، سپهدار انصاری‌نیک، مدیرعامل شرکت پتروشیمی بندر امام، در نشست خبری با اصحاب رسانه با اشاره به ساختار زنجیره تولید در این پتروشیمی اظهار کرد: زنجیره کلر و نمک این شرکت مبتنی بر آب دریای خلیج فارس است و زنجیره آروماتیک نیز بر اساس دریافت خوراک نفتی از پالایشگاه‌ها، به‌ویژه پالایشگاه آبادان که در مجاورت این مجتمع قرار دارد، فعالیت می‌کند. واحد آروماتیک بندر امام طی بیش از ۳۰ سال گذشته همواره خوراک خود را از پالایشگاه آبادان تأمین کرده است.

مدیرعامل پتروشیمی بندر امام ادامه داد: بخش دیگر زنجیره تولید ما مبتنی بر دریافت NGL حاصل از گازهای همراه نفت از میادین نفتی جنوب کشور است که از طریق خطوط لوله وارد واحدهای تفکیک می‌شود. حدود ۵۰ درصد این خوراک صادر و بخش دیگر وارد واحد می‌شود و در آنجا به اتیلن، پروپیلن و سایر برش‌ها تبدیل شده و در نهایت به زنجیره پلی‌الفین‌ها شامل پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن وارد می‌شود.

انصاری‌نیک با اشاره به ظرفیت اسمی این مجتمع اظهار کرد: ظرفیت اسمی اولیه پتروشیمی بندر امام در سال ۱۳۵۲ پایه‌گذاری شد و در دوره‌هایی ظرفیت واقعی تولید به حدود ۵.۹ میلیون تن و حتی نزدیک به ۶ میلیون تن در سال رسید. با این حال، در پنج تا شش سال اخیر به دلیل کاهش خوراک NGL از مناطق نفت‌خیز جنوب، حدود ۲.۵ میلیون تن کاهش تولید را تجربه کردیم.

وی افزود: از سال ۱۴۰۱ با سرمایه‌گذاری حدود ۸۰۰ میلیون دلاری پتروشیمی بندر امام در پالایشگاه هویزه و راه‌اندازی فاز نخست آن در سال ۱۴۰۲، همچنین اجرای خط لوله ۲۰۰ کیلومتری دهلران به اهواز با سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیون دلاری، امکان دریافت خوراک پالایشگاه NGL ۳۱۰۰ فراهم شد. در حال حاضر روزانه حدود ۵ تا ۷ هزار بشکه NGL از دهلران دریافت می‌کنیم.

مدیرعامل پتروشیمی بندر امام تصریح کرد: با همکاری‌های صورت‌گرفته با شرکت‌های نفتی و تأمین تجهیزات و قطعات، متوسط دریافت خوراک NGL از حدود ۴۰ هزار بشکه در روز به نزدیک ۸۰ هزار بشکه افزایش یافته است و امیدواریم در صورت پایداری شرایط، تا تابستان ۱۴۰۴ این رقم به بیش از ۱۰۰ هزار بشکه در روز برسد؛ هرچند عبور از رکورد ۱۰۰ هزار بشکه قبلاً نیز محقق شده اما به دلیل افت فشار میادین در فصل زمستان پایدار نبوده است.

انصاری‌نیک خاطرنشان کرد: افزایش خوراک موجب شد از سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ سالانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن به تولید شرکت افزوده شود و در سال ۱۴۰۳ پتروشیمی بندر امام رتبه نخست تولید در میان صنایع کشور را کسب کند؛ رتبه‌ای که امیدواریم در سال ۱۴۰۴ نیز حفظ شود.

مدیرعامل پتروشیمی بندر امام با اشاره به پروژه‌های توسعه‌ای افزود: پروژه‌هایی مانند کلرآلکالی، پیش‌تفکیک اتوماتیک، بازیافت اتان، توسعه مخازن و خطوط لوله در دست اجراست و مجموع دارایی‌های در جریان تکمیل شرکت به چند صد میلیون دلار می‌رسد. برای نوسازی و بهسازی واحدهای خوراک و تولید نیز حدود ۳۰۰ میلیون دلار برنامه‌ریزی شده و سالانه بین دو تا چهار همت سرمایه‌گذاری در این بخش انجام می‌شود. در حال حاضر بیش از ۳۷۰ پروژه فعال در مجموعه در حال اجراست.

انصاری‌نیک با اشاره به رشد صادرات گفت: رشد حدود ۸ درصدی تولید طی سال‌های اخیر، صادرات شرکت را از حدود ۳۰۰ میلیون دلار در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۹۰۰ میلیون دلار در سال گذشته رسانده است. همچنین در ۹ ماهه امسال بیش از ۷۰۰ میلیون دلار ارزآوری داشته‌ایم و میزان فروش به حدود ۲.۵ میلیون تن رسیده که نزدیک به نیمی از آن به صادرات اختصاص دارد.

