فرماندار قصرشیرین:
اعتماد مردم به مرز خسروی مهمترین دستاورد اربعین امسال بود
محمد شفیعی فرماندار قصرشیرین از برنامهها و دستاوردهایی گفت که از نوروز و هفته فرهنگی تا اربعین و پروژههای عمرانی، چهره این شهرستان مرزی را در مسیر توسعه متحول کرده است.

، محمد شفیعی فرماندار قصرشیرین در نشست خبری با اصحاب رسانه استان ابراز داشت: قصرشیرین ویژگیهای خاصی دارد که آن را متمایز میکند. از جمله نخستین چاه نفت تاریخ ایران که پیش از انقلاب در این منطقه کشف شد، و نخستین پرواز بینالمللی در کشور که در سال ۱۳۰۱ توسط یک شرکت آلمانی از روستای قورهتو به بغداد انجام گرفت. این شهر پیش از جنگ تحمیلی مرکز رونق اقتصادی و بازار تجارت چمدانی بود.
وی افزود: محصولات کشاورزی قصرشیرین مانند لیموشیرین، خرما، لوبیا، بامیه و بادمجان شهرت زیادی دارند و لیموشیرین این شهرستان شهرتی جهانی دارد. قصرشیرین همچنین به فرمان مقام معظم رهبری، نخستین شهر ایران بود که هدف حملات رژیم بعث عراق قرار گرفت و امروز ۸۶۰ شهید والامقام را به نام خود ثبت کرده است.
فرماندار با اشاره به جایگاه مرز خسروی گفت: این مرز قدیمیترین و آسانترین مسیر تردد زائران عتبات عالیات در ایران است که از ۱۲۲ سال پیش فعال بوده و امسال حدود یک میلیون نفر از آن عبور کردند.
وی ادامه داد: قصرشیرین دارای آبوهوای دو فصلی است که شش ماه گرم و شش ماه خنک و مطبوع است و این شرایط هم برای گردشگری و هم کشاورزی مناسب است.
به گفته شفیعی، آثار تاریخی این شهر از جمله چهارقاپی، عمارت خسرو، بانقلعه، گنبد صوفی، کاروانسرای شاه عباسی و نهر شاهگدار، ارزش فرهنگی فراوانی دارند. همچنین قصرشیرین زادگاه شخصیتهای علمی و فرهنگی برجستهای چون پروفسور کریم سهرابی، پروفسور اسدالله برادران، پروفسور بهمن یزدی، پروفسور حاتم و پروفسور محمدعلی میرزایی است.
فرماندار افزود: قصرشیرین پیشتر ۵۵ روستا داشت که اکنون ۲۶ روستای آن دارای سکنه هستند و جمعیتی نزدیک به ۳۱ هزار نفر دارند. مساحت شهرستان دو هزار کیلومتر مربع، شامل یک بخش مرکزی و بخش سومار است و ۲۵ هزار هکتار زمین و باغ دارد.
وی با یادآوری سابقه جنگی این منطقه گفت: قصرشیرین سه بار مورد هجوم قرار گرفته است؛ در شهریور ۱۳۲۰ توسط متفقین، در هفته اول جنگ تحمیلی ۱۳۵۹ توسط رژیم بعث عراق و در سال ۱۳۶۸ توسط منافقین. این شهر نخستین نقطه بعد از تهران بود که هدف حمله هوایی قرار گرفت و این نشاندهنده موقعیت استراتژیک و اهمیت ملی قصرشیرین است.
شفیعی تأکید کرد: ظرفیتهای قصرشیرین و جایگاه آن به عنوان نماد مقاومت در غرب استان کرمانشاه، همواره مورد توجه و حتی طمع بیگانگان بوده است و مسئولان ملی باید توجه ویژهای به این شهرستان داشته باشند.
محمد شفیعی فرماندار قصرشیرین گفت: هفت دستهبندی موضوعی برای ارزیابی عملکرد و بررسی نقاط قوت و ضعف شهرستان انجام شده که شامل برنامههای نوروز، برنامه هفتگی فرهنگی، مراسم بازیدراز، سفر هیئت دولت و مصوبات آن، مرور جنگ دوازدهروزه در خرداد ۱۳۶۳، برنامههای اربعین حسینی و پروژههای هفته دولت است.
