وقتی تئاتر از غرب ایران طلوع می‌کند
در جریان برگزاری سی و هفتمین جشنواره تئاتر کرمانشاه، استقبال گسترده مخاطبان، فروش کامل بلیت‌ها و حضور هنرمندان باتجربه و گروه‌های نوظهور نشان داد که این رویداد همچنان یکی از مهمترین جریان‌سازان هنرهای نمایشی در استان است.
، پس از سال‌ها انتظار، چراغ‌های مجتمع فرهنگی هنری انتظار بار دیگر روشن شده‌اند؛ ساختمانی که در حافظه تاریخی خود روزها و شب‌هایی را ثبت کرده که در آن تئاتر نه فقط اجرا می‌شد، بلکه زندگی می‌کرد.
اکنون، سی و هفتمین جشنواره استانی تئاتر کرمانشاه بار دیگر این حافظه را بیدار کرده است؛ جشنواره‌ای که از ششم تا نهم آذرماه، سالن‌های شهر را سرشار از نوری کرد که تنها از دل «عشق به هنرِ اصلِ هنر» برمی‌خیزد.
کرمانشاه، شهری که ریشه‌های نمایشی‌اش به قدمت کوه‌ها و آیین‌هاست، امسال نیز میزبان هشت گروه نمایشی شده تا بار دیگر ثابت کند غرب ایران فقط خاستگاه تاریخ نیست؛ زادگاه روایت و صحنه است. سی و هفتمین دوره این جشنواره باسابقه‌ترین رویداد هنری استان است؛ آوردگاهی که در آن تجربه‌ها تبادل می‌شود، نگاه‌ها صیقل می‌یابد و تئاتر کرمانشاهی خود را در قامت یک جریان فرهنگی پویا و رو به توسعه نشان می‌دهد.
جشنواره امسال در دو بخش رقابتی و جنبی برگزار می‌شود و هشت گروه منتخب در بخش رقابتی، هر بعدازظهر از ساعت ۱۵ تا ۱۹ در صحنه‌های مجتمع فرهنگی هنری انتظار و مجتمع شهید آوینی به مصاف یکدیگر می‌روند. اما این جشنواره فقط صحنه اجراها نیست؛ صبح‌ها، از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۱، هنرمندان جوان استان پای درس داوران و استادان برجسته می‌نشینند؛ کارگاه‌هایی که به بازیگری، کارگردانی، طراحی صحنه و شیوه‌های نوین نقد اختصاص دارد و حلقه مهمی در توسعه حرفه‌ای هنر نمایش محسوب می‌شود.
بر اساس دستورالعمل جشنواره، هر شب از ساعت ۲۰:۳۰ نیز جلسات نقد و بررسی برگزار می‌شود؛ جایی که متن و میزانسن از صحنه پایین می‌آیند و در گفت‌وگو جان تازه می‌گیرند. همین گفت‌وگوهاست که تئاتر را به بلوغ می‌رساند و هنرمندان را در مسیر رشد فکری و هنری قرار می‌دهد.
اما توسعه تئاتر تنها با عشق و تجربه پیش نمی‌رود؛ اقتصاد تئاتر نیز بخشی جدایی‌ناپذیر از آینده آن است. استقبال مردم و فروش کامل بلیت‌ها از طریق سامانه‌های رسمی نشان داد که هنر نمایش می‌تواند در مدار اقتصادی نیز جای بگیرد، به شرط آنکه پشتیبانی اداری، برنامه‌ریزی ممکن و سازوکارهای درست در کنار شور هنرمندان قرار گیرد. جشنواره امسال گامی مهم به سمت همین اقتصاد پایدار بود؛ اقتصادی که به هنرمند امکان می‌دهد بایستد، تولید کند و رؤیاهایش را به واقعیت تبدیل کند.
