«هفت» قبل از «یالثارات» خطا کرد
سواستفاده از یک واژه فقهی جامعه رسانهای را وارد یک بحران پیچیده کرده است و کسی که کلید این ماجرا را زد، پیش از نویسنده نشریه «یالثارات»، منتقد معروف برنامه تلویزیونی «هفت» بود.
این روزها، در حالی اعتراض به حق جامعه هنری و افکار عمومی به رفتار اشتباه نشریه «یالثارات» فراگیر شده که پیش از آن، یک منتقد، روی آنتن زنده تلویزیون و مقابل میلیونها بیننده، نظیر همین اشتباه را مرتکب شده بود،اما تا این حد مورد نقد قرار نگرفت و پس از آن نیز بدون این که آب از آب تکان بخورد به فعالیت روی آنتن زنده(!) ادامه داد. در حالی که شاید، بیتفاوتی رسمی مقابل رفتار منتقد «هفت»، زمینهساز یا الگودهنده به جامعه رسانهای شده باشد. به هر حال سواستفاده بخشی از جامعه رسانهای از یک واژه فقهی، سال ۹۵ را تا این لحظه، با چالشهایی روبهرو کرده است. این در حالی است که بهار امسال دفتر آیتالله جوادیآملی، به طور واضح، به این اشاره کرده بود که کاربرد اصطلاح «دیاثت» در دانش فقه و اخلاق است که با کاربرد عرفی آن، تفاوت زیادی دارد. در آن مقطع، دفتر آیتالله جوادی آملی در خصوص موارد مطرح شده در دیدار این مرجع تقلید با جمعی از نمایندگان مجلس، اعلام کرد که «به کارگیری واژهای خاص موجب برداشتی ناصواب شده است. یکی از واژهها و مفاهیمی که در فقه کاربرد رسمی دارد واژه «دیاثت» است آنچه در فهم درست رهنمودهای حضرت استاد حائز اهمیت است، کاربرد اصطلاح «دیاثت» در دانش فقه و اخلاق است که با کاربرد عرفی آن، تفاوت زیادی دارد.» در واقع، هر چقدر منتقد معروف برنامه تلویزیونی «هفت» تلاش کرد تا بگوید این واژه - که او در نقد فیلم «دونده زمین» کمال تبریزی بیان کرد و خشم او گروهی از منتقدان سینمایی و فیلمسازان را به همراه داشت، و همچنین واژهای که پیش از این او نثار فیلم «جرم» مسعود کیمیایی کرده بود- جزو «ادبیات نقد» اوست، در باور عموم چنین چیزی جایگاه ندارد، چنانچه دفتر آیتالله جوادی آملی نیز بین «کاربرد اصطلاح «دیاثت» در دانش فقه و اخلاق» و «کاربرد عرفی آن» فاصله گذاشته است. سئوال اینجاست که آیا در شرایطی که کاربرد عرفی این اصطلاح، معنای دیگری ندارد، توضیح و تأکید دفتر آیتالله جوادیآملی، با هدف «جلوگیری از سواستفاده رسانهها» نبوده است؟ جالب آن که پس از پافشاری منتقد معروف «هفت» و عذرخواهی نکردن او و گردانندگان این برنامه از مردم، کمال تبریزی و جامعه هنری، برخی از رسانههای مکتوب و مجازی و خبرگزاریها هم به تأسی از «منتقد بزرگ»، از این واژه باز هم استفاده کردند اما آب از آب تکان نخورد! موضعگیری افکار عمومی و جامعه هنری به اشتباه نشریه «یا لثارات»، یک موضعگیری اخلاقی و به حق است اما چرا پیش از آن، کسی مقابل مخاطبان میلیونی هفت، بابت استفاده از این کلمه عذرخواهی نکرد؟ چرا غلامرضا میرحسینی مدیروقت شبکه سوم سیما تمام قد به دفاع از برنامه «هفت» پرداخت و گفت این برنامه رسالت خود را انجام داده است؟ آیا «برداشت ناصواب از یک اصطلاح فقهی» جزو رسالتهای سیماست؟! نکته آخر این که امروز، شورای راهبردی تحقیق و توسعه سینمای ایران علیه توهین نشریه «یالثارات» بیانیه مفصلی داده است. دستشان درد نکند! دستاندرکاران این شورا بعد از چندین و چند ماه سکوت، خیلی به موقع این بیانیه تاریخی را صادر کردهاند. اما چگونه است که آن روز در مقابل اشتباه برنامه «هفت»، سکوت اختیار کردند؟ آیا جز این است که این شورا هم هر وقت منافع اعضای خود را در خطر میبیند، فریاد «وااسفا» برای سینمای ایران سر میدهد؟
ارسال نظر