به گزارش خبرنگار موسیقی خبرگزاری موج، با بروز بیماری کرونا و فراگیر شدنش در سطح جهان و کشور عزیز ما، پرهیز از تجمعات باعث تعطیلی بسیاری از فعالیت ها و از جمله برگزاری کنسرت ها و حتی تولیدات موسیقیایی که نیازمند حضور هنرمندان در کنار یکدیگر داشت، شد. اما در یک حرکت ابتکاری و با حمایت شهرداری تهران، تعدادی از هنرمندان در قالب طرحی با نام نوروزخانه، با حضور در مرکز همایش های بین المللی برج میلاد، نسبت به برگزاری کنسرت هایی بدون حضور تماشاگر اما با پخش اینترنتی و رایگان برای مردم اقدام کردند.

امید حاجیلی (۸ فروردین)، مهدی جهانی (۹ فروردین)، روزبه بمانی (۱۰ فروردین)، گروه استاد اسداللهی (۱۱ فروردین)، رضا یزدانی (۱۲ فروردین)، گروه رستاک (۱۳ فروردین)، حمید عسگری (۱۴ فروردین)، گروه گیل و آمارد، ناصروحدتی (۱۵ فروردین)، مهدی یغمایی (۱۶ فروردین)، گروه ژوانا، سعدالله نصیری (۱۷ فروردین)، حمید حامی (۱۸ فروردین)، لیان بوشهر (۱۹ فروردین)، سینا سرلک (۲۰ فروردین)، اشوان و اشکان خدابنده‌لو (۲۱ فروردین) هنرمندانی بودند که در این طرح حضور یافتند. البته این حضور و هنرنمایی با دریافت مبالغی از شهرداری بود اما مردم که در قرنطینه کرنایی به سر می بردند برای تماشای برنامه ایشان وجهی پرداخت نمی کردند.

پس از اجرای هنرمندان پاپ کشور در برج میلاد، این بار نوبت ارکسترهای ملی و سمفونیک تهران بود که با اجراهای خانگی در عرصه فضای مجازی لحظات دلنشینی را برای مردم رقم بزنند و هنر خود را در قالب یک مسئولیت اجتماعی به طور رایگان به مردم عرضه کنند.

اما هنرمندان عرصه موسیقی کلاسیک و بنیاد فرهنگی هنری رودکی فعالیت خود را با برگزاری کنسرت های آنلاین رایگان پی گرفتند و این بار در تالار وحدت میزبان هنرمندان مطرحی همچون پرواز همای (۲۹ فروردین)، کیوان ساکت و وحید تاج به همراه گروه وزیری (۳۰ فروردین)، علی زند وکیلی (۱۶ اردیبهشت)، سامان احتشامی و عمران فروزش (۱۹ اردیبهشت) و گروه رستاک (۲۰ اردیبهشت) شد.

در این میان برخی از این هنرمندان به درخواست خود و بدون دریافت هیچ هزینه ای اقدام به برگزاری این کنسرت کردند و تعدادی دیگر هم با حمایت اسپانسر به روی صحنه رفتند اما در هر صورت تماشای آنلاین کنسرت برای عموم مردم به صورت رایگان بود. این اجراها به تالار وحدت محدود نماند و استاد کیهان کلهر نوازنده و آهنگساز چیره دست ایرانی در اجرایی آنلاین از ساعت ۲۱:۳۰ تا ۲۲:۳۰ روز پنجشنبه اول خرداد ماه  به تک نوازی سه تار پرداخت.

بیشتر بخوانید:

اجرای رایگان هنرمندان در کنسرت های آنلاین تالار وحدت

قدر دانی سامان احتشامی از اعتماد رادیو/آیا کنسرت های آنلاین می توانند جایگزین کنسرت خیابانی شوند؟

در این میان هفته گذشته اعلام شد که روز یکشنبه چهارم خرداد ماه، همایون شجریان هم به همراه ارکستر مجلسی تهران بدون حضور تماشاچیان و به منظور یک کنسرت آنلاین در تالار به روی صحنه خواهند رفت اما تماشای این کنسرت شرایط متفاوتی برای مردم خواهد داشت. به عبارت دیگر، کنسرت همایون شجریان به صورت انحصاری در «لنز»، تلویزیون تعاملی ایرانسل پخش می شود و مشترکان ایرانسل بدون نیاز به تهیه اشتراک و کاربران غیرایرانسلی لنز با تهیه بلیط 10هزار تومانی، می‌توانند این اجرا را تماشا کنند.

