خبرگزاری موج گزارش می دهد؛
تحولی آرام اما بنیادین؛ نقش eSIM در صنعت گردشگری ایران و جهان
جهان وارد دوره‌ای می‌شود که در آن سیم‌کارت فیزیکی جای خود را به تراشه‌های داخلی eSIM می‌دهد؛ تغییری که نه‌تنها خدمت‌رسانی اپراتورها را دگرگون کرده، بلکه ساختار بازار مخابرات و تجربه سفرهای بین‌المللی را بازتعریف می‌کند.
، جهان ارتباطات در حال عبور از یکی از نقاط عطف تاریخی خود است؛ نقطه‌ای که در آن سیم‌کارت‌های فیزیکی، این قطعه کوچک پلاستیکی که سال‌ها کلید ورود به شبکه‌های تلفن همراه بودند، جای خود را به فناوری تازه‌ای به نام eSIM می‌دهند. واژه eSIM مخفف embedded SIM یا سیم‌کارت تعبیه‌شده است و به تراشه‌ای گفته می‌شود که به‌صورت داخلی روی برد دستگاه نصب شده و دیگر نیازی به کارت فیزیکی ندارد. این تغییر در ظاهر ساده است، اما در عمل پیامدهای گسترده‌ای برای اپراتورها، کاربران و کل اکوسیستم ارتباطی دارد.
کاربرانی که پیش‌تر برای خرید یا تعویض سیم‌کارت مجبور بودند به فروشگاه‌های اپراتورها مراجعه کنند، امروز تنها با چند کلیک روی تلفن همراه خود می‌توانند پروفایل اپراتورهای مختلف را دانلود و فعال کنند. به این ترتیب، فرایند فعال‌سازی، تعویض و مدیریت سیم‌کارت نه‌تنها دیجیتال می‌شود، بلکه با سرعت و انعطاف بیشتری همراه خواهد بود. اهمیت این تحول در آن است که eSIM دیگر یک ویژگی تکنیکی محدود به گوشی‌های پرچمدار نیست، بلکه در حال تبدیل شدن به استاندارد جهانی در صنعت مخابرات است.
موج جهانی گسترش فناوری eSIM
گزارش مؤسسه Juniper Research نشان می‌دهد تعداد کاربران Travel eSIM از حدود ۷۰ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴ به بیش از ۲۸۰ میلیون نفر در سال ۲۰۳۰ خواهد رسید. این رشد چهار برابری نشان می‌دهد سفر به‌عنوان موتور محرک، نقشی تعیین‌کننده در پذیرش جهانی eSIM دارد. تصمیم اپل در سال ۲۰۲۲ برای عرضه آیفون ۱۴ در بازار آمریکا فقط با پشتیبانی eSIM نقطه عطفی در این روند بود. پس از آن، بسیاری از اپراتورهای بزرگ مانند AT&T و T-Mobile در آمریکا، Vodafone و Orange در اروپا و Reliance Jio در هند سرمایه‌گذاری گسترده‌ای روی این فناوری کردند.
طبق آمار GSMA Intelligence، سهم گوشی‌های مجهز به eSIM در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۵ درصد بود و پیش‌بینی می‌شود این سهم تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۷۰ درصد برسد. هم‌زمان ارزش بازار جهانی eSIM که در سال ۲۰۲۳ حدود ۱٫۲ میلیارد دلار برآورد شده بود، بنا بر پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۳۲ به بیش از ۶ میلیارد دلار خواهد رسید. این اعداد نشان می‌دهد که eSIM صرفا یک روند فناورانه نیست، بلکه به یک صنعت مستقل و پیشران در اقتصاد دیجیتال تبدیل شده است.
تجربه کاربری eSIM ؛ از فرودگاه تا زندگی روزمره و اقتصاد دیجیتال
از نگاه کاربران،eSIM بیش از هر چیز به معنای راحتی و سادگی است. مسافری که هر هفته بین تهران و دوبی سفر می‌کند دیگر نیازی ندارد در فرودگاه به دنبال خرید سیم‌کارت محلی باشد یا زمان خود را صرف ثبت‌نام و احراز هویت کند. او تنها با چند لمس روی گوشی پروفایل اپراتور مقصد را فعال کرده و همان لحظه به اینترنت متصل می‌شود. همین تجربه برای بسیاری از کاربران به نماد آینده سفر تبدیل شده است؛ سفری که در آن دغدغه اتصال به اینترنت همانند دغدغه تهیه بلیت یا هتل نیست.
در زندگی روزمره نیز کاربردهای eSIM گسترده است. فریلنسرهایی که نیاز به مدیریت هم‌زمان شماره شخصی و کاری دارند، می‌توانند همه چیز را روی یک گوشی انجام دهند. والدینی که برای فرزندان خود خط تلفن جداگانه می‌خواهند، بدون نیاز به خرید گوشی دوم، پروفایل eSIM را فعال می‌کنند. در مواقع اضطراری نیز امکان بازیابی سریع شماره از طریق اپراتور، امنیت خاطر بیشتری برای کاربران به همراه دارد.