شفیعی افزود: قصرشیرین به دلیل آبوهوای مطلوب در نیمه دوم سال، از مقاصد اصلی گردشگری نوروزی است و شهرداری این شهرستان چند سال پیاپی رتبه اول استان را در ارزیابیها کسب کرده است. در نوروز اخیر، باوجود تبلیغات برخی فعالان خارج از کشور برای ایجاد انحراف در فضای نشاط اجتماعی، مردم همراه سیاستهای شهرستان ماندند. چهار مرحله برنامههای نشاط اجتماعی با حضور هزاران نفر در نقاط مختلف شهر برگزار شد که بدون شکایت یا مزاحمت برای خانوادهها بود. این برنامهها با رویکرد هدفمند و نظاممند اجرا شد و بر حفظ حرمت خانوادهها و محیط اجتماعی تأکید داشت.
وی ادامه داد: در نوروز، تحویل سال با حضور استاندار کرمانشاه در نقطه صفر مرزی خسروی و در کنار مرزبانان برگزار شد. این اقدام نشانه مردمیبودن استاندار است و باید الگویی برای سایر مسئولان شود. همچنین، بازدید از عشایر، صنایع دستی، خدمات نوروزی، و حضور در میان مرزنشینان از جمله اقدامات استاندار در این ایام بود.
هفته فرهنگی قصرشیرین با حضور ۱۳هزار شرکتکننده و رویدادهای بیسابقه برگزار شد
فرماندار گفت: ایام ۲۱ و ۲۲ فروردین که مصادف با سالروز آزادسازی قصرشیرین است، به پیشنهاد استاندار، به عنوان هفته فرهنگی این شهرستان نامگذاری شد و تنها شهرستانی بود که این برنامه را کامل برگزار کرد. هفته فرهنگی با افتتاح مسابقات موتوری و خودرویی آغاز شد که حدود ۲۰۰ وسیله شرکت کردند. سپس مسابقات ورزشی در رشته دو، همایش ۲۰۰۰ نفره کوهپیمایی خانوادگی، و برای نخستینبار محفل انس با قرآن با مشارکت ۱۰۰۰ نفر برگزار شد.
وی افزود: جشنواره پرواز بادبادکها و بازیهای بومیمحلی، گردهمایی بزرگ در پارک شاهد با حضور بیش از ۲۰۰۰ نفر، حضور سردار طلایینیک جانشین وزیر دفاع، نمایندگان اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی عراق و مهمانان کشوری از تهران، از جمله برنامههای مهم این هفته بود. مراسم پیادهروی خانوادگی نیز با حضور ۱۳هزار نفر بهطور زنده از شبکه سه سیما پخش شد. همچنین روستای قتابه به عنوان «روستای سالم» معرفی و جشنواره ماهیگیری خانوادگی در سد الوند برگزار شد.
شفیعی گفت: طی این هفته، دیدار با ایثارگران، حضور در کمیته امداد و بهزیستی، خدماترسانی در روستاها، و شناسایی مشکلات مناطق انجام شد. هفته فرهنگی با تفاهمنامهای با وزارت دفاع برای اولویتدادن به پاکسازی مینهای قصرشیرین به پایان رسید. این شهرستان به دلیل جنگ تحمیلی هنوز چندین هکتار آلوده به مین دارد که اکنون زیر ۳۰ سانت باقیمانده و پاکسازی با مشارکت مردم آغاز شده است.
محمد شفیعی فرماندار قصرشیرین گفت: برنامههای فرهنگی، اجتماعی و عمرانی شهرستان از خردادماه با همراهی تیمهای بخشداری و کمیته مینزدایی آغاز شده و به صورت مستمر ادامه دارد. هر روستایی که نیازمند پاکسازی مین باشد، پس از اعلام به بخشداری، در اولویت قرار میگیرد. این اقدام در چارچوب تفاهمنامه با وزارت دفاع انجام میشود.
پروژههای هفته فرهنگی قصرشیرین
وی افزود: در هفته فرهنگی، وزارت دفاع با هماهنگی استانداری استان، توافق احداث کارخانه چغندرقند در قصرشیرین یا سرپل ذهاب را امضا کرد که شامل دو هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری مستقیم از سوی وزارت دفاع و دو هزار میلیارد تومان تسهیلات است. همچنین وزارت دفاع تعهد ساخت سردخانه اربعین و ساماندهی کامل پارک شاهد را داد که اکنون فضای ورودی آن زیبا و نورپردازی شبانه چشمگیری دارد.
