به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، افزایش حقوق سالانه چه برای کارکنان دولت چه برای کارگران همیشه موضوعی حائز اهمیت بخصوص در ماه های پایانی سال بوده است، در شرایط فعلی که روزهای پایانی سال 1401 در گذشتن است، آنچه برای کارمندان و کارگران اهمیت زیادی دارد میزان عیدی، سنوات و پاداش‌هایی است که می‌توانند از کارفرمای خود چه در بخش دولتی چه خصوصی طلب کنند.

حتماً در میان اطرافیان خود کسانی را می‌شناسید که کارفرمایان‌شان از پرداخت کامل مبلغ عیدی طفره رفته یا حتی پرداخت آن را به بعد از عید موکول کرده‌اند. اما شاید همیشه از خود پرسیده باشید که محاسبه عیدی چطور انجام می‌شود؟

عیدی کارگران تامین اجتماعی چطور محاسبه می‌شود؟

میزان عیدی مشمولان قانون کار با مشمولان دسـتگاه‌های دولتی متفاوت است. عیدی کارکنان دولت را در پایان سال دولت مشخص و اعلام می‌کند. ولی عیدی کارگران مشمول قانون کار بر اساس فرمولی که در قانون کار آمده است محاسبه می‌شود. بر این اساس، فرمول عیدی کارگران دوبرابر آخرین حقوق آنها محاسبه خواهد شد. البته این مبلغ نباید از سه برابر حداقل حقوق سال مربوطه بیشتر باشد.

در این شرایط باید مد نظر قرار داد که محاسبه عیدی کارگرانی که کمتر از یک سال در محل کار خود مشغول به کار هستند بر این است محاسبه کرد له این شکل که حقوق ماهانه× تعداد ماه‌های کارکرد×۱۲

گفتنی است مبلغ عیدی سالانه، دارای معافیتی معادل یک دوازدهم معافیت مالیاتی سالانه است.

عیدی کارمندان دولت امسال چقدر محاسبه شد؟

دولت در جلسه‌ای که در تاریخ ۱۷ بهمن برگزار کرد به نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات و سازمان انرژی اتمی ایران اجازه داد به کارمندان خود (اعم از رسمی، ثابت، پیمانی، خرید خدمت، قراردادی و موقت) و اعضای هیات علمی دانشگاه‌­ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی و قضات که به طور تمام‌وقت اشتغال به کار دارند (به استثنای کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار)، مبلغ ثابت ۱۸ میلیون ریال به نسبت مدت خدمت تمام‌وقت در سال ۱۴۰۱ بابت پاداش آخر سال (عیدی) در بهمن ماه سال جاری از محل بودجه مصوب دستگاه‌های اجرایی پرداخت کنند. 

همچنین میزان پرداخت پاداش آخر سال (عیدی) بازنشستگان، مستمری‌بگیران، حقوق وظیفه ازکارافتادگی، حقوق وظیفه وراث مستخدمین متوفای مشمول صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوق‌های بازنشستگی و نیز شهدا و جانبازان ازکارافتاده کلی نیز به مبلغ ثابت ۱۸ میلیون ریال حسب مورد از محل بودجه مصوب صندوق بازنشستگی یا دستگاه اجرایی ذی‌ربط قابل پرداخت است.

علاوه بر این مبالغ زیر نیز از سوی مرجع پرداخت‌کننده عیدی پرداخت می‌شود:

– بابت همسر مبلغ ثابت ۵ میلیون ریال

– بابت هر فرزند تحت تکفل مبلغ ثابت ۲ میلیون ریال.

افزایش حقوق کارمندان دولت امسال چند درصد است؟

پیگیری‌ها از لایحه مصوب دولت نشان می‌دهد میزان افزایش حقوق کارکنان در لایحه بودجه سال آینده، به صورت متوسط ۲۰ درصد در نظر گرفته شده است. همچنین حق عائله‌مندی و اولاد نیز به ترتیب ۵۰ و ۱۰۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.

نحوه تعیین حداقل حقوق 1402 برای کارگران

مطابق ماده 35 قانون کار، حقوق و مزایای کارگرانی که مشمول قانون کار هستند، هرساله از سوی شورای عالی کار پیشنهاد می‌شود. سپس وزیر کار و امور اجتماعی آن را تصویب خواهند کرد و در محاسبه افزایش دستمزد سالانه، شورای عالی کار باید حداقل حقوق 1402 کارگران را بر اساس درصد تورم اعلام‌شده از سوی بانک مرکزی مشخص کند.

با ذکر موارد فوق و آنچه از شواهد و قراین امر بر می آید این نکته مهم است که هر ساله جلسات جدی شورای عالی کار با محوریت عدد و رقم سبد معیشت وارد چانه‌زنی مزدی می‌شد که امسال شرکای اجتماعی به توافقی برای تعیین رقم سبد معیشت نرسیدند؛ به همین دلیل پیش‌بینی‌ها این است که امسال تعیین دستمزد سخت‌تر باشد به طوری که روز گذشته کمیته مزد به منظور تعیین عدد و رقم سبد معیشت کارگران تعیین شد اما باز هم به دلیل اختلاف بین شرکای اجتماعی بدون نتیجه پایان یافت.

