، یکی از موضوعاتی که از ابتدای جنگ غزه به نحو گسترده ای از سوی ناظران و تحلیلگران و همچنین جریان های سیاسی و رسانه ای منطقه ای و بین المللی مورد اشاره بوده، اقدام دولت مصر در مسدودسازی گذرگاه رفح و نوعی همکاری ضمنی با رژیم اشغالگر قدس در تحمیل فشار و محاصره به مردم غزه بوده است.

در این راستا، ویدئوهای مختلفی نیز از ایجاد موانع عجیب و غریب مرزی در مرز مشترک مصر و نوار غزه و البته مسدودسازی ورودی مرز دو طرف با استفاده از بلوک های بتنی منتشر شده است. در این چهارچوب، بسیاری از افکار عمومی در سطح منطقه و جهان این سوال را مطرح می کنند که به راستی انگیزه و محرک های اصلی دولت مصر از مسدودسازی گذرگاه رفح به روی مردم غزه چیست و چرا آن ها به مردم غزه که بیش از 100 روز است تحت شدید‌ترین بمباران ها و حملات رژیم اسرائیل قرار دارند، کمکی نمی کنند؟

اهمیت این مساله زمانی مشخص می شود که بدانیم اکنون بیش از 85 درصد از جمعیت نوار غزه از خانه و کاشانه خود آواره شده اند و البته که بیش از 95 درصد از مردم این منطقه(بر طبق داده های نهاد حقوق بشری دیده بان اروپا-مدیترانه) از گرسنگی حاد رنج می برند و در عین حال، هشدارهای جدی در مورد شیوع بیماری های عفونی در میان مردم غزه به دلیل عدم دسترسی به بهداشت و آب آشامیدنی سالم نیز مطرح می شود. به نظر می رسد جهت پاسخ به این پرسش که عمده محرک های دولت مصر در مسدودسازی گذرگاه رفح به روی مردم غزه چه هستند؟ به طور خاص بایستی به 3 مولفه عمده و محوری توجه داشت.

اولا، دولت مصر چندین سال است که با بحران حاد اقتصادی دست و پنجه نرم می کند. این کشور اکنون بیش از 400 میلیارد دلار بدهی خارجی دارد و تنها ظرف سال گذشته، ارزش پول ملی مصر بیش از 50 درصد کاهش را تجربه کرده است.

موضوعی که بسیاری از ناظران و تحلیلگران اقتصادی معتقدند می تواند ابعاد وخیم تری را نیز به خود بگیرد و ایجاد کننده چالش های به مراتب گسترده تری برای مصر و مردم این کشور باشد. در این راستا، برخی نهادهای مهم بین المللی نظیر صندوق بین المللی پول و بانک جهانی نیز تاکید کرده اند که تا زمانی که وضعیت اقتصادی مصر بهتر نشود، این نهادها از اعطای وام به مصر خودداری می کنند.

حال در این وضعیت، بسیاری به این نکته اشاره می کنند که مصر دیر یا زود به دلیل افنجار بحران اقتصادی در این کشور، با اعتراضات گسترده ای از سوی مردم این کشور رو به رو خواهد شد. از این رو، اینطور به نظر می رسد که دولت مصر به نوعی با مسدود نگه داشتن گذرگاه رفح، هم نگاه مثبت قدرت های غربی و رژیم اسرائیل را به سمت خود جلب کرده و هم اهرم موثری را جهت تحت فشار قرار دادن آن ها جهت تسهیل اعطای کمک های مالی شان به مصر به دست آورده است.

در این میان، دولت مصر نگرانی های جدی دارد که با باز کردن مرز رفح، شمار قابل توجهی از مردم غزه به سمت این کشور روانه شوند و چالش های اقتصادی این کشور با توجه به اضافه شدن جمعیت مهاجر جدید به مصر، ابعاد بحرانی‌تری را به خود بگیرد. از این رو، دولت مصر سعی دارد تا از جنگ غزه برای خود یک کارت برنده در حوزه اقتصادی بسازد.  

دوم اینکه دولت مصر حساسیت زیادی در مورد فعالیت های جنبش اخوان المسلمین در این کشور دارد. جنبشی که پس از سقوط محمد مرسی رئیس جمهور سابق مصر که خود یک عضو اخوان المسلمین بود، هرگونه فعالیت آن در مصر قدغن شده است. با این حال، این جنبش پیوندهای مستحکمی را با جنبش حماس دارد. از این رو، دولت مصر هرگونه توفیق و موفقیت حماس در جنگ غزه را یک پیروزی و دستاورد بزرگ برای جنبش اخوان‌المسلمین مصر نیز ارزیابی می کند.

موضوعی که می تواند صورت حساب های سنگینی را روی دست حکام کنونی مصر که اغلب نظامیانِ کودتاچی علیه رئیس جمهور سابق مصر یعنی محمد مرسی هستند بگذارد. از این رو، دولت کنونی مصر و رئیس جمهور آن یعنی عبدالفتاح السیسی، از مسدودسازی گذرگاه رفح، منافع سیاسی و راهبردی قابل توجهی را نیز برای خود متصور هستند.

و در نهایت سوم اینکه دولت مصر از زمان انور سادات رئیس جمهور سابق این کشور در دهه 1970 میلادی، تنها راه حل زندگی مسالمت آمیز با رژیم اشغالگر قدس را در مماشات با این رژیم و همراهی با سیاست رسمی آمریکا در سطح منطقه دیده است. انور سادات رئیس جمهور سابق مصر این دیدگاه را داشت که تنها دولتی که از نفوذ و قدرت واقعی بر رژیم اشغالگر قدس برخوردرا است، دولت آمریکا است و درست به همین دلیل، با میانجی‌گری آمریکا بود که در دهه 1970 میلادی میان اسرائیل و مصر، توافق صلح منعقد شد.

در این راستا، دولت کنونی مصر نیز بنا ندارد که سیاست چند دهه اخیر این کشور در رابطه با اسرائیل را تغییر دهد و عملا در معادله جنگ غزه نیز خود را با دستورکارهای دولت آمریکا در این رابطه هماهنگ کرده است. دستورکار و سیاستی که به زعم حکام مصر از وقوع سناریوهای خطرناک‌تر برای آن ها و کشورشان جلوگیری می‌کند.