، روز شنبه احمد الشرع معروف به محمد جولانی، حاکم جدید سوریه به باکو سفر کرد. وی نخست با الهام علی اف در کاخ ریاست جمهوری زاگولبا دیدار کرد. به جزئیات دیدار طرفین اشاره‌ای نشد، اما سوریه و جمهوری آذبایجان یادداشت تفاهمی نیز در خصوص همکاری و هماهنگی در زمینه‌های انرژی و صادرات گاز طبیعی به سوریه از طریق ترکیه و نیز همکاری در زمینه اکتشاف نفت، امضا کردند.

 اهمیت این سفر به اندازه کافی زیاد بود تا اینکه رسانه های اسرائیل اعلام کرد وی با هیئتی اسرائیلی نیز در جمهوری آذربایجان دیدار کرده است.

اگرچه وبسایت تایمز اسرائیل مدعی شده این ملاقات، «در حاشیه» این سفر صورت گرفت اما با توجه به نقش ویژه ای که مقامات آذربایجان برای خود در روابطشان با اسرائیل تعریف کرده اند، بعید است این دیدار یک ملاقات حاشیه ای باشد. پیش از این جمهوری آذربایجان با توجه به مناسبات گرمی که با ترکیه داشت و همچنین روابطی که به عنوان یک کشور مسلمان با اسرائیل آغاز کرده است، تلاش کرد تا نقش میانجی را در روابط تل آویو و آنکارا ایفا کند تا به نحوی مناسبات بسیار تیره شده اسرائیل و ترکیه بهبود ببخشد. اگرچه این تلاش هنوز به نتیجه مثبتی نرسیده اما چنین رویکردی از سوی باکو مؤید جایگاه رو به ترقی این کشور در تحولات خاورمیانه است.

در ادامه این سیاست، امروز مقامات جمهوری آذربایجان امیدوار هستند نقشی هم در روابط سوریه جدید و اسرائیل داشته باشند. در همین اثنا در روزهای اخیر اخباری در مورد عادی سازی روابط دمشق و تل آویو منتشر شد که بیشتر شبیه شایعه بود. اما اکنون این شایعه بعد جدیدی پیدا کرده است. این در حالی است که چند روز پیش نیز برخی منابع دیپلماتیک مطلع گزارش دادند جولانی اخیراً در ابوظبی با «تساحی هنگبی»، مشاور امنیت داخلی اسرائیل دیدار کرد. طبق این گزارش، هر دو مقام با پروازهایی جداگانه اما هم‌زمان، وارد ابوظبی شدند و دیدار آن‌ها با هماهنگی مستقیم محمد بن زاید، رئیس امارات انجام شده است.

بنابراین به نظر می رسد مسیرهای دیپلماتیکی که به اسرائیل وصل می شود، تلاش دارد روابط این رژیم با سوریه جدید عادی شود. اما عادی شدن در شرایطی است که هر روز شاهد حملات زمینی و هوایی اسرائیل به این کشور هستیم. در همین رابطه روز جمعه محمد السعید، معاون استاندار قنیطره گفت تجاوزات اسرائیل و ساخت پایگاه‌های نظامی در جنوب سوریه منجر به محصور شدن تقریباً ۶۰۰۰ دونم از زمین‌های کشاورزی و مرتعی متعلق به غیرنظامیان شده و خسارات قابل توجهی به خانواده‌های وابسته به شغل دامداری وارد کرده است. السعید اظهار داشت ارتش اسرائیل تلاش می‌کند فعالیت‌های خود در این منطقه را بر اساس استدلال‌ها و بهانه‌های بی‌اساس مشروعیت بخشد و توضیح داد: تجاوزات (اسرائیل) فقط نظامی نیست، بلکه پیامدهایی نیز دارد که مستقیماً بر زندگی روزمره مردم تأثیر می‌گذارد. وی افزود: مردم نمی‌توانند به زمین‌های کشاورزی یا مراتع خود دسترسی داشته باشند، که این امر دامداری در این منطقه را که از قبل با خشکسالی روبرو بوده، در آستانه فروپاشی قرار داده است.

بنابراین عادی سازی در این فضا معنا ندارد. ضمن اینکه با توجه به رویکرد دینی مردم سوریه، این کار یک امر تحمیلی محسوب می شود. لذا می توان گفت ترامپ در ازای برداشته شدن تحریم های آمریکا علیه سوریه، چنین درخواستی از جولانی داشته و او هم برای پیشبرد کار دولتش این پیشنهاد را پذیرفته است.

اما موضوع مهمتر آنکه در روزهای گذشته مشابه چنین سناریویی از سوی رسانه های آمریکایی و اسرائیلی در خصوص جمهوری اسلامی ایران هم مطرح شد. به رسمیت شناختن اسرائیل در مقابل لغو تحریم! در واقع باید گفت امروز اسرائیل در حال بهره برداری از سیاست های تحریمی آمریکاست. تحریم شرکت های آمریکایی را از حضور در بخش های مختلف خاورمیانه محروم کرد و امروز اسرائیل در حال سوء استفاده سیاسی از این جریان به نفع خود است.

این بده بستان که توسط ترامپ مدیریت می شود، در آینده می تواند ابعاد بزرگتری هم پیدا کند. لذا اگر جولانی تصمیم بگیرد در نهایت پیمان ابراهیم را امضا کند، باید بپذیرد به زودی با فشارهای بیشتری از داخل و خارج روبرو خواهد شد. اسرائیل بعید است اراضی که در سوریه تصرف کرده از جمله بلندی های جولان را رها کند. امروز استراتژیست های اسرائیلی حفظ این مناطق را برای گسترش حوزه بازدارندگی این رژیم ضروری می دانند.