ابوذر شهپری، رئیس انجمن مراکز دانش‌بنیان و نخبگان کشور، در نشست خبری با اصحاب رسانه در پاسخ به سوال خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج با اشاره به موضوع خروج نخبگان از کشور، اظهار کرد: در استانداردهای جهانی، نخبگان در بالاترین سطح اجتماعی و اقتصادی جامعه قرار دارند و اگر بتوانیم در کشور نیز چنین جایگاهی برای نخبگان فراهم کنیم، بی‌تردید تمایلی به ترک وطن در میان آنان وجود نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه خدمت به کشور و مردم افتخاری برای نخبگان است، افزود: در صورتی که نتوانیم از ظرفیت نخبگان به درستی بهره‌مند شویم و جایگاه شایسته‌ای برای آنان فراهم نکنیم، طبیعی است که به دنبال مهاجرت و ادامه مسیر خود در سایر کشورها باشند.

شهپری تأکید کرد: برخلاف برخی دیدگاه‌ها، بنده معتقدم اگر نتوانیم از نخبگان در داخل کشور استفاده کنیم، نباید مانع مهاجرت آنان شویم بلکه باید از آنها حمایت کنیم؛ چرا که یک نخبه ایرانی در هر نقطه‌ای از دنیا می‌تواند نماینده شایسته‌ای برای ایران باشد و نام و پرچم کشور را سربلند نگاه دارد.

وی با اشاره به ضرورت حفظ مجوز شرکت‌های دانش‌بنیان تصریح کرد: یک شرکت دانش‌بنیان باید به‌صورت مستمر فعالیت خود را در مسیر علمی و فناورانه ادامه دهد تا مجوز خود را از دست ندهد؛ این مهم مستلزم آموزش مدیران، به‌روزرسانی فرآیندهای تولید، و ارتقاء سطح علمی محصولات است.

این مقام مسئول با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور و آثار آن بر فعالیت‌های دانش‌بنیان افزود: شرایط فعلی کشور که نه در وضعیت جنگ و نه در صلح قرار دارد، آسیب‌هایی جدی به فضای اقتصادی، به‌ویژه برای شرکت‌های دانش‌بنیان وارد کرده است. بلاتکلیفی در سرمایه‌گذاری و آینده‌نگری، باعث شده برنامه‌ریزی‌های بلندمدت علمی و اقتصادی با مشکل مواجه شود.

شهپری تأکید کرد: رفع این شرایط و ایجاد ثبات در فضای کسب‌وکار و فناوری، شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند نقش پررنگ‌تری در اقتصاد دانش‌محور کشور ایفا کنند.

رئیس انجمن مراکز دانش‌بنیان و نخبگان کشور با اشاره به ضرورت بازنگری در تعریف نخبه، اظهار داشت: نخبه سن و سال ندارد؛ نبوغ می‌تواند از همان سنین ابتدایی زندگی شکوفا شود و ما در انجمن این مسئله را به صورت جدی مورد توجه قرار داده‌ایم.

وی با بیان اینکه تعاریف قدیمی از نخبه‌ تنها محدود به رده‌های سنی خاصی بوده‌اند، افزود: متأسفانه پیش از این تصور می‌شد تنها در بازه‌ای از سنین می‌توان افراد را به‌عنوان نخبه شناسایی کرد، در حالی که ما امروز کودکانی را داریم که در سنین ۳ تا ۵ سالگی، توانایی‌هایی فراتر از انتظار دارند. 

شهپری ادامه داد: نخبه بودن یعنی داشتن نبوغ و توانمندی خاص در یک زمینه مشخص،  انجمن مراکز دانش‌بنیان و نخبگان کشور، افراد مستعد را از سنین پایین شناسایی کرده و با ارائه آموزش‌های هدفمند، آنها را برای ایفای نقش در آینده آماده می‌کنیم. 

رئیس انجمن مراکز دانش‌بنیان و نخبگان کشوردر پاسخ به سوال دیگر خبرگزاری موج با انتقاد از نبود بهره‌برداری مؤثر از نخبگان در کشور، تصریح کرد: هم‌اکنون نیز تعداد زیادی از نخبگان در کشور بیکار هستند یا از توانمندی‌هایشان استفاده نمی‌شود؛ این یک ضعف جدی در بدنه دستگاه‌های حاکمیتی است که نتوانسته‌اند ظرفیت‌های نخبگان را به کار بگیرند.