اما این مسئله تا حدی سوال بر انگیز است چرا که همایون شجریان از سالها پیش ادعا کرده که حاضر است برای مردم کنسرت رایگان خیابانی برگزار کند. این هنرمند در سال ١٣٩٢ اعلام کرد: "حاضرم سال آینده برای هر کس که دلش بخواهد، اجرای خیابانی داشته باشم و البته این اجرا را فقط برای دل مردم و بدون هیچ مناسبتی در نظر گرفته‌ام که امیدوارم این شرایط از سوی خانه موسیقی فراهم شود."

وی این مسئله را در سال پرحادثه ۱۳۹۷ با انتشار پستی در فضای مجازی وارد مرحله جدی تری کرد. همایون شجریان روز دوشنبه ٨ مرداد ماه در صفحه شخصی خود نوشت:"عزیزان، در این ایام که چون سیاوش در گذر از آتش هستیم، نمی‌دانم چه کنیم تا حالمان کمی به شود، چنانچه مشکل مجوز نباشد، سراپا در خدمتم تا بدون هیچ انتفاعی کنسرت خیابانی گسترده برای شما عزیزان اجرا کنم، شاید دلمان در کنار یکدیگر آرام گیرد."

این پیشنهاد واکنش های مثبت و منفی هنرمندان دیگر را هم به دنبال داشت و این پست توپ را به زمین مراکزی مرتبط یا بی ربط با موضوع کنسرت خیابانی انداخت و نام نهادهایی همچون سازمان زیباسازی شهرداری تهران تا خانه موسیقی و دفتر موسیقی ارشاد را به میان آورد و مسئولان آنها را به واکنش و پاسخگویی در این خصوص وادار کرد. حتی بخشی از نشست خبری رونمایی از آلبوم ایران من همایون شجریان و سهراب پورناظری به این مبحث و امکان برگزاری آن گذشت. 

بیشتر بخوانید:

نمی خواهم بگویم محسن چاووشی زیر زمینی عمل کرده است/ برگزاری کنسرت خیابانی شجریان در انتظار نامه شهرداری

نوربخش: منظور من از کنسرت خیابانی برنامه ای با کمتر از ده هزار نفر است/ اجرای کنسرت خیابانی برای موسیقی سنتی ایرانی محال است

شجریان: پیشنهادی صادقانه و بدون نیت تبلیغاتی داده‌ام/ پورناظری: صدا و سیما حق دخل و تصرف در قطعه ایران من را ندارد

شهرام ناظری و کامکارها مدرسه می سازند/انتقاد از پیشنهاد تبلیغاتی کنسرت خیابانی

وی در این نشست خبری ضمن رد این سوال که آیا صرفا پیشنهادی تبلیغاتی داده، تاکید کرد: "این ایده چند سال پیش به ذهنم رسید. در زمانی که بسیاری در امور خیریه شرکت می کردند و من با خودم فکر می کردم من در این فضا در کجا ایستاده ام. با حس اینکه من آخر صف ایستاده ام باید کاری برای دیگران بکنم ابتدا به برگزاری کنسرت در محله ای که مردمش تا به حال کنسرتی را تجربه نکرده اند فکر کردم.  اما این بار با دغدغه دیگری این پیشنهاد را مطرح کردم. وقتی حال جامعه خوب نیست فکر کردم من کجا می‌توانم کمکی انجام بدهم...."

