به گزارش خبرگزاری موج، «محمدرضا تاجیک» استاد دانشگاه و از فعالان سیاسی اصلاح طلب به عنوان نخستین سخنران همایش وضعیت فکر سیاسی در ایران از آزاد اندیشی به عنوان یکی از آرزوهای انسان نام برد.
وی گفت: همواره آرزو بوده که در حوزه سیاسی آزاد اندیشه شود اما تحقق این مهم با مشکلات فراوانی مواجه بوده است.
تاجیک با اشاره به تعریف فکر سیاسی گفت: گزاره های مختلفی برای فکر سیاسی تعریف شده است اما فکر سیاسی عبارت است از تغییر در یک وضعیت ممکن؛ اگر این تغییر در زمانی که شرایطی که جامعه نیاز به تغییر دارد شکل نگیرد نمی توان ادعا کرد که فکر سیاسی وجود دارد.
از نگاه این فعال سیاسی اصلاح طلب ، فکر سیاسی موجود در جامعه گنگ و گیج است ، امکان زایش تفکر نو را ندارد و در دامن چنین فکری امکان توسعه و رشد سیاسی اندک است، این فکر را نمی توان سیاسی دانست زیرا فکر سیاسی زمانی در تعریف اصلی خود جای می گیرد که تبدیل به کنش شود. 
تاجیک با طرح این پرسش که چرا امروز با وجود مدعیان کارهای فلسفی و سیاسی همچنان از تفکر سیاسی محروم هستیم؟ اظهار کرد: معتقدم تا زمانی که اندیشمندان ما از دوران تخیلی خود خارج نشوند، نمی توان به دنبال گسترش تفکر سیاسی بود. 
مشاور رییس دولت اصلاحات با انتقاد از محیط های علمی دانشگاهی در خلق تفکر سیاسی گفت: برخی انتظار دارند که محیط های دانشگاهی ما نظریه تولید کنند اما متاسفانه باید بگویم در این محیط ها نه تنها نظریه تولید نمی شود بلکه بسیاری از دانش آموختگان ما از تولید یک مفهوم سیاسی هم عاجزند.
تاجیک تاکید کرد : اگر نتوانیم در حوزه تفکر سیاسی «دگر آیینه ای» را به «خود آیینه ای» تبدیل کینم نمی توانیم به درستی به تفکر سیاسی برسیم. متفکر ما تا زمانی که تنها آموزه های سیاسی بزرگان دنیا را دنبال می کنند، نمی توانند تولید فکر کنند. 

** فقه سیاسی معاصر و فراز و فرود های آن 
دیگر سخنران این همایش «محمد سروش محلاتی» پژوهشگر دینی بود که بررسی فراز و فرودهای فقه سیاسی در سده گذشته مورد توجه این سخنران قرار گرفت و گفت: در گذشته میان فقها و حوزویان یک نوع تکثر در فکر و اندیشه وجود داشت تا جایی که میان علما صاحب نظرانی مانند «آخوند خراسانی» بود و هم کسانی که نظریاتی برخلاف این عالم بزرگ داشتند. 
« یکی از موضوعات مورد اختلاف علما در آن دوره بحث تشکیل حکومت اسلامی بود. برخی اعتقاد داشتند حکومت اسلامی نمی تواند شکل گیرد و در مقابل کسانی بودند که به صراحت از تشکیل دولت اسلامی دفاع کرده و آن را ضرورت تلقی کردند.»
محلاتی یکی دیگر از نمونه تفاوت های فقه های قدیمی و کنونی صراحت و شفافیت در کلام دانست و گفت: فقه های اسلامی در گذشته به صراحت عقاید خود را در زمینه سیاست بیان می کردند که نشان از شجاعت آنان داشت. «عبدالکریم حائری یزدی» از نمونه های بارز صراحت و سفافیت در سخن بود.
نویسنده کتاب «دین و دولت» در اندیشه اسلامی در ادامه اظهار کرد: در دوران کنونی فقه تغییرات فراوانی دارد. در این دوره صراحت و شجاعت در بیان مسائل به ویژه مسائل سیاسی کمتر دیده می شود. علمای شیعه مانند گذشته کمتر به صراحت انتقاد می کنند و سکوت را بر اظهارنظر در این زمینه ترجیح می دهند؛ این اتفاق نمی تواند برای تفکر فقه سیاسی مبارک تلقی شود.