کاربردهای eSIM تنها به تلفن‌های همراه محدود نمی‌شود. ساعت‌های هوشمند، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها و حتی خودروهای متصل می‌توانند با این فناوری مستقل از گوشی، به شبکه وصل شوند. این یعنی eSIM نه‌تنها تجربه فردی کاربران را دگرگون می‌کند، بلکه زیرساخت لازم برای تحقق اینترنت اشیا را نیز فراهم می‌آورد.
پیامدهای اجتماعی استفاده از eSIM
تحول eSIM فقط به زندگی کاربران خلاصه نمی‌شود. در سطح کلان، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای دارد. حذف تولید و توزیع میلیون‌ها سیم‌کارت فیزیکی هزینه‌های اپراتورها را کاهش می‌دهد و منابع مالی آن‌ها را آزاد می‌کند تا در حوزه‌هایی مانند توسعه ۵G و ۶G سرمایه‌گذاری کنند. در عین حال، چون کاربر می‌تواند در چند دقیقه اپراتور خود را تغییر دهد، رقابت میان اپراتورها بر سر کیفیت شبکه و نوآوری خدمات بیشتر خواهد شد.
از منظر زیست‌محیطی نیز eSIM اهمیت دارد. تولید میلیاردها سیم‌کارت فیزیکی در سال، مصرف حجم بالایی از پلاستیک و ایجاد زنجیره لجستیک گسترده‌ای را به همراه داشت. با دیجیتالی‌شدن این فرآیند، ردپای کربن صنعت مخابرات کاهش می‌یابد. در بُعد اجتماعی نیز کاربران به تجربه‌ای عادت می‌کنند که در آن همه‌چیز فوری و آنلاین است؛ تجربه‌ای که سبک زندگی دیجیتال را تقویت کرده و به سایر حوزه‌ها مانند بانکداری و سلامت هوشمند نیز تسری می‌یابد.
نمونه ایرانی؛ نشانه‌ای از آمادگی بازار
در ایران، نشانه‌هایی از ورود به این مسیر دیده می‌شود. پلتفرم گردشگری فلای‌تودی اعلام کرده است که در سه‌ماهه گذشته بیش از ۲۰ هزار eSIM برای کاربران ایرانی صادر کرده است. این سرویس با پرداخت ریالی و بدون نیاز به سیم‌کارت فیزیکی، امکان اتصال در بیش از ۲۰۰ کشور را فراهم می‌کند. گرچه این رقم در مقیاس جهانی کوچک است، اما نشان می‌دهد بخشی از جامعه کاربران ایرانی، به‌ویژه مسافران، آماده پذیرش فناوری‌های نو هستند.
فلای‌تودی به عنوان یکی از شرکت‌های منظومه همراه اول، هدف از ارائه این سرویس را رفع دغدغه‌های مسافران در سفرهای خارجی عنوان کرده است. برای کاربر ایرانی که در سفر زیارتی به عراق یا در سفر تجاری به ترکیه حاضر می‌شود، اتصال سریع و مقرون‌به‌صرفه می‌تواند تجربه سفر را متحول کند. این نمونه داخلی اگرچه هنوز محدود است، اما می‌تواند به‌عنوان علامتی از تقاضای واقعی بازار عمل کند و اپراتورها را برای ورود جدی‌تر به عرصه eSIM تشویق کند.
چالش‌ها و آینده ایران در مسیر پذیرش eSIM
با وجود این تحولات، مسیر فراگیری eSIM در ایران با موانعی همراه است. بسیاری از کاربران هنوز از گوشی‌های فاقد این قابلیت استفاده می‌کنند. آگاهی عمومی نسبت به تفاوت‌ها و مزایای eSIM پایین است. اپراتورها باید زیرساخت‌های فنی خود را برای مدیریت پروفایل‌های دیجیتال به‌روزرسانی کنند و رگولاتور نیز نیازمند تدوین چارچوب‌های تازه برای مسائل امنیتی و نظارتی است.
با این حال، کارشناسان معتقدند که ورود اپراتورهای بزرگ، به‌ویژه همراه اول، می‌تواند این مسیر را تسریع کند. تجربه این اپراتور در توسعه شبکه‌های ۴G و ۵G نشان داده است که هرچند با فاصله زمانی نسبت به کشورهای پیشرفته، اما با مقیاس بزرگ و اثرگذار وارد فناوری‌های جدید می‌شود. اگر همین الگو در مورد eSIM نیز تکرار شود، ایران می‌تواند شکاف فناوری خود را با جهان کاهش دهد و بخشی از فرصت‌های جهانی اقتصاد دیجیتال را به دست آورد.
ارسال نظر