فرماندار گفت: جشنوارهها علاوه بر ایجاد شور و نشاط اجتماعی، باعث معرفی محصولات محلی و ارتقای تعاملات اجتماعی میشوند. امسال برنامه داریم نسبت به سال گذشته حمایت بیشتری از جشنوارهها انجام دهیم و در صورت ورود سازمانهای مردمنهاد یا گروههای محلی به اجرای این رویدادها، شخصاً مسئولیت پشتیبانی را برعهده میگیرم.
۷۳۰۰ نفر در یادواره شهدای بازیدراز قصرشیرین اسکان یافتند
وی ادامه داد: قصرشیرین میزبان ۷۳۰۰ نفر در یادواره شهدای بازیدراز بود که در یک شب، بدون حادثه و بدون نارضایتی، در مدارس، مساجد، ورزشگاهها و مهمانسراهای ادارات اسکان داده شدند. این تجربه برای شناسایی نقاط ضعف و قوت در مدیریت تجمعات و استفاده در ایام اربعین بسیار ارزشمند بود.
شفیعی گفت: در خردادماه، جنگ دوازدهروزه آغاز شد که قصرشیرین حتی قبل از کرمانشاه و مناطق جنوبی هدف اولیه حمله دشمن قرار گرفت. در همان لحظات نخست، حضور مسئولان در کنار مردم و حرکت در بازار باعث شد که از تخلیه کامل شهر جلوگیری شود. به گفته مردم، این حضور میدانی مسئولان، امید به ماندن را تقویت کرد و مانع تحقق اهداف دشمن شد.
خسارات و آمار تلفات جنگ ۱۲ روزه
وی افزود: حمله به ساختمان بهزیستی موجب شهادت یک نیروی مردمی و مجروحیت ۲۴ نفر – عمدتاً غیرنظامی – شد. همچنین چند نیروی ارتش شهید شدند. ساختمان بهزیستی کاملاً تخریب و غیرقابل استفاده شد. قرارگاه مرکزی اربعین و آشپزخانه آن، و تعدادی از خانههای مرزی نیز آسیب جدی دیدند. با وجود این، قرارگاه اربعین ظرف ۲۳ روز بازسازی و خدماترسانی رایگان شامل اسکان، غذا و پذیرایی به زائران ادامه یافت.
همگرایی شیعه و سنی در برابر حملات دشمن
فرماندار قصرشیرین تأکید کرد: این حمله با هدف ایجاد تفرقه بین مذاهب انجام شد، اما اهالی اهل سنت و شیعه در کنار هم ایستادند. در مراسم هفته وحدت، روحانیون و ماموستاها یکصدا علیه ظلمهای رژیم صهیونیستی سخن گفتند و وحدت اسلامی را به نمایش گذاشتند.
محمد شفیعی فرماندار قصرشیرین گفت: اردیبهشتماه میزبان علیاکبر علیآبادی، وزیر نیرو، بودیم و انتظار داشتیم با حضور وی مشکل قطعی برق شهرستان برطرف شود. اگرچه در روزهای پس از سفر توجهی به این مطالبه نشد، اما به واسطه برگزاری مراسم اربعین، قطعی برق عملاً در قصرشیرین حذف و کاهش محسوسی مشاهده شد. در حوزه آبرسانی نیز مناطق گرمسیری شهرستان پیشرفت چشمگیری داشته و مذاکرات برای توسعه بیشتر ادامه دارد.
دستاوردهای هفته دولت در قصرشیرین
وی افزود: خدمات دولت به قصرشیرین پس از سفر هیئت دولت مکتوب شده و مهمترین آنها در حوزه اربعین و هفته دولت بوده است. در هفته دولت، ۱۱۶ میلیارد تومان اعتبار برای پروژههای شهرستان اختصاص یافت که در میان شهرستانهای مرزی استان کمسابقه است. اولین برنامه، تکریم بانوان بود که طی آن «کمیسیون بانوان» فعال و اجتماع بانوان شاغل در ادارات برگزار شد. حدود ۱۳۰ بانوی فعال در این نشست شرکت کردند و تقدیرنامه دریافت کردند. هدف، افزایش مشارکت بانوان در تصمیمسازیها و انتصاب آنان در سمتهای مدیریتی بود.
