کارشناس مسائل چین در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج، درخصوص سفر شی جین پینگ رییس جمهور چین به عربستان گفت: موضوع اولی که باید به آن اشاره کرد این است که در داخل کشور شاهده اظهار نظرهای شتاب زده ایی درباره رابطه چین با کشورهای عربی بخصوص عربستان و مسائلی که چین با جمهوری دارد بودیم.

وی ادامه داد: برای بنده که چندین سال است مسائل سیاست خارجی چین را پیگیری می کنم مناسباتی که چین با عربستان دارد دور از انتظار نبود و کاملا طبیعی و درچارچوب روابطی است که چینی ها با کشورهای عربی بخصوص با عربستان سعودی تنظیم کردند که در ادامه برنامه های سابق چین است.

وفایی تصریح کرد: شما اگر سیاست های بالا دستی چین در حوزه سیاست خارجی را مطالعه کنید متوجه برنامه های این کشور می شوید که برای روابطه خارجی با جهان عرب و کشورهای مهم درجهان عرب از جمله امارات و عربستان سعودی از گذشته برنامه ریزی کرده اند و اکنون این روابط یک سیرطبیعی را طی می کند و هیچ اتفاقی غیرطبیعی در این چارچوب رخ نداده است.

کارشناس مسائل چین اضافه کرد: این اظهار نظر های که در جامعه در خصوص اینکه چین جمهوری اسلامی را دور زده به هیچ وجه درست نیست چون روابطه ایران و چین در ریل سابق خود در حال پیشروی است. اصولا چینی ها قائل به اصول تفکیک در سیاست خارجی هستند به این معنا که با بسیاری از قطب های متضاد در جهان امروز بطور همزمان روابطه دیپلماتیک خود را حفظ می کنند. به طور مثال چین درحالی که اصلی ترین شریک نظامی، سیاسی و اقتصادی کره شمالی است همزمان بیشترین ارتباط را با کره جنوبی دارد. کره جنوبی و کره شمالی در حال حاضر در شرایط آتش بس هستند یعنی حتی  با یکدیگر صلح هم  نکردند و این دو کشور دوقطب متضاد با هم دیگر هستند اما چین با هر دو کشور ارتباط دارد.

وی ادامه داد: چین با هر کشوری با توجه به ظرفیت های طرف مقابل مناسبت های خودش را تنظیم می کند با جمهوری اسلامی و عربستان سعودی بطور همسان تفاهم مشارکت جامع راهبردی را امضا کرده اند به این معنا که به هر دو کشور نامبرد نگاه راهبردی و بلند مدت دارند اما نتیجه این نگاه برابر به کجا می انجامد به بخش های مختلف از جمله خود چین، شرایط نظام بین الملل و به خود آنها کشورها باز می گردد.

وفایی افزود: رییس جمهوری چین وقتی به ایران  سفر کرد و تفاهم نامه مشارکت جامع راهبردی را با مقامات ایران امضا کرد به کشورهای مصر و عربستان هم رفت دقت داشته باشید به ابعاد آن سفر و اتقاقات که بعد آن افتاد. به نظر من سعودی ها قوی تر از ایران کار کردند و شرایط نظام بین الملل برای عربستان مهیا تر از جمهوری اسلامی بود .عربستان یکی از کشورهای مهم در جهان عرب از لحاظ ایدئولوژی و منابع است، بنابراین روابطه چین با عربستان روابطه گسترده ای است. امیدوار هستیم ایران هم بتواند از این فرصتی که مهیا شده براساس ظرفیت های ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک برای رابطه با چین استفاده کند.

چین به دنبال حذف آمریکا از منطقه و تغییر معادلات جهانی نیست

وی در خصوص اظهارنظر یکی از نمایندگان مجلس درباره اینکه چین با هدف خارج کردن ایلات متحده از منطقه روابطش را با عربستان تنظیم کرد گفت: این دیدگاه جنگ سردی است که در جنگ سرد ما دو قطب داشتم یک طرف شوروی و قطب دیگر آمریکا بود که همیشه این دوتا کشور را مقابل یکدیگر قرار می دادند  و مسائل این دو کشور بود که همه چیز جهان را تعیین می کرد. نزدیک شدن عربستان به چین اگر به معنای دور شدن عربستان از آمریکا باشد به نفع ایران است که البته استفاده از این فرصت به هوشمندی دستگاه دیپلماسی برمیگردد و امیدواریم از این فرصت استفاده کنند.

