، انوشیروان محسنی‌بندپی معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، در نشست خبری که به مناسبت هفته گردشگری (۵ مهرماه) برگزار شد، اظهار داشت: گردشگری صنعتی چندبُعدی است که کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی دارد و همین جایگاه ویژه آن را در توسعه کشور نشان می‌دهد.

وی با اشاره به شعار سازمان جهانی گردشگری در سال جاری تحت عنوان «گردشگری و تحول پایدار»، افزود: پایداری به معنای توسعه همراه با حفظ محیط زیست، منابع طبیعی و میراث فرهنگی است. ما موظف هستیم همگام با توسعه، مسئولانه عمل کرده و محیط زندگی خود را برای نسل‌های آینده نیز حفظ کنیم.

محسنی‌بندپی با بیان اینکه یکی از اولویت‌های اصلی معاونت گردشگری حرکت به سمت «گردشگری سبز» و «گردشگری هوشمند» است، گفت: در این راستا شاخص‌های زیست‌محیطی برای تاسیسات گردشگری، به‌ویژه هتل‌ها، تدوین شده و بنا داریم هتل‌هایی که معیارهای سبز را رعایت کنند شناسایی، معرفی و تشویق شوند.

وی با اشاره به نقش جوامع محلی در توسعه گردشگری، ادامه داد: توانمندسازی مردم بومی و استفاده از ظرفیت‌های هر استان و منطقه در قالب برگزاری رویدادها و جشنواره‌های محلی، جزو برنامه‌های محوری این هفته و سال جاری است.

معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی همچنین از افتتاح پروژه‌های متعدد گردشگری در هفته گردشگری خبر داد و گفت: طبق قانون برنامه، کشور موظف است سالانه صد هتل جدید به ظرفیت خود بیفزاید تا تعداد کل هتل‌ها از ۱۴۰۰ واحد به حدود ۱۹۰۰ واحد برسد.

محسنی‌بندپی با اشاره به رشد قابل توجه گردشگری در کشور، یادآور شد: در فروردین ۱۴۰۴ نسبت به فروردین سال گذشته، ورود گردشگران خارجی به ایران ۴۸.۵ درصد افزایش داشته است. افزون بر این، بیست و نهمین اثر ملی کشور در دره خرم‌آباد به ثبت رسید که نشان‌دهنده توجه جدی به توسعه گردشگری فرهنگی و طبیعی است.

وی همچنین از تدوین سند ملی گردشگری سلامت خبر داد و افزود: این سند با همکاری وزارتخانه‌های امور خارجه، بهداشت، اطلاعات و میراث فرهنگی آماده اجراست و می‌تواند نقش مهمی در اعتمادسازی، شفافیت و برندینگ ایران در حوزه گردشگری سلامت ایفا کند.

معاون گردشگری تأکید کرد: تحقق این برنامه‌ها نیازمند مشارکت رسانه‌ها و نقدهای سازنده افکار عمومی است. ظرفیت‌های گردشگری ایران بی‌نظیر است و اگر با برنامه‌ریزی درست و همراهی مردم و رسانه‌ها پیش برویم، می‌توانیم شاهد تحولات جدی در این صنعت و حرکت در مسیر توسعه پایدار باشیم.

معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار داشت: ما در سال ۱۴۰۰ میزبان رویدادی با حضور ۲۰۲۵ مهمان خارجی در تهران بودیم که واقعاً با مشکل کمبود ظرفیت هتل مواجه شدیم و حتی مجبور شدیم از پذیرش حدود هزار نفر صرف‌نظر کنیم. این نشان می‌دهد که در حوزه زیرساخت‌های گردشگری از جمله هتل‌داری، بسیار ضعیف هستیم. برای مقایسه، استانبول حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هتل و دبی نزدیک به ۷۰۰ هتل دارد، در حالی که تهران با کمبود جدی مواجه است.

بندپی با تأکید بر ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل نیز افزود: در سال ۱۴۰۴ نسبت به سال قبل از آن حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ دستگاه اتوبوس کمتر داشتیم. این موضوع نشان می‌دهد که علاوه بر حوزه هتل‌داری، در بخش‌های ریلی، هوایی، زمینی و دریایی نیز با چالش‌های اساسی روبه‌رو هستیم.

وی با اشاره به منابع مالی اختصاص یافته به توسعه گردشگری بیان کرد: براساس قانون برنامه هفتم توسعه، ما موظفیم تا سال ۱۴۰۷ به اهداف کمی پیش‌بینی‌شده برسیم. در همین راستا، ۴ همت از صندوق توسعه ملی، ۴ همت از بانک‌ها، حدود ۲۰ همت از اوراق قرضه و ۱۴ همت در قالب بندهای مختلف تبصره ۱۵ بودجه برای بوم‌گردی و صنایع دستی اختصاص یافته است.

معاون گردشگری همچنین به وضعیت جذب گردشگران خارجی پرداخت و عنوان کرد: ورود گردشگران اروپایی تقریباً به صفر رسیده است. در مقابل، عمده گردشگران ورودی از کشورهای همسایه مانند عراق، عمان، تاجیکستان، گرجستان، ارمنستان و اخیراً آذربایجان هستند. به‌عنوان مثال، در سال ۱۳۹۸ نزدیک به یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار گردشگر از آذربایجان به ایران سفر کردند.

وی با اشاره به رشد سفرهای منطقه‌ای افزود: پروازهای فرودگاه رشت اکنون به‌طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۶۰ پرواز دارد که نشان‌دهنده افزایش تقاضای سفر از کشورهای همسایه به شمال ایران است.

محسنی بندپی ادامه داد: بعد از جنگ ۱۲ روزه اخیر، ما در وزارتخانه راهبردهای جدیدی تدوین کردیم و به جای انتظار برای بهبود روابط با کشورهای غربی، ارتباط با کشورهای حوزه تمدنی نوروز و کشورهای همسایه را تقویت کرده‌ایم. این نگاه، هم‌راستا با افزایش ۴۸/۵ درصدی شاخص‌های عملکردی در بخش گردشگری و صنایع دستی بوده است.

وی جایگاه صنعت گردشگری در ساختار کلان حکمرانی کشور را مهم دانست و تصریح کرد: امروز گردشگری در سفرهای خارجی رئیس‌جمهور و هیأت دولت همواره مورد توجه قرار می‌گیرد و به صنعتی تبدیل شده که بعد از کشاورزی و صنعت، رتبه سوم در اشتغال‌زایی را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر حدود یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در بخش گردشگری و ۵۰۰ هزار نفر در حوزه صنایع دستی فعالیت می‌کنند.

معاون گردشگری با بیان اینکه «امنیت و حس امنیت» مهم‌ترین عامل در جذب گردشگر است، گفت: یکی از موانع جدی در توسعه گردشگری، نبود پروازهای مستقیم است. گردشگران برای ورود به ایران اغلب مجبورند در قطر، دبی یا استانبول توقف کنند که همین موضوع باعث از دست رفتن بخشی از ظرفیت گردشگری ما می‌شود. برای رفع این مشکل، برنامه‌ریزی برای تأسیس ایرلاین‌های تخصصی گردشگری در دستور کار قرار گرفته است.

وی عنوان کرد: اگرچه در خرداد و تیرماه با کاهش ورود گردشگران مواجه شدیم، اما از مرداد به بعد این روند منفی کمتر شده و پیش‌بینی می‌شود در شهریورماه روند بازگشت به وضعیت عادی آغاز شود. تلاش ما این است که علاوه بر بعد اقتصادی، جنبه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی گردشگری نیز تقویت شود تا این صنعت به جایگاه واقعی خود در کشور دست یابد.