فرماندار گفت: بنا داریم یکی از معاونتهای فرمانداری را به یک بانوی بومی و کارمند همین شهر بسپاریم که در حال رایزنی برای رفع محدودیتهای خانوادگی و شغلی وی هستیم. هفت کمیته تخصصی در کمیسیون بانوان تشکیل شده که ابلاغ آنها صادر خواهد شد و اتاقی مستقل در فرمانداری برای فعالیتشان اختصاص یافته است. اعضای این کمیتهها اغلب خارج از مجموعه فرمانداری و فعال در حوزههای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ورزشی هستند.
وی ادامه داد: دیدار با امام جمعه، افتتاح پروژههای آسفالت معابر شهری و روستایی، دیدار با خانواده شهدا و ایثارگران، و بازدید از شرکت بیستون پارس – باغ نخیلات خرما – از دیگر برنامههای هفته دولت بود. این شرکت با سرمایهگذاری ۳۰۰ میلیارد تومانی، خرمای مجول صادراتی تولید میکند و قرار است نیمه دوم مهرماه وارد بازار شود. به گفته فرماندار، امسال با رایزنی انجامشده، بخشی از کار برداشت خرما و فروش آن توسط نیروهای بومی انجام و در ورودی شهر و برخی مغازههای محلی با قیمتی کمتر از نرخ صادراتی عرضه خواهد شد.
شفیعی افزود: همایش تقدیر از کارمندان نمونه، اجرای پروژههای عمرانی روستایی، برگزاری محفل انس با قرآن، حضور در نماز جمعه و تبیین سیاستهای دولت از دیگر اقدامات هفته دولت بود. اعتبارات اختصاصیافته به شهرستان در سفر هیئت دولت به ۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که شامل تکمیل بزرگراه اسلامآباد – قصرشیرین، مهار آبهای مرزی، ساخت فضاهای ورزشی و تکمیل طرح هادی روستایی است.
۱۰۰ درصد اعتبار پروژههای تعریفی قصرشیرین اختصاص یافت
وی تأکید کرد: پیگیریهای استاندار کرمانشاه باعث شد مصوبات سفر دولت به استان ۱۰۰ درصد تخصیص یابد که اقدامی بیسابقه و مصوب سازمان برنامه و بودجه است. این امر زمینهساز تحولات اقتصادی، زیربنایی و اجتماعی بزرگ تا سال آینده خواهد بود.
محمد شفیعی فرماندار قصرشیرین گفت: از اردیبهشتماه جلسات ستاد اربعین استانی و شهرستانی آغاز شد. شکلگیری رسمی این ستاد در اواخر اردیبهشت و همزمان با هفته دولت و سفر هیئت دولت به استان انجام گرفت. در ۲۳ خرداد، فعالیتها بهطور موقت متوقف شد و نگرانیهایی درباره عدم برگزاری اربعین امسال به وجود آمد، اما با مشاهده اشتیاق مردم و علاقه به اهلبیت(ع) و با درایت شکلگرفته در استان، ستاد اربعین استان و شهرستان با قوت به کار خود ادامه داد.
وی افزود: نخستین اقدام در شهرستان، تشکیل ستاد برگزاری اربعین با حضور مردم، ادارات و کارمندان فرمانداری بود. نقاط قوت و ضعف سه سال گذشته احصا و شناسایی شد؛ شامل ۴۶ مورد ضعف و حدود ۵۲ مورد قوت. این موارد در جلسات متعدد تحلیل شد و برای هرکدام برنامهریزی انجام گرفت. بازدیدهای میدانی از نقاط قوت و ضعف، به الگویی برای رفع مشکلات تبدیل شد.
فرماندار ادامه داد: ۲۶ جلسه شهرستانی و ۱۶ جلسه استانی ستاد اربعین برگزار شد که از این تعداد، ۷ جلسه به ریاست استاندار و در قصرشیرین با حضور مدیران ۱۸ کمیته ستاد اربعین استان انجام شد. این نشان میدهد که استاندار نگاه اجرایی و عملیاتی به وعدههای خود دارد و صرفاً در پشت میز کار باقی نمیماند. یکی از سیاستهای اصلی استاندار، مدیریت واحد بود؛ به این معنا که همه اقدامات کمیتهها در شهرستان با هماهنگی فرمانداری انجام شود.