** دین و فلسفه مدعی صورت بندی غایی هستند
«حاتم قادری» عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس دیگر سخنران همایش وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر بود که با اشاره به تعیین نقشه راه در تفکر سیاسی گفت: دغدغه صورت بندی غایی امر بزرگی در علوم سیاسی است و بخشی زیادی از فلسفه این علم را در بر می گیرد. اگر یک صورت بندی غایی به عنوان نقشه راه داشته باشیم گویی که به بشر نشان داده ایم که زندگی چگونه است و باید در چه مسیری جریان داشته باشد. 
این استاد دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: در بین علوم، فلسفه و دین همیشه مدعی بودند که برای ایجاد نقشه راه این صورت بندی را به شکل احسن آن انجام می دهند. فلسفه با توجه اینکه در زمینه اموری که تعمیم یافته، نظر داده، یکی از مهمترین وظایف خود را نقشه راه تلقی می کند. این علم مدعی است که وضعیتی را پیش روی انسان قرار می دهد و آنان نیز باید این وضعیت را بپذیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه گفت: یکی دیگر از مقام هایی که راجع به تعیین نقشه راه برای تفکر سیاسی بحث می کند دین است. علمای دینی همواره به دنبال این مساله بودند که نقشه راه بشریت را به بهترین شکل ممکن تعیین کنند. 
قادری با بیان برتری دین بر فلسفه گفت: اگر فلسفه نتوانست نسبت به انسان کاشفیت داشته باشد اما دین این ظرفیت را دارد که کاشفیت به عمل آورد. ادعای صورت بندی غایی فلسفه در حالی مطرح می شود که من (قادری) فکر می کنم که خود خداوند هم نمی تواند صورت بندی غایی از مولفه هایی مانند عدالت داشته باشد تا مردم بتوانند به راحتی آن را بفهمند. 

** تفکر سیاسی احیاگر جامعه سیاسی است
« محمد جواد غلامرضا کاشی» استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود که در سخنانی به اهمیت مقوله فکر سیاسی و مشکلات پیش روی آن پرداخت. 
استاد دانشگاه علامه با اشاره به اینکه فکر سیاسی متعلق به زمانی است که جامعه گسیختگی دارد گفت: در جامعه متفکرانی وجود دارد که اندیشه ورز می باشند. اما مهم این است که در زمان های خاص که انتظار می رود که اندیشه آنان به کار گرفته شود، چه راهکارهایی را ارائه می کنند. شرایط کنونی یکی از زمان هایی است که ما نیاز به اندیشه و فکر داریم.
کاشی در ادامه اظهار کرد: اگر بخواهیم در مورد وارفتگی فکر سیاسی در جامعه سخن بگوییم باید گفت جامعه سیاسی برخلاف تفکر برخی که جامعه را پویا و فاقد مرگ می دانند، دارای افول های زیادی است که نیاز به زنده شدن دارد و تفکر سیاسی مهمترین عامل زنده شدن جامعه است.
این پژوهشگر حوزه علوم سیاسی با بیان اینکه فرد و جامعه دارای رابطه تنگاتنگ هستند، افزود:اگر فرد احساس کند که در جامعه ای زندگی می کند که حیات اجتماعی ندارد و رابطه کل و جزء به صورت تمام و کمال در جریان نیست، دچار سرخوردگی می شود و حتی به خود نیز احترام نمی گذارد و هدف گذاری برای آینده ندارد. 
استاد علوم سیاسی دانشگاه تاکید کرد: تفکر سیاسی موجود در جامعه ما وارفته است و سرمایه اجتماعی و فردی مانند دیگر نمودهای زندگی اجتماعی نیز دچار وارفتگی شده اند.