در یک سال گذشته اقتصاد کشور با چالش های جدیدی مواجه شده است، هرچند تحریم ها علیه ایران در یک سال اخیر تشدید شده، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند این مشکلات تا حدودی مربوط به تحریم ها است و ناکارآمدی در ساختار اقتصادی و وجود رانت در توزیع کالا در کشور بر مشکلات تورم کشور افزوده است. در این زمینه مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج ضمن تایید این موضوع گفت: در حال حاضر دولت باید به جای پرداخت یارانه به ارز به صورت مستقیم به مردم یارانه بدهد، زیرا امروز مشکلات زیادی در توزیع کالا در کشور وجود دارد و باعث بروز فساد سیستمی شده است. در ادامه متن کامل گفتگو را می خوانید.

در حال حاضر بین مسئولان و کارشناسان پیش‌بینی‌های متناقضی درباره وضعیت اقتصاد سال 98 وجود دارد، علت این تفاوت در پیش‌بینی‌ها چیست؟

به نظر می رسد هر دو گروهی که می گویند در سال 98 در اقتصاد مشکلی وجود نخواهد داشت یا سخت‌ترین سال کشور از ابتدای انقلاب از سال 57 تاکنون بوده است، ارزیابی دقیقی از تحریم‌ها و تأثیر آن بر اقتصاد کشور نداشته‌اند، در واقع تحریم ها مشکلاتی را برای کشور ایجاد کرده است که نباید آن‌ها را نادیده گرفت، اما واقعیت این است که به دلیل مشکلاتی که در داخل کشور داریم تحریم‌ها بیشتر تأثیرگذار شده اند.

در حال حاضر تحریم‌های اقتصادی ایران چه تفاوتی با تحریم‌های سال‌های گذشته دارد؟

اگر به ابتدای انقلاب نگاه کنید که در آن زمان دولت نوپای به سرکار آمده بود، تحریم‌های آمریکا نیز وجود داشت و در فضای بین‌المللی نیز همین مخالف‌ها علیه ایران وجود داشت و حتی امروز تکنولوژی و دانشی که در کشور به وجود آمده در آن زمان وجود نداشت، برای نمونه در دهه 60 امکان پرداخت یارانه نقدی وجود نداشت، اما امروز به کمک تکنولوژی می توان همین یارانه ها را به صورت نقدی به حساب افراد واجد شرایط واریز کرد و این اتفاق در نتیجه افزایش قابلیت‌های بانکداری الکترونیکی در کشور است که می‌توان به ساکنان دورترین نقطه کشور یارانه پرداخت کرد، این در حالی است که در ابتدای انقلاب برخی از روستاها حتی برق نداشت و امروز امکان دریافت یارانه الکترونیکی دارند.

چرا سیاست‌های اقتصادی برای مقابله با تحریم‌ها در یک سال اخیر چندان کارآمد نبوده است؟

در حال حاضر سیاسی شدن اقتصاد کشور یکی از مشکلات کشور است، برای نمونه شاید امروز اگر ارز 4200 تومانی به کالاها داده نشود و با همان نرخ نیما کالاها قیمت‌گذاری شوند، تأثیرات مثبت‌تری در بازار داشته باشد، به عبارت دیگر پرداخت یارانه آشکار به‌جای یارانه پنهان باعث می‌شود فساد کمتری بروز کند. چراکه امروز سیستم توزیع کشور حتی قابلیت اول انقلاب را ندارد و نمی‌تواند کالاها را مستقیم و بدون فساد در اختیار مردم قرار دهد.

چرا سیاست‌های یارانه مستقیم به مردم همانند دوره جنگ اجرا نمی‌شود و ادامه یارانه به ارز چه تأثیرات منفی دارد؟

در حال حاضر پرداخت یارانه مستقیم تأثیر مثبت‌تری برای اقشار آسیب‌پذیر دارد و اگر دولت سراغ یارانه نقدی نمی‌رود، به دلیل لجبازی با دولت قبل است و دولت فعلی منتقد دولت قبلی به ویژه در بخش هدفمندی یارانه‌ها بوده و نمی‌خواهد از همان شیوه دولت قبلی برای پرداخت یارانه استفاده کند. از این رو اگر این فضای لجبازی کنار گذاشته شود و بررسی شود چه روشی به نفع اقتصاد کشور است به طور قطع در تنظیم بازار و کنترل تورم موفق‌تر عمل خواهیم کرد.

از نظر ساختاری چه مسائلی به مشکلات اقتصادی کشور دامن زده است؟

در کشور نهادها را تقویت نکرده‌ایم و بیشتر از اینکه به فکر سیستم باشیم، به دنبال حل مسائل با تکیه بر درآمدهای نفتی بوده‌ایم و شاید سیستم‌های که از قبل وجود داشت از بین بردیم، از این رو امروز نظام مالیاتی کشورمان بسیار بزرگ و در سطح یک کشور پیشرفته است، اما نظام حکمرانی در کشور متکی به درآمدهای نفتی است.

ناکارآمدی سیاست‌های اداری و اقتصادی چه تأثیری بر فعالیت بنگاه‌های اقتصادی کشور گذاشته است؟

در حال حاضر از آنجایی که بیمه بیکاری مناسبی در کشور نداریم که نیروی کارگری را پوشش دهد بنگاه‌های کشور نمی‌توانند در نتیجه افزایش رکود اقتصادی تعدیل نیرو کنند و این ناکارآمدی باعث آسیب‌های بی‌شماری در اقتصاد کشور شده که مهم‌ترین آن وابستگی به منابع درآمدی نفتی و ... است. همچنین باید توجه داشت که در منازعات سیاسی نیز باید به آسیب‌های ساختاری اقتصادی نیز توجه شود، زیرا در غیر این صورت شاهد این خواهید بود که این اختلافات نه تنها منافع مردم را در نظر ندارد، بلکه منابع را به سمت‌های مختلف سوق می‌دهد.

در حال حاضر چگونه می‌توان بر مشکلات اقتصادی کشور فائق شد؟

در حال حاضر ایران مانند کره شمالی ارتباطاتش مسدود نشده و تنها مشکل این است که نمی‌توانیم با دولت مستقر آمریکا مسائل و مشکلاتمان را حل کنیم و از آنجایی که سایر کشورهای اروپایی نیز با دولت آمریکا مشکل‌دارند، از این رو با تقویت روابط ایران با سایر کشورهای دنیا می‌توان تا حدودی کاستی‌ها را جبران کرد.