زمان انتظار زائران در گیت گذرنامه مرز خسروی به ۳ تا ۵ ثانیه کاهش یافت
شفیعی گفت: یکی از موضوعات مهم، کاهش زمان توقف زائران پشت گیت گذرنامه بود. با همکاری سردار حاجیان، این زمان از ۸ ثانیه به ۳ تا ۵ ثانیه کاهش یافت. این اقدام با حضور شخص استاندار، سردار رادان، وزیر کشور و محمدباقر قالیباف در محل گیتها دیده و تأیید شد. همچنین، ۱۲ گیت به ظرفیت گذرنامه اضافه و رفتار حرفهای مأموران گذرنامه مانع شکلگیری صفهای طولانی شد.
وی افزود: فرمانداری امسال خود مسئولیت قرارگاه اربعین را برعهده گرفت، تجهیزات و امکانات آن را تأمین و تصمیمگیری کرد که این قرارگاه تا اربعین سال آینده فعال بماند. نخستین جلسه شورای مرز و نشستهای مشترک با فرماندار خانقین نیز در همین محل برگزار شد که نتیجه آن، حل مشکلات چند هزار زائر متوقفشده توسط طرف عراقی بود؛ از جمله مواردی مثل شربتهای گیاهی یا داروهای مجاز در ایران ولی ممنوع در عراق.
صدور مجوزهای تردد خودرویی
فرماندار گفت: صدور مجوزهای تردد خودرویی امسال با مسئولیت فرمانداری انجام شد. این مجوزها محدود و مدیریتشده صادر شد و تا آخرین لحظه اعتبار داشت. برای خبرنگاران محدودیتی وجود نداشت و برگهها به معرفی اداره ارشاد یا صداوسیما صادر شد. همچنین، نشستهای توجیهی با مدیران اجرایی مواکب برگزار شد که باعث هماهنگی و اجرای منظم خدمات شد.
وی افزود: ۹ جلسه با مسئولان پارکینگهای خودرویی برگزار شد تا بنرهای متحدالشکل نصب شود. مسیر تردد زائران از کامیونهای صادراتی دو هفته قبل از آغاز رسمی اربعین جدا شد. همچنین تدابیر لازم برای پایداری آب، برق و گاز در خسروی و منظریه اتخاذ شد که نتیجه آن، عدم قطعی حتی یکثانیهای برق در ایام اربعین بود.
بهبود زیرساختها و دیپلماسی مرزی
شفیعی گفت: در تأسیسات برق، روغن ژنراتور که ۲۲ سال استفاده شده بود، دو سال زودتر از موعد تعویض شد. هماهنگی با طرف عراقی باعث تثبیت نسبی تعرفه حملونقل و کاهش قیمت اتوبوسها نسبت به سال گذشته شد. برای نخستین بار، گذرنامه زیارتی اربعین در مرز خسروی صادر شد که ۶ هزار دفترچه بهصورت آنی تحویل شد.
وی افزود: مواکب ملزم شدند بنر مشخصات شامل نام موکب، مدیر اجرایی، نوع خدمات، ساعت فعالیت، شماره پاسخگویی و مجوز را نصب کنند. ۸۰ درصد مواکب این دستور را اجرا کردند. این اقدام در کنار همکاری مرزبانی، باعث نظم و شفافیت خدمات شد.
فرماندار گفت: با تدابیر و نظارتها، کاهش ۴۰ درصدی تصادفات درونشهری رقم خورد؛ درحالیکه تردد از داخل شهر نسبت به پارسال بیشتر شده بود. تصادفات جادهای ۲۰ درصد افزایش داشت که دلیل اصلی آن، نبود علائم هشدار در بخشی از جاده بود که بعداً اصلاح شد. همچنین ۲۸ گروه از نمایندگان کمیتههای ستاد اربعین در قرارگاه مستقر شدند.