هنر نمایش باب گفت‌وگو را در جامعه باز می‌کند
«در همین رابطه، رزم‌دیده مدیر مجتمع فرهنگی هنری انتظار کرمانشاه اعلام کرد: بازبینی نخستین مرحله جشنواره با حضور حدود ۱۸ گروه نمایشی و هیئت داورانی متشکل از پنج استاد برجسته استان انجام شد. وی افزود: پس از ارزیابی آثار، هشت نمایش برای اجرا پذیرفته شد و ترتیب اجراهای صحنه‌ای از ششم تا نهم آذرماه برنامه‌ریزی گردید. وی تأکید کرد: داوران مرحله نهایی نیز از میان سه چهره باتجربه و شناخته‌شده تئاتر کشور انتخاب شده‌اند تا ارزیابی آثار با استاندارد حرفه‌ای بالایی انجام شود.
رزم‌دیده با اشاره به ضرورت حمایت مردمی از هنر نمایش گفت: هنر نمایش باب گفت‌وگو را در جامعه باز می‌کند و امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند تقویت این روحیه هستیم. وی افزود: تئاتر نقش مهمی در شکل‌گیری اندیشه، تعامل و پایداری سایر هنرها داشته است و همراهی مردم از طریق خرید بلیت در سایت تیوال، هم موجب رونق جشنواره می‌شود و هم دلگرمی هنرمندان را افزایش می‌دهد. وی اعلام کرد: حدود سه اثر از میان هشت نمایش پذیرفته‌شده، تولید نخست گروه‌ها است و این امر نشان می‌دهد جشنواره امسال فرصت دیده‌شدن برای هنرمندان تازه‌نفس را فراهم کرده است؛ از جمله نمایش ارگمان به کارگردانی دانیال محبی.
وی با اشاره به نوآوری‌های امسال توضیح داد: استفاده از پلتفرم تیوال برای فروش بلیت اقدامی خلاقانه بود که به استقبال چشمگیر مردم منجر شد و در مدت کوتاهی سالن کاملا تکمیل شد. وی تأکید کرد: ادامه این روند و پشتیبانی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن هنرهای نمایشی آینده روشنی را برای هنرهای نمایشی، موسیقی و سایر شاخه‌های هنری رقم خواهد زد. وی با قدردانی از اصحاب رسانه افزود: رسانه‌ها بازتاب‌دهنده مشکلات و موفقیت‌های فرهنگی استان هستند و حضور فعال آنان به دیده‌شدن تلاش هنرمندان کمک کرده است.»
«خاورمیانه» روایت هویت و رنج زیستن در منطقه است/فروش بلیت جایگاه تئاتر استانی کرمانشاه را ارتقا داد
«محمد رستمی کارگردان تئاتر در گفتگو با خبرنگار موج با تأکید بر هویت مستقل تئاتر کرمانشاه، فروش بلیت در جشنواره امسال را اقدامی مؤثر در بازگرداندن شأن حرفه‌ای به تئاتر استانی دانست.
محمد رستمی کارگردان نمایش خاورمیانه در گفتگو با خبرنگار موج با تشریح وضعیت تئاتر کرمانشاه در دوره جدید جشنواره‌های استانی گفت: فروش بلیت در جشنواره سی‌وهفتم اقدامی کلیدی برای افزایش ارزش حرفه‌ای آثار نمایشی بوده و باعث شده مخاطبان واقعی به سالن‌های نمایش راه پیدا کنند. وی توضیح داد: این روند یک تغییر مهم در جشنواره‌های استانی کرمانشاه است زیرا برای سال‌ها ورود آزاد یا غیرهدفمند مخاطبان مانع دیده‌شدن ارزش واقعی اجراها می‌شد.
وی تالار انتظار را ستون اصلی احیای تئاتر استانی دانست و گفت: این مجموعه از زمان افتتاح تا امروز نقش تعیین‌کننده‌ای برای تئاتر کرمانشاه داشته و با توجه به امکانات موجود باید پایگاه دائمی تولید اثر و اجرای عمومی باشد. رستمی با اشاره به پیشینه ریشه‌دار تئاتر در کرمانشاه یادآور شد: هنرمندان بسیاری از دهه‌ها پیش در این استان فعالیت کرده‌اند و تقویت ساختارهای نمایشی نشان می‌دهد آینده این هنر همچنان امیدوارکننده است.