کارشناس مسائل چین تاکید کرد: چین به دنبال حذف آمریکا از منطقه و تغییر معادلات جهانی نیست این یک مساله مهم است خیلی ها براین باور هستند که چینی ها به دنبال حذف آمریکا هستند تا خودشان در جای آمریکایی ها بنشینند درحالی که چین تا میان مدت این برنامه را ندارد که جای آمریکایی ها را بگیرد چون ظرفیتش را ندارند. در واقع چینی ها در مسائل مالی، نظامی، فرهنگی و دیپلماسی عمومی از ایلات متحده عقب هستند. کاری که چین انجام می دهد و جهانی که چینی ها در ذهن خود کشیده اند  از آینده نظام بین الملل یک آینده چند قطبی است که آمریکا هم یکی از قطب های آن است چینی ها بدنبال این هستند که خودشان را بالا بکشند و در کنار آمریکا یکی از قطب های تاثیرگذار در جهان بین الملل و منطقه باشند.

وفایی بیان کرد: البته شرایط بین الملل به گونه ایی شده که حضور آمریکایی ها در منطقه کم رنگ تر از سابق شده است که این موضوع باعث می شود فضای بیشتری برای مانور چینی ها در منطقه وجود داشته باشد اما مناسباتی که چین در منطقه تعریف می کند و بارها اعلام کرده است علیه هیچ کشور ثالثی نیست یعنی چین عربستان سعودی را به شکلی می بیند یعنی درعین اینکه با او رابطه دارند باید با آمریکایی هم رابطه داشته باشند که در واقع هیچ منافات با همدیگر ندارد. این نگاه آمریکایی ها بود که می گفتند باید فقط با ما رابطه داشته باشید اما چینی ها نگاهشان کلی نگر است یعنی در کنار قطب های دیگر خودشان را می بینند.

مردم از ظرفیت های چین آگاه نیستند

وی درخصوص بازتاب منفی قرارداد 25 ساله ایران و چین در افکار عمومی گفت: به دلیل اینکه دستگاه های حاکمیتی در ایران افکار عمومی را نسبت به روابط کشور چین توجیه نکرده اند و افکار عمومی جامعه ما هنوز ضرورت ایجاد روابطه با کشور چین را درک نکرده این نکته خیلی مهم است یعنی اگر این موضوع درک شود خیلی از مشکلات ما حل خواهد شد، در حقیقت علت این درک نشد این است که ما از دیپلماسی عمومی غفلت کردیم به همین خاطر کشور ما هر قدمی برای ارتباط با چین بر می دارد هزینه زا است.

کارشناس مسائل چین بیان کرد: هنوز فضای رسانه ایی و عمومی درباره رابطه با کشور چین در ایران شفاف نیست  یعنی مردم نمی دانند که حاکمیت می خواهد با چین چه کاری را انجام دهد مردم درباره ظرفیت های چین آگاه نیستند مردم اطلاع ندارند کشورهای بزرگ که دشمن هستند در ردیف بزرگ ترین شرکای این کشور قرار دارند اگر این موضوعات برای افکار عمومی ما بصورت شفاف بیان شود و این اطمینان در مردم بوجود آید که روابط با چین براساس منافع ملی کشور ایران است هیچ مشکلی در پیش نخواهد بود.

سیاست خارجی مقوله منافع محور است

وی با اشاره به موضع گیری برخی نمایندگان مجلس درباره اینکه کشورهای چین و آمریکا قابل اعتماد نیستند بیان کرد: در دیپلماسی و روابط بین الملل، مقوله اعتماد یک بحث نسبی است یعنی یک چیز مطلق نیست، سیاست خارجی مقوله منافع محور است و منافع ملی حرف اول را می زند نه اینکه اعتماد و مسائل اخلاقی، شما باید بتوانید منابع بیشتری را از روابط خودتان بین کشورها و برای ملت خود کسب کنید پس هیچ کشوری با ایران عقد اخوت نبسته است تردد نکنید هرجا منافع شان  باشد براساس منافع ملی خودش اقدام خواهد کرد و این هوشمندی ماست که سناریوهایی را با کشورها طراحی کنیم که بقول چینی ها بازی برد برد  باشد یعنی هر دو کشور به منافع خود برسند.