مشکلات اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان در بازارسازی و تجاری‌سازی محصولات است

وی  به برخی مشکلات مربوط به پرداخت تسهیلات و حمایت‌های مالی اشاره کرد و گفت: متأسفانه در برخی موارد به دلیل مشکلات ساختاری، حقوق شرکت‌های دانش‌بنیان به موقع پرداخت نمی‌شود، اما ما در پیگیری و حمایت مستمر از این شرکت‌ها هستیم تا مشکلات آنان حل شود.

رئیس انجمن مراکز دانش‌بنیان و نخبگان کشور، در ادامه تاکید کرد:با وجود حمایت‌هایی مانند اختصاص زمین‌های دولتی، اعطای وام‌های بلندمدت با سود کم و ارائه خدمات مختلف به شرکت‌های دانش‌بنیان، مشکل اصلی این حوزه هنوز برطرف نشده است.

وی افزود: بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان محصولاتی با کیفیت و مبتنی بر علوم نوین تولید می‌کنند، اما به دلیل ضعف در تجاری‌سازی و نداشتن بازارسازی مناسب، موفقیت‌های اقتصادی لازم را کسب نمی‌کنند. در واقع، مشکل اصلی عدم توانایی فروش محصولات و نبود زیرساخت‌های بازار است.

شهپری خاطرنشان کرد: برای تضمین پایداری و موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان، باید ابتدا به تقویت فرآیند تجاری‌سازی و بازارسازی توجه ویژه‌ای داشته باشیم و سپس به مرحله تولید ورود کنیم. در غیر این صورت، این شرکت‌ها پس از مدتی به عنوان بدهکار مالی شناخته خواهند شد.

این مقام مسئول درباره مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: هرچند دستگاه‌های مرتبط مانند اتاق بازرگانی و فعالان تجاری در کشور وجود دارند که می‌توانند به تجاری‌سازی و فروش محصولات کمک کنند، اما اغلب جوانانی که وارد حوزه دانش‌بنیان می‌شوند، تازه‌کار هستند و تجربه و ارتباطات کافی برای ورود به بازار را ندارند.

وی افزود: نداشتن تجربه و ارتباطات، بزرگ‌ترین مانع پیش روی این شرکت‌هاست که موجب می‌شود نتوانند بازارسازی مناسبی انجام دهند و محصولاتشان را به فروش برسانند. 

شهپری همچنین از برنامه‌ریزی برای معرفی محصولات دانش‌بنیان ایرانی به بازارهای بین‌المللی خبر داد و تاکید کرد: علاوه بر مشکلات بازارسازی، بحث اعتمادسازی نیز یک معضل اساسی است. بسیاری از محصولات نوین دانش‌بنیان نیازمند زمان و آزمون‌های متعدد برای جلب اعتماد مصرف‌کنندگان هستند.

نسل جدید دانش‌بنیان‌ها، هوشمندتر و پویاتر از نسل‌های گذشته است

ابوذر شهپری در بخش دیگر  ظهار داشت: نسل جدید، که به نسل Z شناخته می‌شود، با تمامی نسل‌های گذشته تفاوت بنیادین دارد. این نسل از بدو تولد با فناوری‌های نوین مانند اینترنت، فضای مجازی، کامپیوتر و موبایل رشد کرده و با دیدی جهانی و سرعت یادگیری بسیار بالا نسبت به نسل‌های قبلی، آینده کشور را شکل می‌دهد.

شهپری تاکید کرد: نسل Z علاوه بر سرعت رشد فکری، انتظارات بیشتری از جامعه دارند و خواستار شفافیت، آزادی انتخاب و دیده شدن هستند.

رئیس انجمن مراکز دانش‌بنیان تصریح کرد: اعتماد به نسل جوان و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان آنان می‌تواند آینده‌ای درخشان برای کشور رقم بزند. 

رئیس انجمن مراکز دانش‌بنیان  به نقش هوش مصنوعی و نسل جوان اشاره کرد و گفت: هوش مصنوعی به تنهایی کافی نیست و باید با هوش طبیعی انسان ترکیب شود تا به خروجی مطلوب برسد. نسل Z که با فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی رشد کرده، پتانسیل بالایی در خلق آینده دیجیتال کشور دارد.

وی افزود: نسل Z تنها مصرف‌کننده تکنولوژی نیست، بلکه خالق آینده دیجیتال ایران است؛ نسلی شجاع، باهوش و جسور که می‌تواند با بهره‌گیری از آموزش‌های لازم در حوزه هوش مصنوعی، تأثیرگذارترین نسل در توسعه فناوری و نوآوری باشد.