوکوموتیو بخار در محوطه اداره کل بنادر استان گیلان نیز نگهداری می‌شود.

همچنین نخستین خانه سالمندان و نخستین داروخانه شبانه‌روزی نیز در رشت افتتاح شده است.

تاریخچه‌ای از نام پیشین رشت

نام قدیمی رشت دارالمرز یا دارالامان بوده است که قبل از این دو به آن بیه می‌گفتند. بیه در لغت نامه‌ها، رود یا محل تلاقی بین دو رود خانه معنی شده است و اینگونه به نظر می‌رسد که علت این نام گذاری قرار گرفتن آن در میان ۲ رودخانه‌ی گوهررود و سیاه رود است که در نقش حفاظ و دیوار شهر محسوب می‌شده است.

غذاهای سنتی رشت

میرزا قاسمی، باقلا قاتوق، تورشی تره، دبیجی و کال کباب برخی از غذاهای محلی این شهر هستند. از شیرینی‌های سنتی رشت می‌توان به کاکا، رشته‌ی خوشکار و عسلی حلوا اشاره کرد. دلار نیز از چاشنی‌های شور و سنتی شهر رشت است.

شهر رشت با توجه به قدمت کهن خود جایگاه بناهای تاریخی بسیاری در ایران است. از جمله ی مهم‌ ترین آن ‌ها میدان شهرداری رشت است که شامل ساختمان شهرداری و برج ساعت است که نماد شهر رشت نامیده می ‌شود. موزه ی پست و ساختمان قدیمی هتل ایران نیز از دیگر آثار تاریخی رشت است. بازار بزرگ رشت از نقاط جذاب برای گردشگران غیر بومی است.

مسجد سفید از قدیمی ‌ترین مساجد شهر رشت محسوب می ‌شود. خانه ی ابریشمچی، خانه ی قدیری و خانه ی میرزا کوچک خان از جمله ی خانه ‌های تاریخی رشت هستند. پارک جنگلی سراوان، دریاچه ی سقالکسار و تالاب عینک نیز از جمله جاذبه‌ های طبیعی و دیدنی شهر رشت می باشد. گلدوجی، گلیم، سفالگری، بامبو بافی، رشتی دوزی و حصیر بافی از صنایع دستی این شهرغنی است.

بیشتر بخوانید:

جاذبه های گردشگری کرمانشاه را بشناسید/ زیباترین و دیدنی ترین مکان های گردشگری کرمانشاه