، روز جمعه (۲ خرداد) پنجمین دور از گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در بحث هسته ای در رم برگزار شد. این مذاکرات در سالعت ۱۵ به وقت تهران آغاز و پس از سه ساعت به پایان رسید. مکان برگزاری گفتگوها محل اقامت سفیر عمان در ایتالیا بود. در جریان این مذاکرات هیأت‌های ایرانی و آمریکایی به ریاست عباس عراقچی و استیو ویتکاف در جریان مذاکرات به صورت جداگانه با وزیر خارجه عمان نیز دیدار و رایزنی کردند.

در پایان این نشست اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران-آمریکا در رم پایان یافت. در این دور، مجدداً مواضع اصولی ایران به‌ صورت صریح و شفاف تشریح گردید. مذاکرات در فضایی آرام و حرفه‌ای برگزار شد. وزیر خارجه عمان برای عبور از موانع، راهکارها و ایده‌هایی پیشنهاد کرده بود که رئوس و محورهای آنها در این دور مورد بررسی قرار گرفت. قرار شد به موازات بررسی بیشتر در پایتخت‌ها، وزیر خارجه عمان کار بر روی جزییات ایده‌های پیشنهادی را ادامه داده و برای بررسی‌های تکمیلی در اختیار دو طرف قرار دهد. زمان و مکان دور بعدی مذاکرات متعاقباً تعیین و اعلام خواهد شد.»

دور پنجم گفت‌وگوها در حالی برگزار شد که مسئله غنی سازی تبدیل به موضوع اصلی اختلاف فیمابین شده بود اما در نهایت بنا به درخواست و پیگیری‌های وزیر خارجه عمان، دو طرف بار دیگر در پشت مذاکره حضور پیدا کردند. لذا اکنون با توجه به اطلاع رسانی بقایی در مورد اراپه پیشنهاداتی از سوی البوسعیدی، این احتمال وجود دارد که عمان تصمیم گرفته نقش پررنگ تری را در میانجیگری ایفا کند و جلو عقیم ماندن مذاکرات را بگیرد. پیشنهادات می تواند حول مسئله غنی سازی و ایجاد شفافیت در ماهیت هسته ای ایران باشد.

به احتمال زیاد عمان با حفظ خط قرمز جمهوری اسلامی در خصوص ادامه غنی سازی در ایران و تداوم فعالیت این صنعت در کشورمان، ایده هایی در خصوص افزایش نظارت های بین المللی و حتی آمریکایی داده باشد. همچنین ممکن است این پیشنهادات شامل حفظ غنی سازی در یک درصد مشخص باشد که مورد نیاز کشور است. زیرا یکی از اقدام اعتمادسازی نگه داشتن غنی سازی در درصدهای پایین است که امکان ساخت سلاح هسته ای را به صفر برساند. مشابه این ایده در برجام هم مطرح شد اما در آن مورد هم ترامپ، توافق را نپذیرفت. براین اساس پیش بینی می شود طرح حضور بازرسان آمریکایی مجزا از بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه شده باشد.

اما اجرای این پشنهادات باید همزمان با رفع تحریم ها باشد در مقابل ما شاهد هستیم که هر هفته تحریم های جدیدی از سوی دولت ترامپ تصویب می شود. بنابراین این امکان وجود دارد که بخشی از پیشنهاد عمان مشتمل بر توقف تصویب تحریم های جدید علیه ایران باشد تا حسن نیت طرف مقابل ثابت شود. در واقع این گامی از طرف آمریکاست که نشان دهد بنا دارد مذاکرات را به سرانجام مثبتی برساند.

براین اساس باید گفت در شرایطی که اختلافات آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در حال تبدیل به گره کوری شده بود، میانجیگری عمان برای ادامه گفتگوها و ارائه پیشنهادات توانست امیدها برای نتیجه بخش بودن مذاکرات را افزایش دهد.

مسئله دیگری که در این دور از گفتگوها مطرح شده اشاره سخنگوی وزارت خارجه به «حرفه ای برگزار شدن» مذاکرات بود. از این عبارت می توان چنین برداشت کرد که تیم آمریکایی برخلاف مواضع رسانه ای که به نظر می رسد بیشتر برای خوراک داخلی خودشان باشد، در عمل بدور از هیاهو و اظهارات تند و غیرمنطقی کار می کنند. اینکه اعلام شد زمان و مکان دور بعدی مذاکرات از سوی عمان مشخص می شود موید آن است که تیم آمریکایی هیچ تاکیدی بر صفر شدن غنی سازی در ایران برخلاف مواضع ۱۰ روز گذشته خود نداشته است در غیراین صورت پایان مذاکرات اعلام می شد.

پیشتر هم وزارت خارجه کشورمان عنوان کرده بود مواضع آمریکایی در پشت میز مذاکره بسیار متفاوت است از آنچه در رسانه ها بیان می کنند. احتمالا فضای داخلی آمریکا و فشار لابی های ضدایرانی به حدی است که تیم ترامپ مجبور است در رسانه ها موضع تندی بگیرد و تحریم های هر هفته هم بخشی از فشار این لابی ها باشد. اما این مشکل داخلی آنهاست و اگر قرار است آمریکا مذاکرات را پیش ببرد باید دست از تصویب تحریم ها جدید بردارد. زیرا این بخشی از پروتکل رفتاری در جریان گفتگوهای دیپلماتیک است.