این کارگردان درباره شکل‌گیری نمایش خاورمیانه توضیح داد: متن این اثر حاصل دغدغه چندساله محمدرضا آگاه بوده و نمایش تلاش می‌کند رنج زاده‌شدن و زیستن در خاورمیانه را از زاویه‌ای انسانی بازنمایی کند.
وی گفت: ایده این کار در یک گفت‌وگوی دوستانه شکل گرفت و پس از تکمیل متن، گروه اجرایی با ترکیبی از هنرجویان و بازیگران جوان تشکیل شد.
رستمی در بخش دیگری از سخنان خود به تئاتر مرصاد اشاره کرد و افزود: این جشنواره سال‌هاست جایگاه معتبری در میان رویدادهای منطقه‌ای دارد و در دوره‌های گذشته نیز با کیفیت قابل توجهی برگزار شده است.
وی تأکید کرد: در صورت فراهم‌شدن شرایط، حضور در این جشنواره را یک افتخار هنری می‌داند.
وی با اشاره به تهدیدهای فرهنگی پیشروی تئاتر گفت: رشد ویدئوهای یک‌دقیقه‌ای در فضای مجازی باعث شده بخشی از جامعه از تجربه تئاتر دور شود و نباید اجازه داد این محتواها جای ارتباط زنده و انسانی اجراهای نمایشی را بگیرند.
رستمی خواستار برنامه‌ریزی دقیق‌تر مدیران فرهنگی برای بازگرداندن تئاتر کرمانشاه به مسیر پرمخاطب گذشته شد.
رستمی در پایان از عوامل برگزاری سی‌وهفتمین جشنواره تئاتر استان کرمانشاه تشکر کرد و گفت: تلاش محمد درند، جمال برفی و مهدی اسدی در برگزاری این دوره قابل‌قدردانی است.
وی همچنین از حمایت‌های علی حشمتی رئیس اداره ارشاد سنقر در همراهی با گروهی که اغلب اعضای آن هنرجوی تازه‌کار بوده‌اند، تقدیر کرد.»
«آبی دور» روایتی روان‌شناختی از زندگی یک بیمار دوقطبی و درگیری ذهنی اوست / تماشاگر ستون اصلی تئاتر است
«علیرضا جم، کارگردان نمایش آبی دور با تأکید بر جایگاه تاریخی تئاتر کرمانشاه، جشنواره سی‌وهفتم تئاتر استان را یکی از منسجم‌ترین و باکیفیت‌ترین رویدادهای هنری منطقه توصیف می‌کند.
علیرضا جم نویسنده و کارگردان نمایش «آبی دور» با شرح روند شکل‌گیری این اثر گفت: انتخاب عنوان آبی دور بر پایه تصویری شکل گرفته که در افق‌های دور هنگام طلوع یا غروب ایجاد می‌شود و هاله‌ای آبی‌رنگ را بر فراز کوه‌ها نشان می‌دهد.
این کارگردان کرمانشاهی افزود: این رنگ برای من نماد فاصله ذهنی، دورشدگی عاطفی و وضعیت روانی شخصیت اصلی نمایش است؛ شخصیتی که از کودکی با اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی درگیر بوده و بیماری وی به‌صورت ارثی از پدر و خانواده‌اش منتقل شده است.
وی توضیح داد: ساختار روایی نمایش بر محور درگیری دو قطب مثبت و منفی ذهن شخصیت یادگار قرار دارد و این دو قطب توسط دو بازیگر مجزا اجرا می‌شوند.
به گفته وی، یادگار در مسیر بزرگسالی عاشق زنی به نام ماهی می‌شود اما قطب منفی ذهنش کنترل رفتارها را در دست می‌گیرد و پیشروی این وضعیت در نهایت به حادثه‌ای تلخ برای ماهی و تشدید بیماری مرد منجر می‌شود.
