، شانزدهم آذرماه ۱۳۳۲، تنها چند ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات دانشجویی ایران رقم خورد؛ روزی که نیروهای امنیتی رژیم پهلوی به دانشکده فنی دانشگاه تهران یورش برده و سه دانشجو به نام‌های «مصطفی بزرگ‌نیا»، «احمد قندچی» و «مهدی شریعت‌رضوی» را به شهادت رساندند.  

این واقعه در اعتراض به سفر ریچارد نیکسون، معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا و تجدید روابط با دولت کودتا رخ داد که از آن زمان به نماد پایداری در برابر استبداد و استعمار تبدیل شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این روز به دلیل ماهیت آزادی‌خواهانه و ضداستعماری خود در تقویم رسمی کشور به عنوان روز دانشجو ثبت شد. هدف از این نام‌گذاری، پاسداشت یاد شهدای دانشجو و حفظ روحیه عدالت‌خواهی، استقلال‌طلبی و مسئولیت‌پذیری در میان نسل‌های دانشگاهی است.

دانشجویان در تاریخ معاصر ایران همواره پیشران حرکت‌های علمی و اجتماعی بوده‌اند. نقش آنان در پیروزی انقلاب اسلامی، دوران دفاع مقدس و مراحل سازندگی کشور برجسته است. امروز نیز حضور فعال دانشجویان در عرصه‌های پژوهشی، فرهنگی و سیاسی، سهم مهمی در توسعه علمی و اجتماعی کشور دارد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی دانشگاه را کانون جنبش نرم‌افزاری و بستری برای ساخت جامعه‌ای آباد و عدالت‌محور دانسته‌اند. در همین راستا، بسیاری از مسئولان بر نقش مؤثر دانشجویان در تحقق گام دوم انقلاب و دستیابی به اهداف علمی و فرهنگی تأکید داشته‌اند.

دانشگاه‌های کشور به‌ویژه در استان‌هایی مانند مازندران با بهره‌گیری از ظرفیت علمی استادان و دانشجویان، در مسیر توسعه منطقه‌ای و ملی گام برمی‌دارند. هر ساله نیز به مناسبت روز دانشجو، آیین‌هایی همچون بزرگداشت شهدای دانشجو، نشست‌های علمی و فرهنگی و برنامه‌های سیاسی–اجتماعی در مراکز دانشگاهی سراسر کشور برگزار می‌شود؛ روزی که نشانگر آگاهی، مسئولیت‌پذیری و پایداری نسل جوان در مسیر پیشرفت ایران است.