وی خاطرنشان کرد: برای سال آینده، فضا و امکانات مشخصی برای خبرنگاران در نظر گرفته خواهد شد. همچنین در حوزه زیرساختی، گیتهای گذرنامه از ۵۸ به ۷۰ افزایش یافت و سردخانههای زیر صفر و بالای صفر با اعتبار ۱۶ میلیارد تومان ساخته میشود.
شعار «کرمانشاه؛ دروازه زیارت، دروازه تجارت» در قصرشیرین به معنای واقعی کلمه عملیاتی شد
در ادامه محمد شفیعی فرماندار قصرشیرین گفت: استان کرمانشاه ظرفیتهای متنوعی در حوزه صنایع، معادن، فرهنگها و مذاهب دارد که در کنار هم زندگی میکنند. برای دستیابی به توسعه اقتصادی پایدار، باید از کارهای سنتی فراتر رفته، با نگاهی علمی و جسورانه وارد عمل شد و از تنگنظریها پرهیز کرد.
وی افزود: شعار «کرمانشاه؛ دروازه زیارت، دروازه تجارت» در قصرشیرین به معنای واقعی کلمه عملیاتی شد، چرا که این شهرستان دو مرز بینالمللی، شامل مرز سومار، دارد. توسعه خدمات به زائران با رویکرد رقابتی در معنویت و ارائه خدمات جلوتر از هر مجموعهای انجام گرفت. هیچ فرد یا نهادی از حضور در قرارگاه اربعین منع نشد و هدف اصلی، خدمت به زائران و تقویت روحیه مردم بود.
گردشگری سلامت و منطقه آزاد
فرماندار گفت: گردشگری سلامت میتواند در اقتصاد کرمانشاه نقشآفرینی مهمی داشته باشد. قصرشیرین نزدیکترین معبر ورودی کشور در دو اقلیم و دولت مرکزی عراق است و امکانات مناسبی نیز دارد، اما اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفته است. آمادهایم زمین، مکان و مجوز لازم را برای جذب سرمایهگذار در این حوزه فراهم کنیم. همچنین، وجود منطقه آزاد تجاری خود بهتنهایی انگیزهای برای حضور سرمایهگذاران است، ولی هماهنگی لازم ایجاد نشده و توصیههای استاندار در این زمینه نادیده گرفته شده است.
وی افزود: نمایندگان استان در مجلس نفوذ قابل توجهی دارند و با استاندار روابط خوبی را حفظ کردهاند. باید از این ظرفیتها استفاده و سرمایهگذاران را در کنار آنها قرار داد تا شکوفایی اقتصادی کرمانشاه محقق شود.
زیرساختهای ورزشی و میزبانیهای ملی
شفیعی گفت: از ده سال پیش بحث برگزاری اردوهای تیمهای ملی رشتههای مختلف در قصرشیرین مطرح بوده که به دلیل آبوهوای مناسب آن، میتوانست به اقتصاد پایدار شهرستان کمک کند، اما اجرایی نشد. در همایش پیادهروی خانوادگی هفته فرهنگی، این موضوع دوباره با مدیرکل پیشین ورزش و جوانان استان مطرح و موافقت برای میزبانی ۶۷ کشور خارجی در مسابقات رزمی در آبانماه گرفته شد. همچنین توافقهایی برای میزبانی اردوهای فدراسیونها انجام شده است.
وی افزود: یکی از دغدغههای سردار ریحانی، آسفالت و ساماندهی پارکینگها بوده که در اولویتهای استان قرار گرفته و اعتبار آن در حال پیگیری است.
اعتمادزایی به مرز خسروی
فرماندار تأکید کرد: مهمترین دستاورد اربعین امسال برای قصرشیرین و مرز خسروی، ایجاد اعتماد عمومی بود. تسهیل تردد زائران باعث شد بسیاری از مردم که در گذشته تردید داشتند، برای حضور در اربعین سال آینده مصمم شوند. این تجربه نشان داد که قرارگاه اربعین باید تقریباً از مردادماه سال آینده فعال و از ظرفیت رسانهها و تابلوهای تبلیغاتی استانهای دیگر بهرهبرداری شود.
وی افزود: سال گذشته ۴۶ مورد ضعف شناسایی شد که با اصلاح این موارد، انتظار داریم سال آینده دستاورد اعتمادزایی خود را با موفقیت بیشتر تکرار کنیم.
ارسال نظر