، سال‌های زیادی است که رهبر معظم انقلاب در نخستین لحظات سال جدید، در پیامی عمومی مسیر حرکت یکساله کشور را تعیین می‌کند. ایشان براساس اطلاعات و گزارش‌های واصله از شرایط کشور و با تجربیات خویش از مسائل هر سال را به موضوعی اختصاص می‌دهند.

این نامگذاری‌ها از دهه 70 آغاز شد که می‌توان آنها را به سه بخش تقسیم کرد. بخش نخست با نام اشخاص در سال های 78،79،81و 85 به نام‌های سال امام خمینی(ره)، امام علی(ع)، سال عزت و افتخار حسینی و سال پیامبر اکرم(ص) نامگذاری شدند. بخش دوم با موضوع اقتصاد به طور مستقیم یا به صورت غیرمستقیم با آن ارتباط دارد و بخش سوم نیز به‌شکل غیر مستقیم به امر اقتصاد مربوط می‌شوند. با تمام این تفاسیر به خوبی می‌شود درک کرد که آیت الله خامنه‌ای رهبری انقلاب یک ارزش را برجسته می‌کنند و در صدر قرار می‌دهند و این مهم به نوعی اعتلای فرهنگ عمومی جامعه به‌شمار می‌رود.

 در مطلب پیش رو بر نامگذاری سال‌های گوناگون از طرف رهبر معظم انقلاب مروری کوتاه داریم.

1403،جهش تولید با مشارکت مردم

رهبر انقلاب فرمودند:در بخش مردمی ظرفیّتهای بزرگی وجود دارد که من ان‌شاءاللّه توضیح خواهم داد در این باره و این ظرفیّتها بایستی فعّال بشود، باید از آنها به نفع کشور و به نفع مردم استفاده بشود. لذا من به این مناسبت شعار امسال را این قرار دادم: « جهش تولید با مشارکت مردم» این شعار امسال است.

1402، مهار تورم و رشد تولید

رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال 1402 ، با تبریک عید نوروز به آحاد ملت ایران و همه ملت‌هایی که نوروز را گرامی می‌دارند، مهمترین مسأله کشور در سال گذشته را موضوع اقتصاد و معیشت مردم دانستند و با تاکید بر اینکه امسال نیز اقتصاد، مسأله اصلی کشور است، شعار سال 1402 را «مهار تورم و رشد تولید» اعلام کردند. ایشان در سخنان خود تاکید کردند: باید مسئولان و فعالان اقتصادی و فعالان مردمی و فرهنگی و همچنین صداوسیما که وظیفه فرهنگ‌سازی را برعهده دارد، همه همت خود را بر این دو موضوع قرار دهند تا در درجه اول تورم مهار شود و کاهش یابد و در درجه بعد زمینه افزایش تولید فراهم شود.

۱۴۰۱، تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین

رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به‌ مناسبت آغاز سال ۱۴۰۱، را سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری فرمودند. از همین رو ایشان در پیامی بیان کردند: تولید، کلید حل مشکلات اقتصادی و راه اصلی عبور از دشواری‌های اقتصادی است، ضمن اینکه رشد اقتصادی، افزایش اشتغال، کاهش تورم، افزایش درآمد سرانه، بهبود رفاه عمومی و همچنین افزایش اعتماد به نفس و عزت ملی در گرو رونق و رواجِ اکسیری به نام تولید ملی است که تکیه بر آن در این سالها تأثیرهای خوبی نیز داشته است.

 ۱۴۰۰، تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها

رهبری معظم انقلاب، سال ۱۴۰۰ یک زمینه‌ِ خوبی برای شکوفایی جهش تولید وجود دارد که از این بایستی حداکثر استفاده را کرد. باید این حرکت با جدیت دنبال بشود و به‌طور عمده حمایت‌های قانونی و دولتی و حکومتی از همه‌سو نسبت به جهش تولید انجام بگیرد. چه این دولت تا وقتی که بر سر کار است، چه دولت آینده از اول استقرار بایستی همّت خودش را بر این قرار بدهد که موانع را برطرف کند و حمایت‌های لازم را انجام بدهد و ان‌شاءاللّه جهش تولید به معنای واقعی کلمه در امسال انجام بگیرد.