جم درباره آغاز نمایش افزود: روایت از فضای آسایشگاه روانی شروع می‌شود؛ جایی که شخصیت اصلی در قالب یک مصاحبه به گذشته خود برمی‌گردد و مخاطب از طریق فلش‌بک‌ها با ریشه‌های بیماری، خاطرات تلخ کودکی، رابطه با پدر و روند شکل‌گیری بحران‌های روانی او روبه‌رو می‌شود.
وی با اشاره به اهمیت جشنواره تئاتر استانی کرمانشاه گفت: این جشنواره قدیمی‌ترین رویداد هنری استان است و همیشه با کیفیتی بالا برگزار شده است.
جم تأکید کرد: فضای رقابتی سالم، تلاش دبیرخانه و حساسیت هنرمندان برای ارائه آثار جدی، این جشنواره را در سطح کشور به یک نمونه موفق تبدیل کرده است.
وی افزود: هرچند کمبود امکانات و محدودیت‌های مالی وجود دارد، اما عملکرد مسئولان جشنواره در سال جاری نشان داد که تلاش برای حفظ کیفیت همچنان در اولویت قرار دارد.
به گفته وی، جوانان کرمانشاهی از قدرت خلق اثر برخوردارند اما کمبود فضا و حمایت مالی موجب می‌شود برخی پروژه‌ها نیمه‌تمام بماند یا در سطحی پایین‌تر از استاندارد اجرا شود.
جم افزود: اگر تعداد سالن‌ها افزایش یابد و حمایت‌های مالی هدفمندتر شود، آثار کرمانشاه می‌توانند در سطح ملی و حتی بین‌المللی حضور موفق داشته باشند.
وی استقبال مردم از جشنواره را بسیار قابل توجه دانست و گفت: برای اجرای نخست نمایش «آبی دور»، تمامی بلیت‌ها چند روز قبل از اجرا فروش رفت و این روند برای سایر گروه‌ها نیز مشابه بوده است.
وی توضیح داد: طی سال‌های گذشته آشنایی مردم با تئاتر به‌واسطه اجرای عمومی گسترده، تبلیغات مناسب و تلاش مجموعه‌های هنری افزایش یافته و همین مسئله باعث شده سالن‌ها بار دیگر به شکل جدی و با ظرفیت بالا پر شوند.
وی تماشاگر را ستون فقرات تئاتر معرفی کرد و گفت: هیچ‌چیزی به اندازه استقبال مردم برای هنرمندان ارزشمند نیست.
جم افزود: جایزه‌های جشنواره جذاب هستند اما لذت اصلی زمانی است که اجرای عمومی با سالن‌های پر و تماشاگران مشتاق همراه باشد.
وی تأکید کرد:حضور مخاطب نه‌تنها انگیزه هنرمندان را حفظ می‌کند، بلکه امکان ارتزاق مالی و تولید آثار بهتر را نیز فراهم می‌آورد.
جم درباره جشنواره مرصاد گفت: با توجه به این‌که موضوع نمایش «آبی دور» با محور جشنواره مرصاد هم‌خوانی نداشت، این اثر ارسال نشد تا دیگر گروه‌ها فرصت شرکت داشته باشند. وی ابراز امیدواری کرد در جشنواره‌های پیش‌رو با فراهم شدن شرایط لازم، آثار جدید گروه وی بتوانند در رقابت‌های گسترده‌تر حضور پیدا کنند.»
اختتامیه این جشنواره روز یکشنبه ۹ آذرماه در مجتمع انتظار برگزار خواهد شد؛ شبی که در آن از هنرمندان تقدیر می‌شود، برگزیدگان معرفی می‌شوند و چراغ امید برای نسل آینده روشن‌تر از همیشه می‌درخشد.
کرمانشاه بار دیگر نشان داد که تئاتر تنها یک هنر نیست؛ یک سرمایه فرهنگی و اجتماعی است و هرگاه این شهر از غرب ایران طلوع می‌کند، افق هنر نمایش در سراسر کشور روشن‌تر می‌شود.
ارسال نظر