به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، «دلار توافقی» به دلاری گفته می‌شد که برخی صرافی‌های مجاز به مشتریان خود با شرط ارائه کارت ملی و به میزان محدود می‌فروشند. قیمت دلار توافقی کمتر از قیمت دلار در بازار آزاد بود. به همین علت مورد استقبال قرار گرفته و در مقاطعی دوباره شاهد صف‌کشی مردم مقابل صرافی‌ها در خیابان فردوسی بودیم.

دلار توافقی ۲۲ خرداد ۱۴۰۱ متولد شد. زمانی که بانک مرکزی به منظور پاسخ به تقاضای بازار و کاهش التهابات قیمت دلار (که به سطحی بی‌سابقه رسیده بود) به صرافان اجازه داد ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخی توافقی از آنها خریداری کنند. بانک مرکزی همچنین با احیای کد ۲۴ سرفصل مصارف ارزی، بار دیگر فروش «ارز سهمیه‌ای» با کارت ملی را مجاز شمرد.

بازار توافقی ارز چیست؟

بازار ارز توافقی یکی دیگر از بازارهایی محسوب می‌شود که نتیجه سیاست‌های مالی دولت است. این بازار برای افرادی بود که قصد واردات رسمی کالا و خدمات به کشور را ندارند و صرفا برای نیازهای دیگری بجز واردات است.

اما هر آنچه بود، دلار توافقی با سازوکار ثبت نام در سایت بازار متشکل و تعیین صرافی و وقت تحویل و با استفاده از مدارکی مانند کارت ملی، کارت بانکی و سیم کارت شخص متقاضی، تا سقف ۲۰۰۰ یورو یا ۲۱۰۰ دلار به شخص متقاضی ارائه می‌شد. هرچند طبق  قانون، هر شخص یک بار در سال فرصت استفاده از دلار توافقی را داشت.

با این حال تداوم سیاست ارز توافقی، منجر به توزیع رانت و از بین رفتن منابع ارزی کشور شده بود.

چرا دلار توافقی حذف شد؟

اما در نهایت با آمدن فرزین به عنوان رئیس کل بانک مرکزی و رفتن صالح آبادی، زمزمه‌هایی از تدابیر ارزی متفاوت از سوی رئیس جدید وجود داشت. به گونه‌ای که در همان روز‌های ابتدایی بر ثبات نرخ نیما و تعیین میانگین ۲۸۵۰۰ تومان به ازای هر دلار نیمایی تاکید شد و در ادامه نیز وعده شکل گیری بازار مبادله طلا و ارز مطرح شد.

در همین راستا امروز بانک مرکزی طبق برنامه ریزی‌هایی که از پیش اعلام شده بود، اقدام به افزایش سقف عرضه ارز به متقاضیان دارای کارت ملی را از ۲۰۰۰ به ۵۰۰۰ یورو کرد. همچنین از همان آغاز معاملات صبح، سایت بازار متشکل ارزی با تغییراتی همچون حذف بخش دلار و یورو توافقی همراه شد. اتفاقی که نشان می‌داد سیاست ارز توافقی در شبکه ارزی کشور به پایان رسیده است.

با این حال رئیس کل بانک مرکزی با انتشار پیامی در صفحه شخصی خود در توئیتر در پاسخ به سوال یکی از کاربران درخصوص این که چرا سیستم دلار توافقی قطع شده است اعلام کرد: بانک مرکزی با حذف دلار توافقی به دنبال برچیدن رانت به‌وجود آمده بوده است. از این به بعد از تمامی صرافی‌ها بدون انجام ثبت‌نام، ارز خود را دریافت کنید؛ به نرخ تابلو، بدون صف.

برنامه‌های فرزین برای بازار ارز

محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی دوم بهمن‌ماه با حضور در برنامه گفت‌وگوی درخصوص مهم‌ترین تحولات بازار ارز بیان کرد که بازار مبادله ارز و طلا تا دوهفته آینده را‌ه‌اندازی خواهد شد. در این بازار نه‌تنها اسکناس‌های فعلی عرضه می‌شود، بلکه از طریق سامانه‌ «ناخدا» نیز تامین ارز نیازهای ارزی صورت خواهد پذیرفت.

او همچنین تاکید کرد که با راه‌اندازی سامانه ناخدا، تمامی نیازهای ارزی کشور بر اساس مستندات تامین خواهد شد.

فرزین از تامین ارز صرافی‌ها با حراج روزانه در بازار متشکل و تامین ارز ۲۸۵۰۰تومانی از محل درآمد صادرات نفت و پتروشیمی خبر داد و اعلام کرد: به تمامی منابع ارزی کشور دسترسی داریم و بانک مرکزی نرخ‌سازی را از این به بعد با اقدامات خود انجام خواهد داد.

رئیس کل بانک مرکزی همچنین از ایجاد بازار معاملات آتی ارز و طلا خبر داد و با اشاره به افق بلندمدت برای بازار مبادله ارز و طلا تاکید کرد که در حال حاضر فضا هیجانی است و به این دلیل سعی شده است در این بازار همه نیازها برطرف شود و پس از آن از سایر ابزارهایی که در بازارهای ارز دنیا از آن استفاده می‌شود، بهره خواهیم برد. در این بازار به دنبال راه‌هایی هستیم تا از ابزارهایی مثل سوآپ، فوروارد و فیوچر استفاده شود. اما این اقدامات موکول به آینده می‌شود و در حال حاضر به دنبال ایجاد ثبات در بازار هستیم.

فرزین با اشاره به افزایش سقف عرضه ارز توسط صرافی‌ها از ۲۰۰۰ یورو به ۵۰۰۰ یورو بیان کرد که اگر صرافی‌ها با مشکل کمبود ارز مواجه شوند، این کمبود توسط بانک مرکزی تامین خواهد شد. باتوجه به اینکه خرید ارز صادراتی توسط صرافی‌ها ممنوع اعلام شده است، تقاضای ارز باتوجه به افزایش سقف فروش ارز، افزایش خواهد یافت و احتمالا برای خرید ارز صف‌های طولانی ایجاد شود.

بیشتر بخوانید:

دامنه نوسان دلار و یورو توافقی برداشته شد

مردم بدون نگرانی دلار ۴۴ هزار تومانی می خرند / دلالان کف قیمت دلار بعد از عید را ۵۰ هزار تومان می دانند