۱۳۹۹، جهش تولید

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۳۹۹، با اشاره به تقارن روز اول سال با سالروز شهادت حضرت موسی‌بن‌جعفر (ع) به پیشگاه مقدس آن حضرت سلام و درود فرستادند و با تبریک عید سعید مبعث و عید پر طراوت نوروز به همه ملت به‌ویژه خانواده‌های معظم شهیدان و جانبازان، جهادگران عرصه سلامت و همه خدمتگزاران سختکوش، سال جدید را سال «جهش تولید» نامگذاری کردند. ایشان در این پیام نوروزی خطاب به دست‌اندرکاران تأکید کردند: جوری عمل کنید که با جهش تولید، تغییری محسوس در زندگی مردم به‌وجود آید.

1398، رونق تولید

آیت الله خامنه ای با نامگذاری سال جدید به عنوان سال «رونق تولید» تاکید کردند که راه حل مشکل معیشت مردم رونق تولید است. ایشان در پیام نوروزی فرمودند: «امسال مسئله‌ «تولید» مطرح است. می‌خواهم مسئله تولید را به عنوان محورفعالیت قرار بدهم. تولید اگر چنانچه به راه بیفتد، هم می‌تواند مشکلات معیشتی را حل کند، هم م‌یتواند استغناء کشور از بیگانگان و دشمنان را تأمین کند، هم می‌تواند مشکل اشتغال را برطرف کند، هم حتّی میتواند مشکل ارزش پول ملّی را تا حدود زیادی برطرف کند.

1397، حمایت از کالای ایرانی

رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود تاکید کردند: «سالی که از این لحظه آغاز می‌شود آنچه مهم است، این است که همه باید سخت کار کنند. بنده در شعارهای سال‌ها معمولاً مخاطب را مسوولین قرار می‌دادم؛ امسال مخاطب، همه‌ آحاد ملت و از جمله مسوولین خواهند بود. محور هم عبارت است از تولید ملی؛ یعنی اگر چنانچه تولید ملی را با شرحی که ان‌ شاء الله در سخنرانی عرض خواهم کرد همه تعقیب کنند و دنبال‌ گیری کنند، بسیاری از مشکلات اقتصادی، مشکلات معیشتیِ مردم هم مساله‌ اشتغال، هم مساله‌ سرمایه‌گذاری و بقیه‌ چیزها حل خواهد شد. آسیب های اجتماعی به میزان زیادی کاهش پیدا خواهد کرد؛ یعنی محور، تولید ملی است. بنابراین اگر تولید ملّی شتاب بگیرد، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.

1396، اقتصاد مقاومتی، تولید - اشتغال

آیت الله خامنه‌ای در این برهه تاکید داشتند: تمرکز و برنامه‌ ریزی بر روی این نقاط کلیدی مطالبه رهبری و مردم از مسوولان و موجب پدید آمدن موفقیت های چشمگیر و محسوس است و مسوولان باید نتایج را در پایان سال به مردم گزارش کنند.

1395، اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل

مقام معظم رهبری همواره توجه به مسایل اقتصادی را بسیار مهم می دانند و همین مساله سبب شد تا ابشان این سال را با نام «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» نامگذاری کنند. این موضوع نشان از اهمیت اقتصاد حکایت دارد، مساله‌ای مهم که از نگاه رهبری معظم انقلاب دور نماند.

1394، دولت و ملت، همدلی و هم‌زبانی

رهبر معظم انقلاب تاکید داشتند تا مردم و دولتمردان در کنار یکدیگر در بطن مسایل جاری کشور قرار بگیرند و توسعه و شکوفایی کشور را رقم بزنند. مقام معظم رهبری در نگاه اجمالی به مسایل سال 1394، همکاری‌های گسترده دولت و ملت را ضروری برشمردند و تأکید کردند: برای تحقق شعار سال 94 یعنی «دولت و ملت، همدلی و همزبانی»، باید هر دو کفه این شعار یعنی ملت عزیز، بزرگ، شجاع، بصیر، دانا و با همت ایران و همچنین دولت خدمتگزار، به یکدیگر اعتماد، و صمیمانه با هم همکاری کنند.