در عین حال همایون شجریان سال گذشته و پس از آنکه به همراه علیرضا قربانی ضبط بخشی از موزیک‌ویدیوی آلبوم مشترک‌شان («افسانه چشم‌هایت») را در فضای «ایران مال‌» انجام داد مورد انتقاد برخی قرار گرفت که هنرمند مدعی مردمی بودن نباید در محلی که نماد ثروت است حضور یابد برای نخستین بار دست به قلم شد و در واکنش تندی که نشان داد برخی از اصحاب قلم را به «قداره‌کشان و قمه‌کشان» تشبیه کرده و از آنها به عنوان «قلم کشان» یاد کرد.

وی در بخشی از این واکنش مکتوب به موضوع کنسرت خیابانی هم اشاره کرد و گفت: "... زمانی که برای کنسرت خیابانی بی‌مرز و محدوده و برای صدها هزار نفر علاقه‌مند درخواست دادم، گفتند به دنبال شهرت است و فرمودند به جای این بلندپروازی‌ها چند شب در سالن کنسرت رایگان اجرا کند! ما صحبت از چه می‌کردیم و آنها چه پاسخی می‌دادند. مقصود من از اجرای خیابانی، بردن موسیقی به متن شهر بود. به خیابان. به جایی که هر رهگذری فارغ از همه چیز شنونده‌ام باشد. قصد من از ایده‌ی کنسرت خیابانی تنها رایگان بودن آن نبود و اینان درنیافتند که کنسرت خیابانی یعنی کنسرت برای رهگذران. چه فقیر و چه دارا. چه همدل و همراه و چه اهل احوالاتی دیگر. این یعنی معجزه‌ی موسیقی که هیچ مرزی نمی‌شناسد. همه را برابر و یکسان زیر سقف لاجوردی خود جمع می‌کند. با هر زبان و فرهنگ و مسلکی. این یعنی صبح تا شبی نواختن و خواندن همانند نوازنده‌ای تنگدست که در کوچه و خیابانی دارد موسیقی‌اش را به گوش همه می‌رساند نه خواندن و نواختن در سالنی خاص در زمانی خاص و با محدوده و مرزی مشخص. حکایت کنسرت خیابانی که این چنین با جوهر قلم‌کشان زهرآلود می‌شود، وای به حال حرکت‌های دیگر که خدای ناکرده منافع مالی هم در پی داشته باشد....."

این که ویروس بسیار کوچک اما مهلک کرونا نه تنها در ایران بلکه در سراسر کره خاکی حکمرانی خود را مستولی کرده و بسیاری از افراد را با بیکاری، بیماری و حتی داغ عزیزان از دست رفته شان همنشین کرده، قطعا شرایطی به مراتب بدتر از گرفتاری های اقتصادی سال های گذشته را بر جامعه و به ویژه اقشار آسیب پذیر حاکم کرده است، غیر قابل کتمان است.

اما این روزها به یمن امکانات تکنولوژیک و البته شرایط ناخواسته تحمیل شده کرونایی، هم مجوز ها صادر شده و هم امکانات مناسبی برای اجرای کنسرت رایگان برای مردم کیفیتی نسبتا قابل قبول از نظر صدا و تصویر فراهم آمده است و گرچه امکان برخورد نزدیک و رخ به رخ وجود ندارد اما اتفاقا امکان ارائه خدماتی کاملا یکسان به همه مخاطبان در اقصی نقاط کشور فراهم شده و شاید آرزوی دیرینه همایون شجریان به تحقق نزدیک شده باشد.

بر همین اساس شاید بتوان گفت که در این شرایط که نیاز به «به شدن حال مردم» بیشتر خودنمایی می کند، فارغ از اینکه شاید بشود به روی خود نیاوریم که نمایش کنسرت در یک سایت منحصر به فرد نمی تواند مصداقی برای تشبیه کنسرت خیابانی به «کار نوازنده ای در خیابان و نه خواندن و نواختن در سالنی خاص در زمانی خاص و با محدوده و مرزی مشخص» باشد؛ اما اگر من جای همایون بودم کنسرتم را رایگان ارائه می کردم و به هیچ وجه حاضر نمی شدم تا از نام و محبوبیت منی که سال های متمادی درخواست برگزاری کنسرت رایگان برای مردم را داشتم برای فروش بلیت و یا عضو گیری برای یک سایت و اپلیکشن ولو به قیمتی ناچیز استفاده شود!