به گزارش خبرگزاری موج خراسان رضوی، سعید صانعی معاونت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چناران اظهارداشت: متأسفانه میزان فرسایش خاک در شهرستان چناران از میانگین جهانی بیشتر است.

صانعی گفت: اکنون اجرای دو سازه گابیونی با حجم عملیات حدود ۱۲۰۰ متر مکعب در حوضه آبخیز فریزی، سازه گابیونی منطقه بقمچ با حجم عملیات ۴۳۰ متر مکعب و اجرای بند خاکی حوضه آبخیز سد ارداک محدوده روستای گاه و کلاته گاه با حجم عملیات خاکی ۲۶ هزار متر مکعب از جمله پروژه‌های فعال و در دست انجام هستند.

معاونت اداره منابع طبیعی چناران ادامه داد: در مجموع ۴ سازه در سه نقطه این دو شهرستان اجرا می‌شود و اعتبارات این پروژه‌ها از محل استانی و بخشی از محل اعتبارات ملی تأمین می‌شود، در مجموع اعتبار بند خاکی حوضه آبخیز سد ارداک بالغ ‌بر ۳ میلیارد تومان، پروژه سازه گابیونی حوزه بقمچ ۵۰۰ میلیون تومان و اعتبار پروژه فریزی یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است.

 وی تصریح کرد: پروژه فریزی با بیش از ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی پیش‌بینی می‌شود تا قبل از پایان تابستان تکمیل شود، همچنین پروژه منطقه بقمچ با بیش از ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی طی چند روز آینده تکمیل می‌شود و پایان قرارداد بند خاکی روستای گاه نیز پایان شهریورماه اعلام شده است.

صانعی تاکید کرد: وضعیت موجود ضرورت فعالیت‌های آبخیزداری، مدیریت سیلاب و کنترل فرسایش رسوب را دو چندان کرده است و متأسفانه علیرغم ضرورت اجرای پروژه‌های آبخیزداری اما اعتبارات قطره‌چکانی است.

معاونت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چناران ابرازداشت: برای اجرای پروژه‌های آبخیزداری باید در حوزه اعتبارات تجدید نظری صورت بگیرد اکنون در سطح شهرستان چناران ۱۱۰ هزار هکتار حوزه آبخیز مطالعه شده داریم که برای اجرای سازه‌های در نظر گرفته شده و انجام سایر عملیات‌ها فقط منتظر تخصیص اعتبار هستیم.

وی افزود: اراضی ملی شهرستان ۲۲۰ هزار هکتار می باشد و بخش قابل توجهی از این اراضی در حوضه آبخیز قرار می‌گیرند و تاکنون شاید حدود ۵۰ درصد از این اراضی مطالعه شده باشد و برای مطالعه باقی منطقه نیازمند تخصیص اعتبار هستیم.

صانعی اضافه کرد: اگرچه بند خاکی روستای گاه بین ۴۰ تا ۵۰ هزار متر مکعب امکان ذخیره‌سازی و کنترل سیلاب را دارد اما سازه‌های گابیونی ظرفیت ذخیره‌سازی را ندارد و فقط برای کنترل و فرسایش رسوب است.

معاونت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چناران یادآور شد: در حوزه منابع طبیعی چیزی به عنوان تخلیه رسوبات از پشت سازه‌های آبخیزداری نداریم و مورد تائید ما نیست، مگر در مواقع خاص که کشاورزان بتوانند از آن‌ها برای تقویت مزارع و باغات استفاده کنند و به عنوان مثال حجم سیلاب فقط در یکی از رودخانه‌ها طی سال‌هایی که شدت بارندگی‌های بیشتری داشتیم ۵۵ میلیون متر مکعب بوده است.

وی اشاره کرد: یکی از اهداف اصلی ایجاد سازه‌های آبخیزداری حفظ خاک است و در قالب عملیات‌های کنترل فرسایش و رسوب و همچنین کنترل سیلاب این سازه‌ها را اجرا می‌کنیم و نقش اساسی به خصوص سازه‌های گابیونی کنترل فرسایش خاک است، همچنین در تقویت پوشش‌های گیاهی بالادست بسیار تأثیرگذار هستند.

صانعی ادامه داد: با توجه به اینکه یک مسیر اصلی رودخانه و شاخه‌های فرعی داریم، برای اینکه بتوانیم سرعت گریز سیل را افزایش دهیم معمولاً حوزه کارهای آبخیزداری در سرشاخه‌ها و شاخه‌های فرعی انجام می‌شود، این اتفاق که می‌افتد توان کشش یک رودخانه در حال طبیعی باقی می‌ماند.

معاونت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چناران گفت: مأموریت ما در حوزه آبخیز شهرستان چناران به دو قسمت عمده حوزه‌های دارای سد و حوزه‌های فاقد سد است، به عنوان مثال بند خاکی گاه و بقمچ در حوزه‌های دارای سد کار می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: وقتی در بالادست سدها پروژه‌های کنترل فرسایش رسوب را انجام می‌دهیم عملاً به صورت مستقیم عمر بهره‌برداری سدها افزایش پیدا می‌کند و رسوب کمتری وارد مخازن سدها می‌شود و متأسفانه میزان فرسایش خاک در شهرستان چناران از میانگین جهانی بیشتر است و گرچه بررسی دقیق آماری در این زمینه صورت نگرفته است اما بعضاً از ۱۲ تن در هکتار تا ۳۰ تن در هکتار به صورت فرسایش‌های مختلف داریم.

صانعی متذکر شد: با توجه به مشکلاتی که در حوزه‌های اقلیم و تغییر اقلیم در کشور به خصوص شهرستان چناران به وجود آمده از سیاست‌گذاران بالادستی درخواست می شود توجه ویژه‌ای به حوزه آبخیزداری و تخصیص اعتبارات لازم داشته باشند.

معاونت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چناران مجدد تاکید کرد: شهروندان گرامی در حفظ پوشش‌های گیاهی، تعادل دام و مرتع همکاری لازم را با منابع طبیعی داشته باشند؛ چرای دام یکی از عوامل اصلی است که موجب فرسایش و ایجاد خسارت‌ها در هنگام وقوع سیلاب می‌شود.

وی افزود: می‌طلبد بهره‌برداران دام متناسب با ظرفیت مرتع را به منطقه ببرند، همچنین کشاورزان در حد امکان به خصوص در مناطق کوهپایه‌ای از شخم زدن زمین پرهیز کنند و در صورت ضرورت شخم‌ها عمود در جهت شیب باشد نه همراه با جهت شیب تا میزان فرسایش خاک کاهش یابد.

صانعی خاطرنشان کرد: حفاظت از مرتع و بوته‌زارها و درختان جنگلی مورد انتظار ما از شهروندان است، برای اینکه شاهد وضعیت بهتری در آینده باشیم نیازمند همکاری بیشتر مردم هستیم و وارد شدن دام در مراتع زودتر از موعد، بیشتر ماندن دام در مرتع و استفاده از مراتع در فصل‌های غیرمجاز موجب فقر پوشش گیاهی می شود و گیاه چون به فصل زایش نرسیده، نسل بعدی گیاه عملاً از بین می‌رود و وقتی پوشش گیاهی خاک از بین رفت، با یک بارندگی خفیف خاک شسته شده و از بین می‌رود.