1393، اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی

آنچه در 1393 خورشیدی به نظر مهم‌تر از همه به نظر می‌رسید، مسایل اقتصاد و فرهنگ بود. رهبر معظم رهبری حضور مردم و مسوولان را در عرصه اقتصاد و فرهنگ مهم دانستند و تاکید داشتند که بدون حضور مردم کار پیش نخواهد رفت و مقصود تحقق پیدا نخواهد کرد. ایشان در ترسیم افق سال نو، دو مساله اقتصاد و فرهنگ را مهم‌تر از مسایل دیگر برشمردند و تاکید کردند: برای تحقق شعار سال ۹۳ یعنی «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» تلاش مشترک مسوولان و آحاد مردم ضروری است.

1392، حماسه‌ سیاسی و حماسه‌ اقتصادی

مقام معظم رهبری در پیام نوروزی خود چشم انداز 1392 خورشیدی را امیدوارانه و همراه با پیشرفت، تحرک، ورزیدگی و حضور جهادی ملت ایران در عرصه های سیاسی و اقتصادی دانستند. این امر نشان دهنده اهمیت اقتصاد در کنار سیاست در تفکر رهبر معظم انقلاب بود و درجه اهمیت اقتصاد را در برهه حساس را یاد آور می شد.

1391، تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه‌ ایرانی

تاکید رهبر معظم انقلاب بر تداوم جهاد اقتصادی و انتخاب این عنوان گویای توجه ایشان به حوزه اقتصاد در دهه پیشرفت و عدالت بوده است. نام گذاری این سال و تاکید های مکرر مقام معظم رهبری مبنی بر توجه دقیق دولت مردان به حوزه اقتصاد نشان داد که لازمه تحقق آن نگاهی جهاد گونه و ایثارگرانه به شمار می رود.

1390، جهاد اقتصادی

رهبر معظم انقلاب نخستین سال از دهه 90 خورشیدی را به عنوان سال «جهاد اقتصادی» نامگذاری کردند. به تعبیر ایشان تحریم‌هایی که از طرف دشمنان علیه ملت ایران زمینه‌سازی و اعمال شد، مقصودی جز ضربه‌ زدن بر پیشرفت کشور نداشت تا از این راه حرکت شتابنده ایران در مسیر پیشرفت را با کندی مواجه کنند و مانع آن شوند. مقام معظم رهبری در این سال از مسوولان کشور اعم از دولت، مجلس، ارگان ها و نهادهای مرتبط با مسایل اقتصادی و نیز ملت ایران خواستند تا در عرصه اقتصادی حرکتی جهادگونه پیش بگیرند تا با اقدامی جهشی و مجاهدانه به معنای حقیقی کلمه پیشرفت و استقرار عدالت را در کشور نهادینه کنند.

1389، همت مضاعف و کار مضاعف

مقام معظم رهبری این سال را به نام «همت مضاعف و کار مضاعف» نامگذاری کردند تا در این سال مسوولان و مردم با در نظر گرفتن اقتضائات و ظرفیت های کشور در بخش های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، عمرانی و اجتماعی با همت بیشتر راه‌ های نرفته را بپیمایند.

1388، حرکت مردم و مسوولان به سوی اصلاح الگوی مصرف

رهبر معظم انقلاب با انتقاد از اسراف های شخصی و عمومی و مصرف بی‌رویه منابع مختلف کشور بر تاکید اسلام و عقلای عالم نسبت به مدیریت عاقلانه و مدبرانه مصرف اشاره و عنوان کردند، یکی از مهمترین زمینه‌هایی که نیازمند تغییر و تحول جدی است، اسراف‌های شخصی و عمومی محسوب می‌شود.