هنوز نرخ سبد معیشت نهایی نشده است

«علی خدایی، نماینده کارگران در شورای عالی کار در انتقاد به عملکرد دولتی‌ها در جلسات کمیته مزد گفت: علی‌رغم برگزاری جلسات مکرر کمیته دستمزد، هنوز نرخ سبد معیشت نهایی نشده است. نمایندگان کارگری این کمیته نتوانسته‌اند با اعداد و ارقام مطلوب دولتی‌ها موافقت کنند.

وی تأکید کرد: امیدواریم کارفرمایان و دولتی‌ها به خصوص نمایندگان دولت حاضر به پذیرش این واقعیت بشوند که اوضاع معیشت کارگران بحرانی است و بایستی افزایش دستمزد مطابق با تورم هزینه‌های زندگی صورت گیرد.

این نماینده کارگران خاطرنشان ساخت: تعیین رقم سبد معیشت، تکلیف شورای عالی کار و الزام بند دوم ماده 41 قانون کار است؛ ما مصوبه سال 1396 شورای عالی کار را داریم که بایستی هر سال سبد معیشت قبل از ورود جدی به تعیین دستمزد، محاسبه و نرخ‌گذاری شود.»

وعده مرتضوی برای تعیین دستمزد کارگران با رضایت مثلث اقتصادی

«سید صولت مرتضوی وزیر کار پیش‌تر در مورد تهیه حداقل مزد کارگران گفته بود: تعیین حداقل دستمزد کارگران در مذاکره سه‌جانبه بین نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت تعیین می‌شود و امیدواریم تا قبل از پایان سال جاری حداقل دستمزد کارگران مشخص و اعلام شود.

مرتضوی افزود: جلسات کمیته دستمزد تشکیل شده و نشست‌های چندجانبه از نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت به جمع‌بندی می‌پردازند اما اشتباه برخی افراد این است که فکر می‌کنند وزیر کار دستور می‌دهد تا حداقل مزد مشخص شود در حالی که قانون گفته نمایندگان کارگر، کارفرما و دولت اگر با هم اتفاق نظر داشتند با رأی اکثریت تعیین می‌شوند.

وی این را هم گفت:‌ هر سال مقتضیات برای تعیین دستمزد متفاوت است و این‌گونه نیست که برای یک سال حداقل مزد را مشخص کنیم و برای چند سال اجرا شود.»

شورای عالی کار هنوز هزینه سبد معیشت را مشخص نکرده است

«از طرفی هادی ابوی، نماینده کارگران در شورای عالی کار نیز در گفتگویی اظهار داشت: منتظر گزارش کمیته مزد در جلسه شورای عالی کار برای تعیین هزینه سبد معیشت و سپس چانه‌زنی درباره دستمزد 1402 کارگران هستیم.

وی با اشاره به اینکه دوشنبه 22 اسفندماه 1401 جلسه شورای عالی کار با حضور شرکای اجتماعی برگزار می‌شود گفت: به نظر می‌رسد که این جلسه مذاکرات مزدی جدی باشد. نمایندگان کارگران منتظر گزارش کمیته مزد درباره هزینه‌های سبد معیشت در جلسه شورای عالی کار هستند تا بتوانند آن را ملاک برای تعیین دستمزد قرار دهند.»

در تعیین سبد معیشت کارگری با دولت و کارفرمایان چالش داریم

«محسن باقری، رئیس کارگروه مزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور درباره کمیته مزد گفت: با هر شیوه‌ای که می‌خواهیم محاسبات نرخ سبد معیشت را انجام دهیم، با وزارت اقتصاد به چالش می‌خوریم و نمایندگان کارفرمایی هم که منافع خود را همسو با نظرات دولتی‌ها می‌بینند، پشت آنها در‌ می‌آیند.

باقری گفت: سبد معیشت مبنای چانه‌زنی طرفین برای ورود به جلسات شورای عالی کار است اما از آنجایی که این رقم فعلاً مشخص نشده است لذا کار شورای‌ عالی کار، سخت‌تر خواهد بود؛ لکن از آنجایی که در جلسه امروز وزرا حضور دارند که از لحاظ اطلاعات قاعدتاً بسیار بالاتر از نمایندگان خودشان هستند، امیدوار هستیم به اجماع مناسب و شایسته‌ای برسیم.

درحالی رقم سبد معیشت کارگران تعیین نشده و آنچنان که پیشتر هم اعلام شده امروز 22 اسفندماه جلسه شورای عالی کار با حضور وزرای عضو شورا و سایر شرکای اجتماعی برگزار می‌شود، به نظر می‌رسد دستمزد 1402 کارگران امروز تعیین شود و گمانه‌زنی‌ها درباره افزایش حقوق کارگری نشان می‌دهد به صورت متوسط 20 درصد نسبت به آخرین حکم اعلامی کارگران در سال 1401 در نظر گرفته شده است. البته رقم قطعی ضریب حقوق فعلاً تصویب نشده و این رقم فقط بر اساس پیش‌بینی‌هایی است که در بخشنامه بودجه سال 1402 ذکر شده است.