تحریم‌ها و ناترازی خوراک تهدیدی برای رشد صادرات پتروشیمی‌ها

وی گفت: در پنج سال گذشته، صنعت پتروشیمی جهانی رشد قابل توجهی در تقاضای محصولات خود داشته و به‌طور متوسط افزایش تقاضا بین ۲ تا ۵ درصد برای محصولات مختلف ثبت شده است. در نیمکره غربی، صنایع پتروشیمی نقش غالب در اقتصاد جهانی داشتند، اما طی دو دهه اخیر به دلیل دسترسی به منابع خوراک و مسائل محیط زیستی، تمرکز تولید به خاورمیانه و آسیا، به‌ویژه چین و هند منتقل شد.

مدیرعامل پتروشیمی بندر امام افزود: این تغییرات موجب تحول در بازار جهانی، سرمایه‌گذاری‌ها و ترازهای خوراک شد. در منطقه غرب آسیا نیز ایران با افزایش ظرفیت تولید از حدود ۲ میلیون تن پس از انقلاب به ۸۰ میلیون تن در سال‌های اخیر رسیده است و برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی می‌کند این رقم تا ۱۳۰ میلیون تن افزایش یابد.

انصاری‌نیک ادامه داد: در دهه اخیر رشد تقاضا کاهش یافته و فشار بر شرکت‌های متوسط و کوچک افزایش یافته است. توقف واحدهای متعدد پلی‌اولفین در اروپا و محدودیت‌های محیط زیستی، منجر به کاهش ظرفیت تولید شده و در آینده شرکت‌های کوچک‌تر از میدان رقابت خارج خواهند شد.

وی خاطرنشان کرد: شرکت‌هایی که به صنایع بالادستی مانند پالایشگاه‌ها و میادین نفتی متصل هستند و سرمایه‌گذاری‌های گسترده در تحقیق، بازار و تولید دارند، می‌توانند بر بازار مسلط شوند. نمونه‌هایی از این استراتژی در آمریکا و عربستان مشاهده شده است که شرکت‌هایی مانند آرامکو و سابیک با سرمایه‌گذاری یکپارچه از میدان نفت تا تولید پلیمرهای مهندسی سهم بازار خود را تثبیت کرده‌اند.

انصاری‌نیک افزود: ایران نیز با افزایش تولید چند ده میلیون تن طی دو دهه اخیر، به عنوان یک بازیگر فعال در صنعت پتروشیمی جهان حضور دارد، اما در پنج تا ده سال اخیر رشد تولید کند شده و فشار ناترازی خوراک و انرژی، زنگ هشداری برای سیاستگذاران و تنظیم‌کننده‌ها است که باید تدابیر لازم برای پایداری و توسعه صنعت اتخاذ شود.

 مدیرعامل پتروشیمی بندر امام همچنین اظهار کرد:صنعت پتروشیمی کشور هم‌اکنون تحت فشارهای متعددی قرار دارد. تحریم‌های جهانی، مازاد عرضه جهانی و محدودیت‌های تجارت بین‌الملل شرایط رقابت را برای ایران سخت‌تر کرده است. هزینه‌های حمل و بازاریابی برای ما نسبت به رقبا دو تا سه برابر افزایش یافته است.

وی ادامه داد: ناترازی گاز و انرژی باعث شده که خوراک برخی مجتمع‌ها کاهش یابد یا حتی قطع شود. همچنین تامین مالی و سرمایه‌گذاری برای پروژه‌های جدید یکی از چالش‌های اساسی پیش روی صنعت پتروشیمی کشور است.

انصاری‌نیک با بیان ضرورت بازنگری در سیاست‌ها و برنامه‌های حمایتی، افزود: وزارت نفت، سازمان برنامه و بودجه و مجلس باید با ایجاد قوانین تسهیل‌گر، فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذاب برای شرکت‌های فعال در صنعت پتروشیمی فراهم کنند تا تولیدکنندگان بتوانند خوراک خود را با حاشیه سود مناسب دریافت کنند و ریسک‌های آینده کاهش یابد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر صنعت پتروشیمی ایران سالانه حدود ۱۲.۵ میلیارد دلار درآمد ارزی دارد و در صورت حمایت و سیاست‌گذاری مناسب این رقم می‌تواند به بیش از ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد. در غیر این صورت، سهم کشور در بازار جهانی به تدریج کاهش یافته و موتور پیشران اقتصادی ما دچار مشکل خواهد شد.

مدیرعامل پتروشیمی بندر امام تاکید کرد: این صنعت باید با نگاه به فرصت‌ها و توسعه سرمایه‌گذاری، حضور فعال خود در تجارت جهانی را حفظ کند تا بتواند از گذشته قوی‌تر و با ثبات‌تر عمل کند.