1387، نوآوری و شکوفایی

مقام معظم رهبری در ادامه اندیشه های مدبرانه خود 1387 خورشیدی را که با بحران اقتصادی کشورهای جهان همراه بود، سال «نوآوری و شکوفایی» نام نهادند و تاکید کردند که باید کارهای نو و ابتکاری در سایه‌ مدیریت صحیح و تدبیر درست در فعالیت کشور وارد شود.

1386، سال اتحاد ملی، انسجام اسلامی

آیت الله خامنه ای در پیام نوروزی خود فرمودند: «با نگاه به حوادث و مسائل جهانی بروشنی درمی‌یابیم که دشمنان ملت ایران درصدد آنند که دشمنی خود را از دو راه با ملت ایران به تحقق برسانند یکی، ایجاد تفرقه در میان صفوف ملت؛ از میان بردن یکپارچگی ملت ایران؛ و دومی، ایجاد مشکلات اقتصادی و تلاش برای توقف ملت ایران در زمینه‌های گوناگون سازندگی کشور و رفاه عمومی خود».

1385 ، سال پیامبر اعظم(ص)

تخریب حرم عسگریین و بی حرمتی به آن، اهانت به حرمت پیامبر(ص) و به علت آن که 2 بار تاریخ رحلت حضرت محمد(ص) به تاریخ قمری در تقویم این سال بود، موجب شد این سال از طرف مقام معظم رهبری به سال «پیامبر اعظم(ص)» نامگذاری شود. به تعبیر ایشان در این سال یاد و نام پیامبر اکرم(ص) از همیشه زنده‌ تر شد زیرا بدون شک در چنین شرایطی «امت اسلام و ملت بیش از همیشه به پیغمبر اعظم خود به هدایت او، به بشارت و انذار او، به پیام و معنویت او و به رحمتی که او به انسان‌ها درس داد و تعلیم داد نیازمند است.»

1384، همبستگی ملی و مشارکت عمومی

در این سال همچنین شروع سند چشم ‌انداز 20 ساله‌ آغاز مهمی در کشور بود. مقام معظم رهبری در پیام نوروزی خویش فرمودند: «سند چشم انداز 20 ساله کشور همچون حلقه های زنجیره‌ای است که در دوره‌های کوتاه مدت چهارساله تشکیل شده اما به لحاظ اهمیت فراوان تعیین کننده سرنوشت کشور در بیست سال آینده است؛ از این رو در سال های نخست اجرای این سند زیرساخت های این چشم‌اندازِ مهم و سازه‌ها و ساز و کارهای آن، در استحکام بنای پیشرفت کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است.

1384، پاسخگویی سه قوه به ملت ایران

مقام معظم رهبری در آغاز این سال پاسخگویی سه قوا نسبت به عملکرد خود در مدت زمان تصدی گری امور را لازم و مناسب دانستند و عنوان کردند: «مسوولان دولتی و قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی به مردم بگویند که برای خدمت به عموم ملت ایران، برای تولید علم، برای استقرار عدالت و رفع فقر و فساد و تبعیض در جامعه که اصلاح واقعی در جامعه اینهاست برای نهضت عدالت‌خواهی و برای نهضت مبارزه با فساد، چه اقدامات عمده‌ای را انجام داده‌اند.»

1382، نهضت خدمتگزاری به مردم

رهبر معظم انقلاب 1382 خورشیدی را سال «نهضت خدمتگذاری به مردم» عنوان کردند تا در آن مسوولان سه قوه مبارزه با مفاسد اقتصادی و مالی را تا ریشه کن کردن آن در دستگاه های دولتی تداوم بخشند و به این مبارزه بپیوندد و نهضتی را برای خدمت رسانی به مردم آغاز کنند.

1381، سال عزت و افتخار حسینی

ایشان در پیام نوروزی خود فرمودند: امسال، سال شمسی ما، هم در فروردین و هم در آخر سال در اسفند، با عاشورای حسینی مقارن و مصادف است. بنابراین جا دارد که ما امسال را «سال عزّت و افتخار حسینی» بدانیم. امیدواریم ملت عزیز ما با تمسک به معنویتِ حسین‌‌بن‌‌علی (ع) و با آشنایی بیشتر با آن بزرگوار، عزت و افتخار و سربلندی را برای خود کسب کند؛ همچنان که بحمداللَّه به برکت آن حضرت و به برکت اسلام و قرآن، از عزّت و افتخار معنوی برخوردار بوده و هست.

1380، اقتدار ملی و اشتغال

مقام معظم رهبری در سخنان خود گفتند: در زمینه آنچه که ما در سال ۸۰ باید به عنوان شعارهای اساسىِ خودمان به آن نگاه کنیم، من دو نقطه مهم را مطرح میکنم: نقطه اوّل، اقتدار ملی است. نکته دوم و نقطه اساسی دیگر مسأله اشتغال است. سال را باید از آغاز تا پایان، سالِ تلاش برای ایجاد اشتغال مفید و مولد قرار دهیم.

1379، سال امام امیرالمومنین، علی بن ابیطالب(ع)

سال جدیدی را در پیش رو داریم و همان طور که می‌دانید، امسال، هم در آغاز و هم در پایان خود، مزین به عید مبارک غدیر است؛ یعنی سال ۱۳۷۹، دو عید غدیر دارد. بسیار مناسب است که ما این سال را به این مناسبت، «سال امام امیرالمؤمنین، علی بن‌ابیطالب (ع) بدانیم و بنامیم و خودمان را به آن بزرگوار نزدیک کنیم.

1378، سال امام خمینی(ره)

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این سال را سال امام خمینی(ره) نامیدند و فرمودند: سالی که در این ساعت و در این روز آغاز می‌شود، سالی است با امیدها و با امکانات فراوان و انشاءاللَّه با توکّل به خدا، سالی متناسب با خواست‌ها و ارزش‌های ملت ایران است. از مهمترین خصوصیات امسال این است که مصادف با صدمین سال ولادت امام بزرگوار ماست. به همین مناسبت جا دارد که این سال را سال امام خمینی (ره) بدانیم و بنامیم. 1377، صرفه جویی

1376، همه سعی کنند اسراف را کنار بگذارند

من امسال می‌خواهم مثل سالهای قبل، به همه مردم یک سفارش بکنم. بحمداللَّه سفارش‌هایی که شده، مورد توجّه قرار گرفته است. من می‌خواهم به مردم عزیزمان عرض کنم که امسال همه سعی کنند اسراف را کنار بگذارند.

1375، مبارزه با اسراف و زیاده روی

در پیام نوروزی این سال آمده است: من همه را به رعایت منابع مالی کشور توصیه می‌کنم... اسراف در ثروت عمومی و موجودی‌های این کشور و منابع طبیعی و نیز در آنچه که با زحمت زیاد به دست میآید و اسراف در نان و آب و انرژی و نیروی انسانی، همه اینها بد است.

1374، انضباط اقتصادی و مالی

من عرض می‌کنم امسال هم می‌خواهم دو توصیه بکنم. یک توصیه این است که آن دو شعار [شعارهای سال ۷۳] را زنده نگه داریم... توصیه دوم که آن هم برای جامعه ما بسیار مهم است، «انضباط اقتصادی و مالی» است. من این را از آحاد ملت و مسؤولین کشور و مأمورین دولت، امسال تقاضا دارم.

1373، وجدان کار و انضباط اجتماعی

رهبر معظم انقلاب پس از نامیدن امسال با نام وجدان کار و انضباط اجتماعی فرمودند: تذکری که می‌خواهم عرض کنم این است که از آغاز سال جدید، دو شاخص را به عنوان شعار برای خودمان قرار دهیم: این دو شاخص، عبارت است از «وجدان کار» و «انضباط اجتماعی». این دو شاخص، برای همه ما، در هر جا که هستیم بسیار مهم است.